Κι αν ήρθα δεν κέρδισε τίποτα η γη από μένα Κι αν φύγω δεν θα ζημιωθεί τίποτε η γη από μένα Μα όποιος μπορούσε να μου πει ποιο λόγο να ΄χει ετούτος Ο πηγαιμός κι ο ερχομός , ο θάνατος κι η γέννα ; Ομάρ Καγιάμ , Ρουμπαγιάτ , εκδ. Ερατώ
poetry-chaikhana Όπως η φωτεινή ημέρα που λάμπει στην ανθρωπότητα Και με ένα φως της ουράνιας προέλευσης Με όλα όσα είναι ασαφή και ποικίλα συγκεντρωμένα, Έτσι είναι η γνώση, βαθιά παραχωρημένη στο μυαλό.
Once a year the white robes go on a quest In search of a virgin, a child of innocence Born of Apollon divine is the heritage Chosen by foe to accomplish a holy task Bearer of pain, Bearer of pain Lighten the burdens of woe Bearer of pain, Bearer of pain Heal the wounds of the city Up in the tower, the nerve of the city so high Treated like a princess, But imprisoned by the will of her fate Concentrating, feeling the pain how it flows Through the walls of the city into her soul Bearer of pain, Bearer of pain Lighten the burdens of woe Bearer of pain, Bearer of pain Heal the wounds of the city I bear your weight upon my shoulders I bleed for you and pray I hear your moaning in my mind I comfort night and day From my tower to your foundations My soul reaches through your walls Market square of guarded bastions I answer to your calls The tears of the city wiped away by summer breeze The pain is lightened by sweet, sweet dreams The cries of despair are silenced with a lullaby Sleep my child, I'm with you, we are one Bearer of pain Now a year her chamber is opened again Led by servants, the old one is barely sane Marked by her burdens, the guardian can finally rest Replaced by another, carrying on the continuing test
Beneath these ashes are buried hopes , dreams and joys that will never come . Let the tears of angels and stars wash them out so they will shine again . Κάτω από αυτές τις στάχτες θάφτηκαν ελπίδες , όνειρα και χαρές που ποτέ δεν θα έρθουν . Αφήστε τα δάκρυα των άστρων και των αγγέλων να τα ξεπλύνουν ώστε να λάμψουν ξανά .
Μπρος σου είναι ήμεροι σαν αρνιά , πίσω σου , σε καταξεσχίζουν σαν λύκοι . Εκείνος που εκθέτει , κι αραδιάζει μπρος σου , τα ελαττώματα των άλλων , δίχως αμφιβολία θα φανερώσει και τα δικά σου ελαττώματα μπροστά στους άλλους. Σααντί,Γκιουλιστάν,εκδ.Ηριδανός
Δεν είμαι ποιητής ! Οι στίχοι μου δεν αξίζουν ούτε ένα ξεροκόμματο. Δεν γυρεύω επαίνους . Δεν αποφεύγω τις κατηγορίες - Και τα δυό μου είναι αδιάφορα . Ρουμί,Στον κήπο του Αγαπημένου,εκδ. Αρμός
poetry-chaikhana Φίλε, αυτός είναι ο μόνος τρόπος να μάθεις τον μυστικό δρόμο : Αγνόησε τα μονοπάτια των άλλων, ακόμα και τα απότομα μονοπάτια των αγίων. Μην ακολουθείς. Μην ταξιδεύεις καθόλου. Σκίσε το πέπλο από το πρόσωπό σου.
ΤΟΥ ΠΡΟΚΟΠΗ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ «Αισθάνομαι ιδιαίτερη τιμή και χαρά ευρισκόμενος σήμερα εδώ, ύστερα από την ευγενική πρόσκληση του Δημάρχου Βορείων Τζουμέρκων, για να συνεορτάσουμε στο πανέμορφο και εμβληματικό Συρράκο τα 150 χρόνια από την γέννηση ενός εκλεκτού του τέκνου, του Κώστα Κρυστάλλη. Μιας από τις πιο αγνές και χαρακτηριστικές μορφές στην ιστορία της σύγχρονης Ελληνικής ποίησης, του «ποιητή του βουνού και της στάνης». Ι. Επιτρέψατέ μου στο σημείο αυτό να πω λίγα λόγια για την, δυστυχώς σύντομη, πλην όμως τόσο σημαντική, από πλευράς ποιοτικής παραγωγής έργου, ζωή του Κρυστάλλη. Α. O Κώστας Κρουστάλλης (1868-1894) γεννήθηκε στο Συρράκο το 1868, όπου και έζησε ως τα δώδεκά του χρόνια. Ο πατέρας του, Δημήτριος Κρουστάλλης, ήταν έμπορος κτηνοτροφικών προϊόντων του Συρράκου, με έδρα της επιχείρησής του τα Ιωάννινα και ακτίνα δραστηριοτήτων που κάλυπτε ολόκληρη την Ήπειρο. Είχε άλλα τέσσερα αδέλφια, ενώ ο ίδιος υπήρξε ο πρωτότοκος. Τα στοιχειώδη γράμματα τα έμαθε στο μεικτό δημοτικό σχολείο του χωριού του. Το 1880 εγγράφηκε στην Ζωσιμαία Σχολή των Ιωαννίνων. Β. Φοιτά στις τέσσερις τάξεις του Ελληνικού Σχολείου της Ζωσιμαίας και στην Α΄ τάξη του Γυμνασίου, οπότε και έμεινε επανεξεταστέος, στα 1885. Διακόπτει, και αυτό σχετίζεται μάλλον με την ασθενική του υγεία. Κατ΄ άλλους βιογράφους του, διέκοψε τις σπουδές του διότι ο πατέρας του τον χρησιμοποίησε ως υπάλληλο στο μαγαζί του, καθώς η επιχείρησή του οικονομικά είχε αρχίσει να φθίνει μετά το 1880. Γ. Το 1887 δημοσίευσε το ποίημα «Αι σκιαί του Άδου», που αναφερόταν σε επεισόδια της Επανάστασης του 1821. Εξαιτίας αυτού διώχθηκε από τις τουρκικές αρχές και κατέφυγε, με περιπετειώδη τρόπο, στην Αθήνα (Ιανουάριος 1889), ενώ τα τουρκικά δικαστήρια τον καταδίκασαν, ερήμην, σε εικοσιπενταετή εξορία. Στην Αθήνα άλλαξε το οικογενειακό του όνομα σε Κρυστάλλης. Στην Πρωτεύουσα εργάσθηκε αρχικά στο τυπογραφείο των εκδόσεων «Φέξη» και, παράλληλα, δημοσίευε ποιήματα. Το 1891 προσελήφθη ως συντάκτης στο περιοδικό «Εβδομάς» του Ιωάννη Δαμβέργη, αλλά η συνεργασία του έληξε τον ίδιο χρόνο εξαιτίας διαφωνιών με την διεύθυνση του περιοδικού. Μετέπειτα διορίσθηκε υπάλληλος στους σιδηροδρόμους της Πελοποννήσου. Δ. Οι δύσκολες συνθήκες ζωής του είχαν ως αποτέλεσμα να προσβληθεί από φυματίωση. Μετακόμισε στην Κέρκυρα, ελπίζοντας ότι εκεί θα βελτιωθεί η υγεία του, η οποία όμως επιδεινώθηκε. Τελικά πέθανε στις 22 Απριλίου του 1894 στην Άρτα, όπου έμενε η αδερφή του, η οποία και τον φρόντισε, με αγάπη και στοργή, που τόσο στερήθηκε σε όλη του την ζωή, κατά τις τελευταίες μέρες του σύντομου βίου του. Ας σημειωθεί ότι τα χρόνια της παραμονής του στην Αθήνα, όπου, όπως προαναφέρθηκε, κατέφυγε για ν’ αποφύγει τον διωγμό του από τους Τούρκους στην Ήπειρο και ν’ αναπνεύσει τον «καθαρό αέρα» της ελεύθερης Ελλάδας, υπήρξαν χρόνια δύσκολα, κατά τα οποία έδωσε σκληρό αγώνα για τον βιοπορισμό του. Δεν του συμπαραστάθηκαν παρά ελάχιστοι φίλοι. Παραταύτα, βρήκε την ψυχική και πνευματική δύναμη να είναι εξαιρετικά παραγωγικός από συγγραφική άποψη. ΙΙ. Μένοντας στο ποιητικό και το πεζογραφικό του έργο, οφείλω να υπογραμμίσω τα εξής: A. Tα πρώτα του ποιήματα, «Αι Σκιαί του Άδου» (1887), όπου εξυμνεί τους αγωνιστές του 1821, και «Ο Καλόγηρος της Κλεισούρας του Μεσολογγίου» (αρχές του 1890), έχουν επικό χαρακτήρα και διακρίνει κανείς σ’ αυτά την επίδραση του Βαλαωρίτη. Β. Αντιθέτως, με τις δύο ποιητικές συλλογές του που δημοσίευσε στα επόμενα χρόνια και συνιστούν ωριμότερη εκδήλωση του πηγαίου ποιητικού του ταλέντου, εντάχθηκε στο πνευματικό κλίμα της αποκαλούμενης «Νέας Αθηναϊκής Σχολής», στην οποία είναι πρόδηλη η επίδραση από το δημοτικό τραγούδι αλλά και η λαογραφική της θεματολογία. Η πρώτη από αυτές τις δύο συλλογές, με τίτλο «Αγροτικά» (Μάιος του 1891), πήρε έπαινο στον Δεύτερο Φιλαδέλφειο Ποιητικό Διαγωνισμό, αφού το βραβείο το κέρδισε το πεζογράφημα του Κωστή Παλαμά, «Τα Μάτια της Ψυχής μου». Η δεύτερη και τελευταία συλλογή του, «Ο τραγουδιστής του χωριού και της στάνης» (1893), διακρίθηκε παίρνοντας έπαινο επίσης στον Φιλαδέλφειο Ποιητικό Διαγωνισμό, ενώ το βραβείο το κέρδισε το ποίημα του Γεωργίου Στρατήγη, «Έρως και Ψυχή». Γ. Το πεζογραφικό του έργο (συγκεντρωμένο στον τόμο «Πεζογραφήματα»), συμβαδίζει με το κλίμα της πεζογραφίας της γενιάς του 1880: Δημοτική γλώσσα, ηθογραφία, καλλιέργεια του διηγήματος. ΙΙΙ. Ο Κρυστάλλης, όμως, ασχολήθηκε και με την συλλογή ιστορικού και λαογραφικού υλικού: Ήθη και έθιμα, δημοτικά τραγούδια, παραδόσεις. Το πρώτο του πεζογράφημα ήταν το “Vie de Montagne”, που εξέδωσε στο Παρίσι το 1895 και μ’ αυτό σατυρίζει τα ελληνικά πολιτικά έθιμα, ενώ δίνει και σκηνές από την ληστοκρατία στην Ελλάδα. Η ενασχόλησή του με την λαογραφία αποτυπώνεται σε άρθρα του, όπως στους Γ΄ και Δ΄ τόμους του Εγκυκλοπαιδικού Λεξικού των Μπαρτ και Χίρστ (1892 και 1893), όπου δημοσίευσε πενήντα οχτώ άρθρα για την Ήπειρο. Επίσης εντοπίζονται, σε αφηγηματικά πεζογραφήματά του, διηγήματα όπως «Ο Γάμος της στάνης», όπου περιγράφει τα γαμήλια έθιμα στα τσελιγγάτα Ηπειρωτικής περιοχής, με παράθεση σχετικών τραγουδιών, ή το άλλο του διήγημα, «Το πανηγύρι της Καστρίτσας», το οποίο περιέχει εκτενείς ενδυματολογικές πληροφορίες ή πάλι, σε ειδικές εργασίες του, όπως «Οι Βλάχοι της Πίνδου», «Γραμμενοχώρια», «Τρεις Δρακολίμναι επί των κορυφών της Πίνδου». ΙV. Σε μια προσπάθεια, έστω και στοιχειώδους, αποτίμησης της αξίας του μεγάλου έργου του, δεν μπορεί κανείς παρά να υπογραμμίσει τα ακόλουθα: A. Παρά τις επιδράσεις που έχει δεχθεί από το δημοτικό τραγούδι, από τον Ερωτόκριτο αλλά και από συγχρόνους ομότεχνούς του, όπως ήταν ο Βαλαωρίτης, ο Ζαλοκώστας, ο Βηλαράς και οι ρομαντικοί της Αθηναϊκής Σχολής (ιδίως ο Αχιλλέας Παράσχος), ο Κρυστάλλης υπήρξε εξαιρετικά πρωτότυπος και αυθεντικός. 1. Είναι χαρακτηριστικά τα ακόλουθα λόγια από την «Εισαγωγή» που έγραψε ο Κώστας Πορφύρης στα «Άπαντα» του Κώστα Κρυστάλλη (Εκδόσεις Αυλός, χχ): «Πραγματικά, εκείνα τα χρόνια η πνευματική πρωτοπορεία του τόπου, ο Ν. Πολίτης, ο Παλαμάς, ο Ψυχάρης, είχαν ανακαλύψει το «λαό». Ο Ψυχάρης είχε ρίξει τη βόμβα του «Ταξιδιού». Ο Πολίτης θεμελίωνε την ελληνική λαογραφία. Ο Παλαμάς έγραφε στα «Τραγούδια της Πατρίδος μου»: «η λαογραφία έπαιρνε στο χέρι της, κρατούσε στη σκέπη της την ποίησή μας. Το δημοτικό τραγούδι, η δημοτική παράδοση, η δημοτική γλώσσα, ο δημοτικός βίος, μας άνοιγε θύρες, μας φανέρωνε απόψεις». Μέσα σ’ αυτό το κλίμα κινήθηκε η ποιητική -και πεζογραφική- δημιουργία του Κρυστάλλη. Υπάρχει ωστόσο μια μεγάλη διαφορά. Ενώ οι άλλοι, όλοι οι άλλοι, ξεκινούσαν από το αστικό κέντρο για να πάνε να εξερευνήσουν το χωριό, ο Κρυστάλλης κουβαλούσε μέσα του το χωριό, τη ζωή του, τη σκέψη του, τους θρύλους του. Κουβαλούσε προ παντός τη γλώσσα του». 2. Άλλωστε, και ο ίδιος ο Παλαμάς είχε εξάρει την ποίηση του Κρυστάλλη: «[Στα ποιήματα του Κρυστάλλη] πλέκουν στίχοι της δημώδους ποιήσεως και στίχοι δημώδεις του ποιητή· δύσκολα ξεχωρίζονται αυτοί από εκείνους· κατά τρόπον τοιούτον ο ποιητής συχνά συναρμόζει τα άσματα του, όμοια προς ανθοδέσμες των οποίων τα άνθη και τα φύλλα, στίχοι του λαού και στίχοι κατά τον λαόν, στενώς αναμιγνύονται, ώστε να απαρτίζουν μακρόθεν ένα αδιαχώριστον σύνολον». Ο Παλαμάς έχει, μάλιστα, γράψει και ένα ομότιτλο ποίημα για τον Κρυστάλλη. Β. Ειδικώς, όσον αφορά το πεζογραφικό έργο του Κρυστάλλη, πρέπει να επισημανθεί ότι ο Γρηγόρης Ξενόπουλος υπήρξεν ο πρώτος, ο οποίος διέγνωσε εγκαίρως την μεγάλη σημασία του πεζογραφικού έργου του σπουδαίου συμπατριώτη σας. Μέσα στα ελάχιστα χρόνια που έζησε, ο Κρυστάλλης πρόλαβε να μας δώσει κάποια δείγματα γραφής που φανερώνουν τον «γεννημένο πεζογράφο». Στα διηγήματά του είναι πληθωρικός, βιάζεται να τα πει όλα, σαν να προαισθάνεται πως δεν υπάρχει γι’ αυτόν πίστωση χρόνου, η τόσο απαραίτητη για τη δουλειά ενός πεζογράφου. Όπως σημειώνει και πάλι ο Κώστας Πορφύρης στην προαναφερθείσα «Εισαγωγή» του στα Άπαντα του Κρυστάλλη: «Τα πεζογραφικά προσόντα του Κρυστάλλη θα τα βρούμε στην περιγραφική του δύναμη στη σκιαγράφηση των ανθρώπων, στη ζωντάνια των διαλογικών μερών, στη θελκτική αφήγηση. Σε πολλά πεζογραφήματα θα βρούμε και τη λιτότητα κι απ’ όλα λείπει η φιλολογία, τόσο της μόδας εκείνα τα χρόνια». Γ. Τέλος, ο Πορφύρης τονίζει ότι ο Κρυστάλλης είχε «αληθινό ταλέντο και ανησυχία ιστορικού», κάτι που οι περισσότεροι ίσως δεν έχουμε συνειδητοποιήσει όσο θα έπρεπε. Συγκεκριμένα, γράφει: «Πολλοί έκαναν διάφορες υποθέσεις: αν δεν πέθαινε ο Κρυστάλλης τόσο πρόωρα, την εποχή που άλλοι ξεκινούν, θα γινόταν μεγάλος ποιητής ή πεζογράφος. Άλλοι λένε το αντίθετο: ό,τι είχε να πει το είπε, στο μέλλον θα αυτοεπαναλαμβανόταν και λοιπόν ο πρόωρος θάνατός του ήρθε στην ώρα του. Υποθέσεις αναπόδειχτες κι’ η μια και η άλλη. Εκείνο που μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα, είναι πως ο Κρυστάλλης είχε αληθινό ταλέντο και ανησυχία ιστορικού. Οι βιογράφοι του μας λένε -και το επιβεβαιώνει κι’ ο ίδιος- πως στις εκδρομές του, έψαχνε στα μοναστήρια, ανασκάλευε παλιά βιβλία και χαρτιά, διάβαζε χειρόγραφα, κρατούσε σημειώσεις, ρωτούσε να μάθει την προφορική παράδοση, μάζευε θρύλους και λαϊκές ιστορίες, ιστορίες για ανθρώπους και πράγματα, για ήρωες, για βουνά, για βρύσες, για χωριά και για πολιτείες». Δ. Επιτρέψατέ μου να κλείσω αυτόν τον σύντομο Χαιρετισμό μου τονίζοντας τον ιδιότυπο ρομαντισμό του Κώστα Κρυστάλλη, ρομαντισμό «ζυμωμένο» με το «αλεύρι» του Λαϊκού μας Πολιτισμού. Ειδικότερα, ο ρομαντισμός αυτός ήταν εκείνος που επέτρεψε στον Κώστα Κρυστάλλη, μεσ’ από το σύνολο του λογοτεχνικού του έργου, να εκδηλώσει την τάση υιοθέτησης υψηλών αξιών και μηνυμάτων, μακριά από την τύρβη της ζωής και την μικρότητα των ανθρώπων, που τόσο τον σημάδεψαν. Για του «λόγου το ασφαλές» επιλέγω, όχι βεβαίως δίχως δόση υποκειμενικότητας και λογοτεχνικής αυθαιρεσίας, τους εξής στίχους του: 1. Πριν απ’ όλα τον εξής στίχο από το ποίημά του «Πόθοι»: «Ήθελα νάμουν σταυραητός, να πέταγα τ’ αψήλου». 2. Και, δεύτερον, τους εξής ακροτελεύτιους στίχους από το ποίημά του «Στο Σταυραητό»: «Παρακαλώσε σταυραητέ, για χαμηλώσου ολίγο και δώσ’ μου τες φτερούγες σου και πάρε με μαζί σου, πάρε με απάνου στα βουνά, τι θα με φάη ο κάμπος!». Αυτός υπήρξε ο Κώστας Κρυστάλλης, που θύμισε στους Έλληνες της εποχής του, μέσα από το πλούσιο έργο του, την σημασία του Λαϊκού Πολιτισμού μας και την αξία της γλώσσας του Λαού μας, της δημοτικής. Σας ευχαριστώ». Πηγή: Ο ιδιότυπος ρομαντισμός του Κώστα Κρυστάλλη: “Ζυμωμένος” με το “αλεύρι” του Λαϊκού Πολιτισμού https://hellasjournal.com/2018/07/o-idiotypos-romantismos-toy-kosta-krystalli-quot-zymomenos-quot-me-to-quot-aleyri-quot-toy-laikoy-mas-politismoy/
Να που απόκτησες το πολύτιμο μαργαριτάρι . Βρήκες τη χαμένη δραχμή . Μείνε ταπεινός και σιωπηλός , έστω κι αν κατέχεις τον κόσμο . Κατέχεις τον κόσμο , διότι αγαπάς . Λεβ Ζιλέ , Αγάπη δίχως όρια, εκδόσεις Έλαφος
Ο Έρωτας ήρθε και με άδειασε Ο Έρωτας ήρθε και με γέμισε με τον Αγαπημένο Έγινε το αίμα του κορμιού μου Έγινε τα χέρια μου και τα πόδια μου Έγινε τα πάντα. Τώρα ό,τι έχω είναι μόνο ένα όνομα. Όλα τ'άλλα είναι του Αγαπημένου. Τζελαλαντίν Ρουμί,Ο Αγαπημένος,εκδ.Αρμός
meijijingu Ελπίζουμε ότι όλοι οι ωκεανοί του κόσμου θα ενωθούν με ειρήνη. Τότε γιατί οι άνεμοι και τα κύματα τώρα ανεβαίνουν με έντονη οργή; Aυτοκράτοραw Meiji
Let the wind blow you away What better destination Than to go astray? Αφέσου από τον άνεμο να παρασυρθείς Κανείς καλύτερος προορισμός Από το να χαθείς;
poetry-chaikhana Στην πόρτα του, ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στο Μουσουλμάνο και τον Χριστιανό, τον ενάρετο και τον ένοχο; Στην πόρτα του είναι όλοι οι αναζητητές και αυτός ο ζητούμενος.
poetry-chaikhana Υπάρχει ένα νήμα που ακολουθείς. Περνά ανάμεσα σε πράγματα που αλλάζουν. Αλλά αυτό δεν αλλάζει. Οι άνθρωποι αναρωτιούνται για το τι ακολουθείε. Πρέπει να εξηγήσεις για το νήμα. Αλλά είναι δύσκολο για τους άλλους να καταλάβουν. Ενώ το κρατάς δεν μπορείς να χαθείς. Τραγωδίες συμβαίνουν· άνθρωποι τραυματίζονται ή πεθαίνουν· και συ υποφέρεις και γερνάς. Τίποτα απ'όσα κάνεις δεν μπορεί να σταματήσει το ξεδίπλωμα του χρόνου. Δεν αφήνεις ποτέ το νήμα.
Όλγα Νικολαΐδου/fosonline «Goal! Goal! στα δίχτυα των εχθρών Όχι, ποτέ, στα δίχτυα του θανάτου». Ο παραπάνω στίχος είναι του Αντρέα Εμπειρίκου. Από το ποίημά του «Ηχώ». Ποιος είπε ότι το ποδόσφαιρο δεν μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης και για τους ποιητές; «Τα απογεύματα της Κυριακής ανοίγω το ραδιόφωνο σηκώνω το καπάκι της σιωπής Ποδόσφαιρο. Χρωματιστές φανέλες. Κοντρολάρει έξω από την μεγάλη περιοχή. Έτσι, στοχάζομαι προβάλλει η ψυχή στην ματαιότητα: Λάμπει. Τώρα μπερδεύτηκα πια μες στις φωνές. Ουρλιάζουν τα πάντα». Απόσπασμα από το ποίημα του Νίκου Καρούζου, με τον εξόχως εύγλωττο, για κάθε ποδοσφαιρόφιλο, τίτλο: «Αγχώδης εμπειρία». Παγκόσμια Ημέρα της Ποίησης η 21η Μαρτίου κι είπαμε, σ’ αυτό το μικρό αφιέρωμα, να καταδείξουμε την σχέση της με την θεά μπάλα. Άλλωστε είναι γνωστό τοις πάσι, ότι η ποίηση ανέκαθεν σχετιζόταν στενά με τους θεούς και τις θεότητες, αφού όπως έχει χαρακτηριστικά ειπωθεί, είναι η γλώσσα τους. Η θεϊκή γλώσσα που στην Αρχαία Ελλάδα, προστατευόταν από τον Απόλλωνα και εμπνεόταν από εφτά μούσες! Εφτά στις εννιά μούσες ενέπνεαν στους κοινούς θνητούς, τα διάφορα είδη της ποίησης. Κι ίσως δεν είναι τυχαίο ότι μια γυναίκα, η ποιήτρια Λύντια Στεφάνου ήταν εκείνη που πρότεινε ως ημέρα εορτασμού της σπουδαίας αυτής τέχνης, την ημέρα της εαρινής ισημερίας, που συνδυάζει το φως από τη μία και το σκοτάδι από την άλλη, όπως η ποίηση, που συνδυάζει το φωτεινό πρόσωπο της αισιοδοξίας, με το σκοτεινό πρόσωπο του πένθους. Τι είναι ποίηση; Δεν ξέρω πόσοι από εμάς έχουμε αναζητήσει απάντηση σε αυτή την ερώτηση. Αν και ένας σπουδαίος δάσκαλος του θεάτρου, ο Εουτζένιο Μπάρμπα, λέει ότι κάθε φορά που κάνουμε τέτοιες ερωτήσεις, το σημαντικό είναι να τις διατυπώνουμε ως εξής : «Τι είναι θέατρο, εν προκειμένω τι είναι ποίηση, όχι γενικώς και αορίστως, αλλά τι είναι ποίηση για μένα;» Θα αποτολμούσα να μοιραστώ μια προσωπική σκέψη: Ποίηση, είναι η σπηλιά που μέσα της χωνόμαστε, για να κρυφτούμε από τον κόσμο, ή για να τον ανακαλύψουμε. Ο Μανώλης Αναγνωστάκης, το θέτει λίγο διαφορετικά: Η ποίηση δεν είναι ο τρόπος να μιλήσουμε, αλλά ο καλύτερος τοίχος για να κρύψουμε το πρόσωπό μας. Ο Μανώλης Αναγνωστάκης που καθόλου τυχαία, για να γυρίσουμε εκεί από όπου ξεκινήσαμε, στην σύνδεση της ποίησης με το ποδόσφαιρο δηλαδή, ήταν γνώστης του «βασιλιά των σπορ» κι έχει γράψει ένα ποιητικό άρθρο για την ομάδα που λάτρεψε: «Γιατί, φίλοι που ζήσαμε και γεράσαμε στα γήπεδα, ψάχνοντας όχι μόνο τη νίκη, όχι μόνο τους πανηγυρισμούς, όχι μόνο τη δύναμη, την τεχνική ή τον εντυπωσιασμό, αλλά πάντα το κάτι άλλο, την πνοή που μεταβάλλει ένα «ομαδικό παιχνίδι» σε έργο τέχνης, ανεπανάληπτο όπως όλα τα γνήσια έργα τέχνης - γιατί, φίλοι, το βρήκαμε κάποτε αυτό το όνειρο και τώρα μας καταδιώκει και θέλουμε να το ξαναζήσουμε και δε βολεί να το ξαναζήσουμε. Εραστές της μπάλας όλου του κόσμου, παραμερίστε! Περνά η Μεγάλη Κυρία των γηπέδων (αυτή η πραγματική Κυρία κι όχι οι ψιμυθιωμένες εταίρες των πολυεθνικών) περνά, ο μεγάλος ΑΓΙΑΞ!» Κι αν ο Αναγνωστάκης, εμπνεύστηκε από τους «Γιους των θεών» -τι άλλο αν όχι γιος θεού, ήταν ο Γιόχαν Κρόιφ;- , ο Μάνος Χατζιδάκις, έγραψε κι αφιέρωσε μια μπαλάντα, στον ποδοσφαιρστή που χαρακτήρισε «Αιώνιο πάθος», στον Τζορτζ Μπεστ δηλαδή. Μη νομίζετε ωστόσο ότι όλη την δόξα την… ποιητική την έχουν πάρει οι κυνηγοί της μπάλας και των ονείρων μας· δεν είναι έτσι τα πράγματα. Κι οι… ταπεινοί τερματοφύλακες που φυλάνε τις αγαπημένες και ιερές εστίες, έχουν το μερίδιό τους. Χαρακτηριστικοί οι στίχοι που ακολουθούν του Νίκου Εγγονόπουλου: «Ένα σας λέω: Όλοι να τρέξουμε αμέσως στα γκολπόστ παιδιά! Άγρυπνοι -ακοίμητοι φρουροί- πανέτοιμοι, το μάτι εδώ κι εκεί να γρηγορούμε Μην αρχίσουνε να πέφτουνε τα τέρματα βροχή και ηττηθούμε». Ο Πάμπλο Νερούδα, έχει πει: Η ποίηση δεν ανήκει σε αυτούς που την γράφουν, αλλά σε εκείνους που την έχουν ανάγκη. Αλήθεια, και στο ποδόσφαιρο δεν ισχύει αυτό; Οπότε ας κλείσουμε με παραφρασμένη αυτήν την φράση του σπουδαίου Χιλιανού συγγραφέα και ποιητή: «Το ποδόσφαιρο δεν ανήκει σε αυτούς που το παίζουν, αλλά σε αυτούς που το έχουν ανάγκη». Και πώς να το κάνουμε; Είμαστε πολλοί.
fosonline Η ποίηση είναι δίπλα σου και δεν το ξέρεις. Νομίζεις πως έχεις σκοτώσει τους ποιητές περιφρονώντας τους κι εσύ ο ίδιος κρύβεις μέσα σου ένα ποιητή, όταν θέλοντας να προκαταλάβεις κάποιον του λες: «Εδώ που ήρθες θα κάτσεις Παναγία!» ή «εδώ θα είσαι πούδρα», εννοώντας και στην πρώτη και στη δεύτερη περίπτωση πως αυτός στον οποίο απευθύνεσαι θα πρέπει να υιοθετήσει μια μειλίχια και πειθήνια συμπεριφορά, αν δεν θέλει να έχει μπελάδες. Σε περίπτωση που απαιτείς απλώς στάση προσοχής, πετάς απλώς: «Κάτσε κλαρίνο!» και καθαρίζεις… Εξίσου ποιητής είσαι όταν αντιλαμβάνεσαι τι ακριβώς θέλει να πει η διαφήμιση: «Βάλε ένα τίγρη στη μηχανή σου!» ή τι εννοεί ο στίχος στο λαϊκό άσμα: «Με τους καβγάδες στήσαμε κι οι δυο ψιλό γαζί!» ή δεν αντιδράς όταν ακούς τον ρεμπέτη να τραγουδά: «Και μας έλεγε το κύμα, το φιλί δεν είναι κρίμα». Από την ίδια ποιητική φλέβα πηγάζουν καθημερινές φράσεις του τύπου: «Με αυτά που λες, αλείφεις βούτυρο στο ψωμί του τάδε» ή «τα σάβανα δεν έχουν τσέπες» και πόσα άλλα… και πόσα άλλα! Παραδέξου το, φίλε μου, κατά βάθος όλοι μας είμαστε λίγο-πολύ ποιητές!
Painful is your absence Hurtful is your presence A pint of beer I drink For I've learnt love's essence Οδυνηρή σου η παρουσία Επώδυνη σου η απουσία Βαρελίσια παραγγέλνω μπίρα Βρήκα της αγάπης την ουσία
poemhunter Ανάψτε αυτά τα κεριά. Σηκωθείτε, ανάψτε αυτά τα κεριά. Θα παραμείνουν, Αυτοί οι εριστικοί άνεμοι, Αλλά θα πρέπει να ανάψετε αυτά τα κεριά. Το σκοτάδι ας μην θεωρεί το φεγγάρι φοβισμένο. Η νύχτα ας μην θεωρεί τον ήλιο νεκρό. Ανάψτε αυτά τα κεριά για να τιμήσετε τη ζωή. Σηκωθείτε, ανάψτε αυτά τα κεριά. Ομολογουμένως, η βασιλεία της νύχτας μπορεί να είναι επίμονη, αλλά οι ακτίνες του φωτός εξακολουθούν να επιβιώνουν. Στις σκοτεινές σελίδες, στίχοι αποκαλύπτουν τη ζωή. Σηκωθείτε, ανάψτε αυτά τα κεριά. Αυτοί οι σκληροί ανεμοστρόβιλοι θα παραμείνουν, Το φθινόπωρο θα ρίξει τα φύλλα, Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι νέα φύλλα δεν θα βγουν. Σηκωθείτε, ανάψτε αυτά τα κεριά. Άφοβη από το δηλητήριο που εξαπλώνεται καθημερινά στον άνεμο, Η Φύση συνεχίζει να κάνει το καθήκον της, Να μεταμορφώνει το δηλητήριο σε νέκταρ. Σηκωθείτε, ανάψτε αυτά τα κεριά. Κορίτσια, μην κλαίτε, αυτή είναι η εποχή των Ραχίρα. Μην μένετε στο θάνατο, που αντανακλά στο πέρασμα του χρόνου. Αυτές οι δυσκολίες θα περάσουν. Σηκωθείτε , ανάψτε αυτά τα κεριά. Surjit Paatar
Οι ακτιβιστές από τις ομάδες δικαιωμάτων των ζώων «Απελευθερωτικό κύμα ζώων» και «Τελευταία ευκαιρία για τα ζώα» κρατούν νεκρά κουτάβια που ανακτήθηκαν από ένα εκτροφείο σκύλων, καθώς διαμαρτύρονται για το εμπόριο κρέατος σκυλιών στη Gwanghwamun Plaza, στο κέντρο της Σεούλ της Νότιας Κορέας, 2018. (Φωτογραφία από την AFP)
wikisource Παράξενα πράγματα για τον Ορφέα λένε οι ποιητές: Πώς για μια γυναίκα πήγε στην κόλαση Αλλά ο Β - (σοφότερος άνθρωπος, χωρίς αμφιβολία) Θα πήγαινε στην κόλαση για να τη γλιτώσει.