Hop not silly frog!
You cannot catch the full moon
mirrored in the pool
Χαζό βατράχι!
Δε θα πιάσεις στη λίμνη
την πανσέληνο
Hop not silly frog!
You cannot catch the full moon
mirrored in the pool
Χαζό βατράχι!
Δε θα πιάσεις στη λίμνη
την πανσέληνο
In the deep water
of the river Styx
dives the necromancer
in search for souls trapped in Hades
to gain knowledge forbidden
the power of the blasphemer
In the deep water
of the river Styx
there he performs
a ritual macabre
a bridge to the realm of the dead
where lamentations have no end
Tremble before the undead warlock
for he drinks water
form the springs of the river Styx
Life is a poisonous nektar
and I'll drink it up!
Δηλητηριασμένο της ζωής το νέκταρ
μα μέχρι τέλους θα το πιώ!
Για άλλη μια φορά το ταλέντο μου έλαμψε εκτυφλωτικά και το ποίημα τρόμου "Η Κούπα" βρήκε το δρόμο του για να δημοσιευθεί στο-εντυπωσιακό για τα ελληνικά δεδομένα- site Nyctophilia.Μπορείτε να το διαβάσετε στη διεύθυνση:
It is comforting
to be homeless and starving
under the fruit moon
Στην πανσέληνο
άστεγος και νηστικός
Τι παρηγοριά!
Haunting the woods
lurking in the shadows
preying upon its victims
a nightmarish growling
the pounding of the feet
it is running
it is hunting
a primeval terror
a hound from hell
protector of the forests
predator of the innocent,
who knows?
The mystique of the dense forest
a missing link
the sasquatch
Campfire goes out
no one to feed it
everyone's asleep
dead silence interrupted
from dark woods
fiery eyes watching
through the night
bloodcurdling howls
a language unknown
smashing sounds
thundering steps
everybody's up
alert and terrified
who will survive
who will be snatched?
attackers coming closer
as the campfire goes out
3.33 AM
a witching hour
the shadow went alive
it came closer to my bed
upon my head it laughed
I could not stand up
I couldn't shout
I was in a nightmare
with no way out
the shadow bent over me
fear paralysed me
praying for some rays of light
dying again and again
all through the night
3.33 AM
a witching hour
I know you can see me
I know you can hear me too
You can touch me
You can even feel me
A spectre I am not
Neither a shadow
I am real, I exist
and though I am here
in front of you
I am absent
An intense memory
of another dimension
Take my hand if you please
give me a home to stay
for I am here
and elsewhere too
wandering between reality
and relativity
a spaceless being
Do not close your eyes
do not sleep
there is a wolf on the hunt
you are a sheep
when the night falls
and you need some rest
it will come against you
pressing down your chest
its fingers will crawl up your neck
and they will choke you
you 're going to be a living wreck
no one will come to your rescue
Do not sleep at night
keep your eyes open wide
for the demon will find you
and there's no place to hide
A grain of sand
roaming the land
where wind blows
there it goes
now rests in my hand
Ένας κόκκος άμμου
στη χώρα τριγυρνά
στη φορά του ανέμου
ανοίγει πανιά
στο χέρι μου ξαποσταίνει πια
What is hidden
isn't lost
Neither it's dead
nor a ghost
It is still out there
not a guest but a host
Αυτό που κρύβεται
δεν έχει χαθεί
Δεν είναι φάντασμα
δεν έχει θαφτεί
Βρίσκεται έξω
και παρακολουθεί
Out from the sea they came
who were they, what were they
no one will ever know
lungs and gills they had
like men and fish and frogs they looked
they killed the fishermen of this little village
the port was all bloody and red
I saw them taking the women and children to the deep
where their marine capital they had built
I saw their faces, those grey-green terrifying faces
disgusting and sleek
the flippers on thei backs, their membranous limbs
beware of the sea for the children of Leviathan still live
and from time to time they emerge to seek what
their own was meant to be
I wish I were
a grain of sand
carried away by the wind
always lost
always on my way
never here, never there
anywhere and nowhere
nothing fancy
just a grain of sand
εύχομαι να ήμουν
ένας κόκκος άμμου
να με παρασέρνει ο άνεμος
πάντα χαμένος
πάντα καθ' οδόν
ποτέ εδώ, ποτέ εκεί
οπουδήποτε και πουθενά
τίποτα το φανταχτερό
μόνο ένας κόκκος άμμου
dust devils dancing
around sleepy cactuses;
a tequila dream
άμμος χορεύει
γύρω από τους κάκτους
μεσ' στη τεκίλα
I hate the rich
I hate the poor
I hate politics
I hate wars
I hate fights
I hate peace
I hate pollution
I hate nature
I hate criminals
I hate samaritans
I hate strangers
I hate my neighbors
I hate my enemies
I hate my friends
I hate life
I hate death
and I hate most
well, you know, myself!
Oh! I forgot to mention
I hate the way
the planet turns around itself!
Damned children of the sea
They are singing for you
Lost daughters of the abyss
They are calling you
Winged mistresses of death
They are coming for you
Watch them upon their island of doom
Hear them as they play their mesmerizing tune
Fear them as they approach with their teeth and nails
Dance with them because ther's nothing left
as your logic fails
Follow them to the unfathomable ocean depths
Where ancient gods of the seas rest undead
Do not fight back do not raise your fist
The end is near, no reason to resist
Sing their song...
Before her dark majesty
even the full moon
changes color
Μπροστά στη σκοτεινή της μεγαλειότητα
κι η πανσέληνος ακόμα
τρέμει
The fisherman's wife
loves octopuses so much;
not in a plate though
Η ψαροπούλα
τα χταπόδια αγαπά·
μα εκτός πιάτου
Poems are like frogs
whenever I try to write some
they hop in the water
Σαν βατραχάκια τα ποιήματα
όταν προσπαθώ κάποιο να γράψω
πηδούν στο νερό.
I took the sounds of the river
the light of the stars
the cool mountain breeze
and wrote a ballad for you
it is a shame that this song
you 'll never listen to
Πήρα του ποταμού τους ήχους
των αστεριών το φως
το δροσερό αέρα του βουνού
κι έγραψα για σένα μια μπαλάντα
κρίμα που τούτο το τραγούδι
ποτέ δε θα το ακούσεις
Deep in the abyss
where every sound dies
lives a monstrous race
Tentacles spread horror
while eyes of darkness
watch every single move
hating every living creature
of the sea and the land
Every single breath and move
is an insult to them
They wait for centuries
in the deep cold waters
for the time to come
Then they will emerge
and the earth they will roam
wreaking havoc and doom
A monstrous race lives
where even death can die...
deep in the abyss
They hanged John Farrel in the dawn amid the marketplace;
At dusk came Adam Brand to him and spat upon his face.
"Ho neighbors all," spake Adam Brand, "see ye John Farrel's fate!
"Tis proven here a hempen noose is stronger than man's hate!
For heard ye not John Farrel's vow to be avenged upon me
Come life or death? See how he hangs high on the gallows tree!"
Yet never a word the people spoke, in fear and wild surprise-
For the grisly corpse raised up its head and stared with sightless eyes,
And with strange motions, slow and stiff, pointed at Adam Brand
And clambered down the gibbet tree, the noose within its hand.
With gaping mouth stood Adam Brand like a statue carved of stone,
Till the dead man laid a clammy hand hard on his shoulder bone.
Then Adam shrieked like a soul in hell; the red blood left his face
And he reeled away in a drunken run through the screaming market place;
And close behind, the dead man came with a face like a mummy's mask,
And the dead joints cracked and the stiff legs creaked with their unwonted task.
Men fled before the flying twain or shrank with bated breath,
And they saw on the face of Adam Brand the seal set there by death.
He reeled on buckling legs that failed, yet on and on he fled;
So through the shuddering market-place, the dying fled the dead.
At the riverside fell Adam Brand with a scream that rent the skies;
Across him fell John Farrel's corpse, nor ever the twain did rise.
There was no wound on Adam Brand but his brow was cold and damp,
For the fear of death had blown out his life as a witch blows out a lamp.
His lips were writhed in a horrid grin like a fiend's on Satan's coals,
And the men that looked on his face that day, his stare still haunts their souls.
Such was the fate of Adam Brand, a strange, unearthly fate;
For stronger than death or hempen noose are the fires of a dead man's hate.
As despair
takes its toll
death flies
upon the heads
of the desolate
Η απόγνωσης
το σημάδι της αφήνει
κι ο θάνατος πετά
πάνω απ'τους
δυστυχισμένους
The ravens are gone, the ravens are gone!
Their master has disappeared
The ravens are gone, the ravens are gone!
The kingdom falls, the end is near
The ravens are gone, the ravens are gone!
The moon is shattered, the sun is black
The ravens are gone, the ravens are gone!
The earth trembles, the skies bleed
The ravens are gone, the ravens are gone!
All six of them, not a trace left
The ravens are gone, the ravens are gone!
The prophecy is spoken, the word is written
The ravens are gone, the ravens are gone!
Death sits on the throne
The ravens are gone, the ravens are gone!
His crown is made of bones
The ravens are gone, the ravens are gone!
The Tower is empty, all hope is lost
As she unleashes
the wolf inside
the fullmoon sheds
its tears
Καθώς απελευθερώνει
τη λύκαινα μέσα της
η πανσέληνος
δακρύζει
On the mountaintop
stands the sacred deer
bridging our world
to the heavens
Στη βουνοκορφή
στέκεται το ιερό ελάφι
γέφυρα του κόσμου του δικού μας
με τα ουράνια
In the ancient cathedral
of a religion unnamable
echo the chants and prayers
to primordial gods
before mankind's
first steps on this planet
Στον αρχαίο καθεδρικό
μιας ακατανόμαστης θρησκείας
ηχούν ψαλμοί και προσευχές
σε θεούς πρωτόγονους
πριμ ο άνθρωπος κάνει
τα πρώτα του βήματα στον πλανήτη
Black eyes
sailed away
leaving me
with a
heavy scar
Μαύρα μάτια
σάλπαραν
αφήνοντάς με
μ' ένα
βαθύ σημάδι
https://www.rocknrollmonuments.gr/arthrographia/item/2021-2021-07-30-16-02-48.html
Πάνε κάμποσα χρόνια από τότε που ψάχναμε με λαχτάρα να δούμε αν ένας δίσκος βινυλίου είχε ένθετο με τους στίχους ή, έστω, τους εμφάνιζε στο οπισθόφυλλο. Κι αυτό ήταν -τουλάχιστον για μένα και τους φίλους μου- ένα από τα σημαντικά κριτήρια, για να αποφασίσεις να τον αγοράσεις.
Νοσταλγεί ο Τάκης Κρεμμυδιώτης
Ακούγεται πλέον απίστευτο, κι όμως ήταν αληθινό. Την εποχή εκείνη οι περισσότεροι διάβαζαν προσεκτικά και συχνά αποστήθιζαν τους στίχους των τραγουδιών. Έτσι ένιωθαν τα τραγούδια πιο «δικά» τους, αλλά και το στιχουργό περισσότερο φίλο τους.
Πες μου το φίλο σου, λοιπόν, να σου πω ποιος είσαι. Ή, αλλιώς, πες μου το αγαπημένο σου συγκρότημα, να σου πω ποιος είσαι. Υπερβολικό; Λιγάκι, όχι όμως και πάρα πολύ. Είναι προσωπικό μυστήριο το πώς λειτουργεί η ευρύτερη τέχνη σε κάθε αποδέκτη της. Δεν υπάρχουν απόλυτοι κανόνες, αλλά μόνο κάποιες γενικότερες τάσεις, που μπορεί εύκολα κάποιος να διαπιστώσει. Άλλος, λοιπόν, θέλει να ταυτιστεί με το στιχουργό, άλλος απλά να μάθει περισσότερα για τον κόσμο του και άλλος να δει αν πληροί τις απαράβατες προϋποθέσεις για να γίνει τελικά φίλος του. Εδώ δεν υπάρχει σωστό και λάθος. Υπάρχει όμως μια κοινή συνισταμένη στις τρεις παραπάνω προσεγγίσεις των στιχουργών: το (δυστυχώς ξεχασμένο) ενδιαφέρον για τους ίδιους τους στίχους.
Γι’ αυτό θέλω να μιλήσω κι εγώ. Όχι όμως για τους πιο ανάλαφρους ή «στρατευμένους» (και γι’ αυτό προφανώς «ανέντιμους») σε οποιονδήποτε σκοπό στίχους που πλαισιώνουν όμορφες και μη μουσικές, οι οποίες κατακτούν τους καταλόγους επιτυχιών ή προσφέρουν ευρύτερη δημοτικότητα στους δημιουργούς τους. Με ενδιαφέρουν αποκλειστικά οι περιπτώσεις που οι πλαισιωμένοι από εξαιρετικές μουσικές στίχοι είναι λίγο - πολύ ποιητικοί, αλληγορικοί, «φιλοσοφικοί» ή αλλιώς ανθρωποκεντρικοί και απευθύνονται σε απαιτητικότερα ακροατήρια. Που αποστρέφονται κάθε είδος μιζέριας, χωρίς να συνοδεύουν απλά τις νότες, αλλά στέκονται ισότιμα πλάι τους, αν δεν τις υπερβαίνουν.
Κακά τα ψέματα, τέτοιοι στιχουργοί υπήρχαν αρκετοί μέχρι και τη δεκαετία του ’80. Φυσικά, υπήρξαν και αργότερα και υπάρχουν και στις μέρες μας, αν και πλέον αποτελούν είδος υπό εξαφάνιση. Ναι, το είπα και παραπάνω ότι νοσταλγώ, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι αρνούμαι την εξέλιξη, συντηρώντας απλά μια παλαιολαγνεία. Βλέπετε, εδώ και κάμποσο καιρό πολλοί άνθρωποι ισχυρίζονται πως δεν έχουν χρόνο, ενώ στην πραγματικότητα δεν έχουν υπομονή, να ακούσουν οποιονδήποτε λόγο, αλλά μόνο να εκφέρουν. Κι όπως φαίνεται, αυτό πολύ δύσκολα θα διαφοροποιηθεί στο μέλλον. Οπότε, τι απομένει; Το παρελθόν.
Σωστό;
Λάθος!
Η μουσική και γενικότερα η τέχνη δε γνωρίζει τι σημαίνει παρελθόν, αφού «ζει» διαρκώς σε κάθε στιγμή του παρόντος που εσύ την ανακαλείς.
Κι έτσι, και οι επτά στιχουργοί -ή καλύτερα ποιητές που γράφουν και μουσική- που επέλεξα έδρασαν μεν κυρίως στο παρελθόν, αλλά ανήκουν στο αέναο παρόν. Δε θα πω κάτι για τους πολλούς που δε χώρεσαν εδώ, αφού στην καρδιά καθενός από εμάς όλοι οι καλοί χωράνε.
Τώρα, για να μην ανάψουν τα αίματα, θα μπορούσα να πω, όπως πονηρά συνηθίζεται, ότι η σειρά με την οποία αναφέρονται δεν είναι αξιολογική. Όμως, τι θα μπορούσε να είναι; Αλφαβητική; Εντάξει, το W είναι μετά το H, αλλά ακολουθείται από το D; Άσε, μακριά από μένα καλύτερα. Άλλωστε, ποτέ δε συμπάθησα τους ψεύτες.
Peter Hammill
Ο Πέτρος Ιωσήφ Ανδρέας Χάμμιλλ έχει μια θέση στην καρδιά μου. Τη σχέση μου με τη μουσική του μόνο love at first sight δεν την έλεγες, αλλά, ευτυχώς πολύ σύντομα, κι ενώ ετοιμαζόμουν να κάνω πράξη το “The Least We Can Do Is Wave to Each Other” αποχαιρετώντας τον, έπεσα πάνω στο "Refugees". Τι δεν είχα ως τότε καταλάβει; Έλα ντε… Μετά όμως τα κατάλαβα όλα. Τον διάβαζα με την ίδια προσοχή που έδινα στον Ελύτη και τον Καρυωτάκη κι όταν άκουσα το “Over” τον τοποθέτησα στο πλάι τους. Άντε, λίγο παρακάτω. Ως τότε δε μπορούσα να φανταστώ ότι ένας πολύ επώδυνος χωρισμός μπορούσε να μην έχει ούτε ένα τόσο δα ίχνος μιζέριας και να είναι τόσο βαθιά αναγωγικός. Τουλάχιστον για εμένα και για τους άπειρους φίλους του, που χρόνια και χρόνια τον παρακαλούν να παίξει κάτι από αυτό ζωντανά, αρκούμενοι στις λίγες φορές που άκουσαν την ανατριχίλα του “Time Heals”.
Ο Hammill δεν ήταν ποτέ απλά ένας ποιητής, αλλά ένας οραματιστής διανοούμενος με καθαρόαιμη ποιητική έκφραση. Ήπιων τόνων, απίστευτα σεμνός, υπερβολικά ευγενικός και κάθε φορά έτοιμος να απολαύσει αυτό που οι περισσότεροι στη θέση του θεωρούσαν ως αγγαρεία: μια συνέντευξη. Κι όταν οι ερωτήσεις «ξέφευγαν», ενθουσιαζόταν τόσο που έλεγες πως ήταν αληθινά ευτυχισμένος. Έχει δημοσιεύσει τα βιβλία Killers, Angels, Refugees (1974) και Mirrors, Dreams, Miracles (1982), ενώ υπάρχει και η ανάλυση της στιχουργικής του από τον Dagmar Klein στο βιβλίο Shouting down the passage of time (2000). Καλύτερα όμως να ασχοληθεί κάποιος με τα ίδια τα τραγούδια του που βλέπουν τη ζωή με το διαπεραστικό βλέμμα ενός υπερευαίσθητου χαρισματικού παρατηρητή, ο οποίος δε θα τα παρατήσει πριν φτάσει στην ίδια την ουσία της.
Roger Waters
Ο επίσης χαρισματικός Roger Waters δίδαξε από τα 70s πώς θα είναι η (στιχουργική) ποίηση στα 80s. Έτσι απλά. Και μη ξεχνάτε: τα απλά είναι τα δύσκολα. Είναι ο άνθρωπος που «στενοχώρησε» περισσότερο από κάθε άλλον τον μεγάλο David Gilmour, που όσο κι αν προσπάθησε, δεν κατάφερε να γράψει στίχους όπως έπαιζε κιθάρα. Όποιος αντιλήφθηκε το μεγαλείο του Ρογήρου πριν το 1973, θα πρέπει σίγουρα να είναι άξιος θαυμασμού. Όταν ήρθε το “The Dark Side of the Moon” επαναπροσδιορίστηκε η σημασία που είχαν οι στίχοι στην ηλεκτρική μουσική. Κι ύστερα, όταν ακολούθησε το “Wish You Were Here”, λύγισαν ακόμα και οι τελευταίοι δύσπιστοι. Η λιγότερο ψυχεδελική πλευρά των Pink Floyd ακουγόταν χάρη (και) στο μπάσο και τους στίχους του Waters το ίδιο (περισσότερο) μαγική, με τον κόσμο να αποστηθίζει ευαίσθητους κινηματογραφικής διάστασης στίχους, που ως τότε δε συναντούσε κανείς στη rock. Όχι έτσι, πάντως.
Καθημερινά περιστατικά έπαιρναν άλλες διαστάσεις (who knows which is which and who is who), καταστάσεις συμπλέκονταν με θεωρητικά αντιφατικά συναισθήματα και γεννούσαν νέες εικόνες κυρίως αδιέξοδες, αλλά ποτέ μίζερες. Οι τρομεροί στίχοι του πέτυχαν και κάτι άλλο, μάλλον μοναδικό: ενώ συνήθως σε ένα τραγούδι περιμένεις τη στιγμή που θα ακουστεί το κιθαριστικό σόλο (και ιδιαίτερα όταν παίζει ο Gilmour), στην περίπτωση των Pink Floyd περίμενες να ακουστεί όχι μόνο το ρεφρέν, αλλά και τα κουπλέ. Κι αυτό δε θυμάμαι να έγινε σε ανάλογο βαθμό (έστω και μια φορά) σε κάποια άλλη περίπτωση.
Bob Dylan
Ο ίδιος ο Robert Allen Zimmerman έγραψε στα απομνημονεύματά του ότι φιλοδοξούσε να γράψει τραγούδια «σημαντικότερα κι απ’ τη ζωή». Αυτό, όπως καλά ξέρετε, εκτός από σημαντική μουσική απαιτεί και σημαντικό στίχο. Κι αυτόν τον τελευταίο, τον είχε και με το παραπάνω. Διεισδυτικό, καυστικό, κάποιες φορές ανυπότακτο και ίσως «επαναστατικό» με την κυριολεκτική έννοια του όρου και όχι αυτήν που έχει επικρατήσει. Από τη μια μπορείς να πεις ότι βοήθησε το γεγονός ότι ξεκίνησε στα 60s, επειδή “The Times They Are a-Changin'”, αλλά, από την άλλη δε μπορείς να είσαι και τόσο σίγουρος, αφού και τότε χρειαζόταν πολύ “Blood on the Tracks” για να δώσεις στη folk ηλεκτρική διάσταση.
Ευτυχώς κατάλαβε νωρίς ότι τα τραγούδια του δεν είναι δυνατό να τραγουδιούνται από άλλους, όπως οι Peter, Paul & Mary ή ο Stevie Wonder, ακόμα κι αν τα κάνουν επιτυχίες. Προτίμησε το αυτονόητο, δηλαδή να πορευτεί “Like A Rolling Stone”, πότε "Tangled Up in Blue", πότε "Knockin' on Heaven's Door", αλλά μέχρι και σήμερα "Forever Young" για να υπερασπιστεί τη δημιουργία του. Ο Dylan δεν ήταν μια συνηθισμένη περίπτωση: ήταν μαχητής. Αυτό του το αναγνώριζαν ακόμα και όσοι δε συμφωνούσαν μαζί του. Έλεγε πως «Ένα τραγούδι μοιάζει με ένα όνειρο, που προσπαθείς να κάνεις πραγματικότητα» κι αυτό, τελικά, φαίνεται πως προσπαθούσε πάντα να κάνει. Ακόμα και το βραβείο Nobel που του απονεμήθηκε το 2018, αφορούσε «τη δημιουργία νέων ποιητικών εκφράσεων στη μεγάλη Αμερικανική μουσική παράδοση».
Neil Young
Ο Neil Young επιφανειακά δεν έχει αυτό που εννοούμε ως ποιητικό λόγο. Έχει όμως ένα πάθος που μοιάζει τόσο «ακατέργαστο» για την ελευθερία, την κοινωνική ισότητα και τη δικαιοσύνη, που συχνά παίρνει ανάλογη μορφή. Στα πάρα πολλά χρόνια της δημιουργίας του μπορεί να μεταπήδησε από τη folk-rock στην country ή και το σκληρότερο rock, αλλά πάντα προσαρμόζοντας τα μουσικά πλαίσια της έκφρασης στο δικό του χαρακτηριστικό τρόπο. Οι στίχοι του έχουν την ίδια ακριβώς δυναμική τόσο στις ακουστικές του μπαλάντες, όσο και στις ροκάδικες στιγμές του. Ακούραστος στο πέρασμα του χρόνου και ανικανοποίητος από την έκβαση των πραγμάτων, δεν παύει να τραγουδά για τον αγώνα απέναντι στους ισχυρούς, για την εξάλειψη κάθε μορφής βίας και για το δικαίωμα να ονειρεύεσαι.
Ήταν εξαρχής και παραμένει απόκοσμος οραματιστής μιας καλύτερης κοινωνίας, όπου οι όλοι άνθρωποι τυγχάνουν αδιακρίτως του ίδιου σεβασμού. Κι αυτό του το όραμα έχει εκφραστεί με πολύ όμορφο τρόπο σε δίσκους όπως οι “After the Goldrush” ή “Ragged Glory”, με αμεσότερο για το ευρύ Αμερικανικό κοινό τρόπο, ο οποίος όμως μπορεί άνετα να «μιλήσει» και στους πιο απαιτητικούς Ευρωπαίους. Μια κατηγορία μόνος του, λοιπόν, και πώς αλλιώς, όταν έχει κολλήσει ένσημα στο “Déjà Vu”;
Van Morrison
Το άμεσα αναγνωρίσιμο Irish rock & roll του Van the Man, γείτονα του Hammill στο πανέμορφο Bath, πήρε μέσα του όλη την ορμή του Belfast και των Them. Πήρε και πολλά folk, jazz, blues και soul στοιχεία. Κι αυτά δεν αφορούν μόνο τη μουσική του, αλλά, φυσικά, και τους στίχους του, που αποπνέουν την ευαισθησία της ποίησης του Yeats, πάνω στην οποία χτίστηκε η ηπιότερη μουσική πλευρά του, που στο πέρασμα του χρόνου έγινε η κύρια έκφρασή του. Τα άλμπουμ “Tupelo Honey”, “Astral Weeks” και “Moondance” έφεραν στο φως τις εικόνες της φαντασίας του, που ακόμα κι όταν έμοιαζαν καθαρά ερωτικές, έπαιρναν το συναίσθημα και το πήγαιναν σε άλλα επίπεδα. Κι αυτά, μη χρησιμοποιώντας καθόλου περίτεχνες ή επιτηδευμένες λέξεις.
Όσοι από εσάς επιθυμούν να διατρίψουν στους στίχους του, μπορούν να διαβάσουν το εκτενές και δημοσιευμένο από το CUP άρθρο Into the Mystic: The Aural Poetry of Van Morrison του Peter Mills. Αλλά, κατά βάση, αυτό το ταξίδι είναι από εκείνα που είναι προτιμότερο να τα κάνεις μόνος σου. Και αφού φτάσεις στον προορισμό (πράγμα που αμφιβάλλω, μιας και τέτοια ταξίδια κρατούν μια ζωή), τότε μπορείς να δεις τι λένε και οι άλλοι. Να σας ιντριγκάρω τώρα; Ο Van είναι ο καλύτερος τραγουδιστής της αγάπης όλων των εποχών. Δεν του φαίνεται, ε;
Gil Scott-Heron
Όχι, ο ασυμβίβαστος ποιητής Gil Scott-Heron δεν απευθυνόταν μόνο στους Αφρο-Αμερικανούς, αλλά σε όλη την ανθρωπότητα που διψούσε για ισότητα και δικαιοσύνη. Μη σας μπερδέψουν οι αυτοπροσδιορισμοί του ως "bluesologist" ή «Ένας μαύρος αφιερωμένος στην έκφραση της χαράς και της υπερηφάνειας του να είσαι μαύρος». Μπορεί να θεωρείται ως ο πατέρας του hip-hop, αλλά, παρακαλώ πολύ, μην ξεχνάτε ότι το δικό του το hip-hop ήταν αρκετά διαφορετικό από το σημερινό. Σε όλα. Υπήρξε έμπνευση για πολλούς, ένας ακοίμητος υπερασπιστής των αδυνάτων, αλλά και ένας διαμαρτυρόμενος με επιχειρήματα σε κάθε κατάχρηση εξουσίας. Και η διαμαρτυρία του αυτή γινόταν με καταιγισμό φράσεων, που είχαν αναμφισβήτητη λογοτεχνική μορφή.
Μιλούσε για την αποτυχία των πολιτικών συστημάτων, τις κοινωνικές ανισότητες, τη ματαιότητα του Αμερικανικού ονείρου, τις ολέθριες συνέπειες της χρήσης αλκοόλ και ουσιών και την έλλειψη ανθρωπιάς. Όχι όμως παραπονούμενος, αλλά διαμαρτυρόμενος και μάλιστα με τρόπο που μπορούσε να σε αγγίξει άμεσα. Έντυνε τους στίχους του με jazz, funk και soul εξαιρετικής ποιότητας, με τρόπο ώστε η μουσική του να ξεχωρίζει από τις ανάλογες και να φτάνει ακόμη και μέχρι τα σαλόνια εκείνων που έλεγχε. Ευτυχώς, δεν έμοιασε “Like the forest buried beneath the highway, Never had a chance to grow”, μιας και Η Επανάσταση που δε θα Αναμεταδιδόταν από την Τηλεόραση έγινε τελικά δια ζώσης.
Patti Smith
Ύστερα από τα “Horses”, “Radio Ethiopia”, “Easter” και “Wave”, δεν υπήρχε κανείς που να μην είχε αντιληφθεί την ποιητική διάσταση των στίχων της Patricia Lee Smith. Ειλικρινά, δε με απασχολεί καθόλου το ανόητο ερώτημα εάν η Patti είναι μια μουσικός που αγαπά την ποίηση ή μια ποιήτρια που ξέρει από μουσική. Σημασία έχει να εστιάσουμε στην αμφίδρομη πρότασή της, που αναμφίβολα ξεκίνησε περισσότερο ως μουσική και εξελίχθηκε με τρόπο ώστε να κυριαρχείται από την ποιητική. Κι αυτό όμως σχετικό είναι, αφού είχε εκδώσει τέσσερις ποιητικές συλλογές πριν το ντεμπούτο της.
Στους στίχους της η αναζήτηση του νοήματος της ζωής και του θανάτου μέσα από τις λέξεις περνά από το σιαμαίο δίδυμο του έρωτα και της θυσίας, προσπαθώντας να διατηρήσει μια φωτεινή ματιά ακόμα και στα τοπία όπου το φως έχει δύσει. Ψάχνει σαν αιώνια έφηβος την αλήθεια, χαίρεται όταν ανακαλύπτει τη συμπόνοια και εξυμνεί τις δυνάμεις που μπορούν να αποκτήσουν οι άνθρωποι, όταν μοιράζονται την ανάγκη να παλέψουν για κάτι αληθινά καλό.
Locked in our cages
we are seeking our freedom;
too scared to find it
Οι αιχμάλωτοι
ζητούν ελευθερία·
μα την φοβούνται