Η ποίηση, η πεζογραφία και η εικαστική δημιουργία συνδέονται με τη ζωντάνια και την ψυχή ενός λαού. Οι καλλιτέχνες πρωταγωνιστούν ή συμμετέχουν στα γεγονότα που σημαδεύουν την ιστορική πορεία των εθνών. Όταν το έθνος συσπειρωθεί για να σώσει την τιμή του, να υπερασπιστεί τα χώματα της πατρίδας του, την οικογένεια, τη θρησκευτική πίστη, τη γλώσσα, τα ήθη και τις παραδόσεις του, τότε γίνεται μια ατσάλινη γροθιά που μπορεί να συντρίψει και τον πιο ακατανίκητο εχθρό. Ο εσωτερικός κόσμος και η πνευματική και ψυχική δύναμη του ανθρώπου έχει ειδικό βάρος που υπερέχει έναντι του πιο ακριβού υλικού εξοπλισμού.
Επομένως, τα Νόμπελ λογοτεχνίας ανήκουν σε όλους τους Έλληνες και τις Ελληνίδες που εντυπωσίασαν τον κόσμο με την μαχητικότητα και το ήθος τους.
Η δόξα των παλικαριών στην Πίνδο και σε όλα τα μέτωπα του Ελληνοϊταλικού Πολέμου που ξέσπασε στις 28 Οκτωβρίου του 1940 δεν πέρασε απαρατήρητη σε Ευρώπη, Αμερική και αλλού. Διθυραμβικά ήταν τα αφιερώματα του διεθνούς Τύπου για τις απανωτές νίκες του ελληνικού στρατού, ο οποίος έκανε υπεράνθρωπες προσπάθειες για αναχαιτίσει τη λυσσασμένη ορμή του ιταλικού Blietzkrieg (πολέμου-αστραπή). Είναι αξιοσημείωτο πως η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα που αντιστάθηκε και νίκησε ένα κράτος-μέλος του Άξονα. Αλγεινή εντύπωση είχε προκαλέσει τότε στον κόσμο η συνθηκολόγηση της Γαλλίας την 21η Ιουνίου 1940.
Ο Ελληνοϊταλικός Πόλεμος είναι από τα πιο πυκνά σε νόημα κεφάλαια της ιστορίας, γράφει ο λογοτέχνης Άγγελος Τερζάκης, ο συγγραφέας της Ελληνικής Εποποιίας 1940-1941, στην οποία πρωταγωνίστησε πολεμώντας τόσο με το όπλο όσο και με τη γραφίδα. Το ίδιο έκανε ο Χρήστος Ζαλοκώστας, συγγραφέας του χρονικού Πίνδος και πατέρας του χημικού Πέτρου Ζαλοκώστα που σκοτώθηκε στον πόλεμο το 1941.
Ο νομπελίστας (1979) ποιητής μας Οδυσσέας Ελύτης, ο εκπρόσωπος του υπερρεαλισμού στην ελληνική ποίηση, επιστρατεύθηκε στην πρώτη γραμμή του αλβανικού μετώπου ως ανθυπολοχαγός του Α΄ Σώματος Στρατού.
Προσβλήθηκε από βαρύ κοιλιακό τύφο και νοσηλεύθηκε στα Ιωάννινα και μετά στην Αθήνα, όπου οι γιατροί έτριβαν τα μάτια τους που ήταν ζωντανός!
Ο επίσης νομπελίστας (1963) ποιητής του συμβολισμού και του μοντερνισμού Γιώργος Σεφέρης είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στα γεγονότα των δεκαετιών 1930-40 λόγω της διπλωματικής του ιδιότητας. Υπηρέτησε σε διάφορες πρεσβείες όπως στην Άγκυρα, στο Κάιρο, στη Βηρυττό και στο Λονδίνο, διατέλεσε πρόξενος Κορυτσάς, πρέσβης στο Λονδίνο, και είχε καταγράψει τις πολιτικές του απόψεις για πρόσωπα και γεγονότα των ετών 1940-1944 και 1945-1951 στα Πολιτικά του Ημερολόγια, στις Μέρες και στην αλληλογραφία του. «Ο τόπος μας είναι κλειστός», γράφει, και το επικό «Μυθιστόρημα» συνεχίζει: «όλο βουνά που έχουν σκεπή το χαμηλό ουρανό μέρα και νύχτα. Δεν έχουμε ποτάμια δεν έχουμε πηγάδια δεν έχουμε πηγές, μονάχα λίγες στέρνες, άδειες κι αυτές, που ηχούν και που τις προσκυνούμε».
Ριγούμε όταν διαβάζουμε το Άσμα ηρωικό και πένθιμο του Οδυσσέα Ελύτη, φόρο τιμής για τον «Χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας»: «Εκεί που πρώτα εκατοικούσε ο ήλιος, που με τα μάτια μιας παρθένας άνοιγε ο καιρός [...] Εκεί που χτύπαγεν η οπλή ενός πλάτανου λεβέντικου και μια σημαία πλατάγιζε ψηλά γη και νερό [...] Τώρα, σαν από στεναγμό Θεού ένας ίσκιος μεγαλώνει. Τώρα η αγωνία σκυφτή με χέρια κοκαλιάρικα πιάνει και σβήνει ένα-ένα τα λουλούδια επάνω της· [...] Χειμώνας μπαίνει ως το μυαλό. [...] Τα όρνια μοιράζονται ψηλά τις ψίχες του ουρανού».
Η δράση των ποιητών συνδυάζεται με τον αγώνα του συνόλου. Οι γυναίκες της Πίνδου απέδειξαν τη γενναιότητα, το φιλότιμο και την ηρωική αντοχή τους βοηθώντας με κάθε μέσο τον ελληνικό στρατό στα κακοτράχαλα βουνά.
Εκτός από τους πεσόντες στο πεδίο της μάχης και τους τραυματίες από τις οβίδες, υπήρχαν χιλιάδες τραυματίες από τα κρυοπαγήματα, οι οποίοι ακρωτηριάστηκαν. Οι διανοούμενοι πολεμούσαν και υπέφεραν μαζί με τους εμπόρους, τους εργάτες, τους χωρικούς. Ομόνοια, ομοψυχία, ομοθυμία. Άξια τέκνα του τραγικού ποιητή και μαραθωνομάχου Αισχύλου!
Δήμητρα Ρετσινά-Φωτεινίδου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου