Η τεχνική στην ποίηση που τόσο θαυμάζουμε παίρνει την πιο διακριτική (σχεδόν ανεπαίσθητη) μορφή της στα ιαπωνικά haiku. Οι λυρικές μινιατούρες, είναι κατασκευασμένες με λίγα λόγια και ακόμα λιγότερες εικόνες, όμως θαμπώνουν με τη λεπτότητα και τη συντομία. Αυτή η ίδια απλότητα, σχεδιασμένη για μέγιστη επίδραση, είναι ένα είδος πνευματικού χτυπήματος. Διαλύει τη λογική ακολουθία της πολύ λυρικής ποίησης και κλείνει με ένα παράδοξο, μοναδικό, απροσδόκητο τέλος. Το Haiku είναι μικροσκοπικά, περιορισμένα πορτρέτα μιας στιγμής, του οποίου η ηχώ συνεχίζεται ακόμη και πολύ μετά το τέλος του ποιήματος.
Η ιδιαίτερη γραφική ποιότητα και το βάθος του είδους έχουν προσελκύσει την προσοχή μερικών από τα πιο συναρπαστικά λογοτεχνικά μυαλά. Ο Jorge Luis Borges , η Ezra Pound και ο Octavio Paz έρχονται πρώτοι στο μυαλό. Ο συγγραφέας Alan Watts, άλλος εραστής του haiku , κάποτε περιέγραψε το haiku ως ένα κομμάτι που, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο έργο τέχνης, μπορεί να φαίνεται σαν έργο της φύσης. Η σχέση της συγκεκριμένης ποίησης με τον φυσικό κόσμο είναι φανερή και στη φαντασία της: σκεφτόμαστε τα ζώα και τα φυτά που την κατοικούν, τις συνεχείς αναφορές στις εποχές του χρόνου ή σε μετεωρολογικά φαινόμενα ( όπως ομίχλη ).
Μεταξύ των μεγάλων δασκάλων του χαϊκού - Μάτσουο Μπάσο, Γιόσα Μπουσόν, Μασαόκα Σίκι - ένας ξεχωρίζει για την πρωτοτυπία και το θάρρος του:ο Kobayashi Issa (1763-1827). Η ζωή του χαρακτηρίστηκε από τη θλίψη, τη μιζέρια και την απώλεια, και αυτά αντικατοπτρίζονται, με έναν απροσδόκητο τρόπο, μέσα στην ποίησή του.
Η εγγύτητα, ίσως ένα από τα πιο εμφανή χαρακτηριστικά της ποίησης του Issa, σηματοδοτεί ένα νέο στυλιστικό πρότυπο στο σύμπαν του χαϊκού. Σε αντίθεση με τους άλλους μεγάλους του είδους, τα ποιήματα του Issa αφθονούν σε θλιβερές, ειρωνικές αναφορές. Πάνω απ 'όλα, είναι κοντά στην οικεία πλευρά της ζωής του. Ίσως αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο το έργο του Issa δεν έγινε ποτέ πλήρως αποδεκτό την εποχή του. Μπορεί επίσης να εξηγήσει γιατί πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι ο Issa άνοιξε το είδος σε ένα ευρύτερο κοινό, όχι με τη εκχυδαιοποίησή του, αλλά με μια ανόθευτη προσέγγιση των γεγονότων στην ανθρώπινη διάσταση.
Ο Kobayashi Issa έγραψε περίπου 20.000 haiku κατά τη διάρκεια της ζωής του. Συχνά συνοδεύονταν από ζωγραφιές που έκανε ο ίδιος. Παρακάτω υπάρχουν μόνο επτά από αυτά ...
Βγαίνει,
επιστρέφει-
η ερωτική ζωή μιας γάτας.
* * *
Όσο προσεύχομαι στον Βούδα
Συνεχίζω
να σκοτώνονω κουνούπια.
* * *
Το χιόνι λιώνει
και το χωριό πλημμυρίζει
με παιδιά.
* * *
Και για σας ψύλλοι
η νύχτα πρέπει να είναι μεγάλη,
πρέπει να είστε μόνοι.
* * *
Σε ένα κλαδί
που επιπλέει στο ποτάμι
ένα τριζόνι, τραγούδι.
* * *
Μην ανησυχείτε, αράχνες,
Κρατώ το σπίτι
περιστασιακά.
* * *
Κοιμήθηκα μισή μέρα.
Κανένας
δε με τιμώρησε!
Αγγλική μετάφραση: Robert Hass
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου