politis.com
Κάθε χρόνο, το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης ψάλλεται στους Ναούς μας το τροπάριο της Κασσιανής, «Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις…»
Ο ύμνος αναφέρεται στη μνήμη μιας πόρνης, την οποία γλίτωσε ο Ιησούς από το λιθοβολισμό και εκείνη άλειψε αργότερα με μύρο τα πόδια του και τα σκούπισε με τα μαλλιά της. Εάν ρωτήσουμε σε ποια αμαρτωλή γυναίκα αναφέρεται το τροπάριο, οι περισσότεροι θα απαντήσουν, εσφαλμένα, ότι αναφέρεται στην ίδια την Κασσιανή ή στη Μαρία τη Μαγδαληνή.
Η γυναίκα του ύμνου αυτού είναι ανώνυμη, μια πόρνη, που ο Χριστός έσωσε, όταν το έξαλλο πλήθος των Φαρισαίων ήθελε να τη λιθοβολήσει για το ηθικό της παράπτωμα, με την περίφημη φράση του: «Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω επ’ αυτήν». Και η αμαρτωλή εκείνη γυναίκα, όταν αργότερα ο Ιησούς βρέθηκε στο σπίτι του Σίμωνα του Φαρισαίου του λεπρού, αισθάνεται την ανάγκη να εκφράσει την ευγνωμοσύνη της στον Χριστό. Αγοράζει αρώματα και ταπεινωμένη, με δάκρυα στα μάτια, πλένει τα πόδια του Ιησού και τα σκουπίζει με τα μαλλιά της.
Ποια ήταν η Κασσιανή
Η Κασσιανή ήταν βυζαντινή ποιήτρια που έζησε τον 9ο αιώνα μ.Χ. Σύμφωνα με στοιχεία για τη ζωή της, επειδή δεν την επέλεξε ως σύζυγό του ο αυτοκράτορας Θεόφιλος, έγινε μοναχή και αφιερώθηκε στη λατρεία του Θεού και την ποίηση.
Ο Θεόφιλος (813-842) ήταν Βυζαντινός αυτοκράτορας και η βασιλεία του χαρακτηρίζεται από την τελευταία εικονομαχική ακμή. Σύμφωνα με τους βυζαντινούς χρονογράφους το 830 μ.Χ., η δεύτερη γυναίκα του πατέρα του, η Ευφροσύνη, θέλοντας να βρει άξια σύζυγο στο θετό γιο της διοργάνωσε ένα είδος καλλιστείων, στέλνοντας εντολή σε όλα τα θέματα, τις διοικητικές περιφέρειες της αυτοκρατορίας, να συγκεντρωθούν οι ωραιότερες κοπέλες, που κατάγονταν από τις ευγενέστερες οικογένειες, σε μια αίθουσα του Παλατιού κι έδωσε στο Θεόφιλο ένα χρυσό μήλο για να το δώσει σ’ αυτήν που θα προτιμούσε.
Δώδεκα «κάλλιστοι παρθέναι» ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση και κατέφθασαν στο Παλάτι. Ανάμεσα στις υποψήφιες ξεχώρισαν δύο: η Κασσία και η Θεοδώρα.
Ο αυτοκράτορας θαμπώθηκε από την ομορφιά της Κασσιανής και θέλοντας να δοκιμάσει την ευφυΐα της τη ρώτησε: «Ως άρα δια γυναικός ερρύη τα φαύλα» δηλαδή ότι «από τη γυναίκα ξεκινούν τα κακά πράγματα», υπονοώντας την Εύα και το προπατορικό αμάρτημα. Η Κασσιανή όμως αποστόμωσε τον Θεόφιλο ανταπαντώντας του «αλλά και δια γυναικός πηγάζει τα κρείττω», δηλαδή ότι «και από τη γυναίκα πηγάζουν τα καλύτερα», υπονοώντας την Παναγία. Η απάντηση κακοφάνηκε στον αυτοκράτορα που της είπε «ω γύναι! Είθε να εσίγας» και διάλεξε για σύζυγό του τη Θεοδώρα δίδοντάς της το χρυσό μήλο της εκλογής.
Η Κασσιανή απογοητεύθηκε και πήρε την απόφαση να μονάσει. Έτσι, αφιερώθηκε στη λατρεία του Χριστού και στην ποίηση. Στην ήσυχη ατμόσφαιρα του μοναστηριού συνέθεσε και το περίφημο «Τροπάριο της Κασσιανής».
Σύμφωνα με παράδοση, ο Θεόφιλος δε λυτρώθηκε ποτέ από τον έρωτα για την Κασσιανή και την αναζητούσε στα Μοναστήρια. Κάποτε που έφτασε στο μοναστήρι της, η Κασσιανή κρύφτηκε. Ήταν τότε που συνέθετε το τροπάριο. Το κείμενο βρισκόταν στο αναλόγιο μισοτελειωμένο, ως τη φράση: «ών (ποδών) έν τώ παραδείσω Εύα το δειλινόν».
Ο Θεόφιλος διάβασε το τροπάριο, αναγνώρισε το ύφος της Κασσίας, και θέλησε να την πειράξει για μια ακόμα φορά. Πήρε τη γραφίδα και συμπλήρωσε τη φράση «κρότων τοίς ωσίν ηχηθείσα τώ φόβω εκρύβη», κάνοντας έτσι υπαινιγμό στο φόβο που αυτή ένιωσε όταν άκουσε τον θόρυβο των βημάτων του. Όταν ο Θεόφιλος έφυγε, η Κασσία γύρισε στο κελί της και με έκπληξη είδε την επέμβαση. Χωρίς όμως να σβήσει τη φράση, συνέχισε και ολοκλήρωσε τον ύμνο της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου