http://home.kpn.nl/hansvanrossum/rubaiyat2.html
Νιώθω νέος σήμερα.
Κρασί, κρασί! Η φωτιά του με γεμίζει.
Οποιοδήποτε κρασί μου κάνει - δεν είμαι επιλεκτικός .
Γιατί και το καλύτερο κρασί είναι τόσο πικρό
όσο η ίδια η ζωή.
Ομάρ Καγιάμ
Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2019
Και το καλύτερο κρασί είναι τόσο πικρό όσο η ίδια η ζωή.
http://home.kpn.nl/hansvanrossum/rubaiyat2.html
Νιώθω νέος σήμερα.
Κρασί, κρασί! Η φωτιά του με γεμίζει.
Οποιοδήποτε κρασί μου κάνει - δεν είμαι επιλεκτικός .
Γιατί και το καλύτερο κρασί είναι τόσο πικρό
όσο η ίδια η ζωή.
Ομάρ Καγιάμ
Σε δημοπρασία τα ποιήματα των Μπόνι και Κλάιντ
Η Μπόνι Πάρκερ και ο Κλάιντ Μπάροου είναι ίσως οι πιο διάσημοι παράνομοι εραστές στην ιστορία των ΗΠΑ. «Υπογράφουν» ρεκόρ δολοφονιών, ληστειών και απαγωγών από το Τέξας μέχρι το Μισούρι, από το Άρκανσο μέχρι την Οκλαχόμα. Απαθανατίστηκαν στη μεγάλη οθόνη από τη Φαίη Νταναγουέι και τον Γουόρεν Μπίτι, και στο τραγούδι από τη Μπιγιονσέ και τον Jay-Z. Έγραφαν, όμως, και ποιήματα.
Τον Απρίλιο, ο οίκος δημοπρασιών Heritage Auctions στο Ντάλας, Τέξας, θα πωλήσει ένα σημειωματάριο, το οποίο, κατά τα φαινόμενα, περιέχει αυθεντικά ποιήματα της Μπόνι και του Κλάιντ!
Το σημειωματάριο, από πράσινη δερματίνη, είναι ένα «Year Book» του 1933, στην ουσία χρησίμευε για καθημερινό προγραμματισμό μέσα στη χρονιά.
Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ
Τετάρτη 27 Φεβρουαρίου 2019
Είχαμε ξεχάσει πως ήταν θνητός
fosonline
Η Όλγα Νικολαΐδου γράφει για τον Κωστή Παλαμά, τον μεγάλο ποιητή που σαν σήμερα έφυγε από τη ζωή.
«Χτες βράδυ μία είδηση ακατανόητη μας ήρθε. Μία είδηση ασύλληπτη. Ο Γέρο-Παλαμάς πέθανε. Είχαμε ξεχάσει πως ήταν θνητός» γράφει στο προσωπικό της ημερολόγιο η Ιωάννα Τσάτσου, στις 28 Φεβρουαρίου του 1943. Και μετά, αρχίζει να ετοιμάζεται για να παραστεί στην κηδεία του, μαζί με χιλιάδες άλλους.
Σύσσωμος ο πνευματικός κόσμος (Σπύρος Μελάς, Μαρίκα Κοτοπούλη, Κωνσταντίνος Τσάτσος, Γιώργος Θεοτοκάς, Άγγελος Σικελιανός, Ηλίας Βενέζης, Γιώργος Κατσίμπαλης κα) μαζί με πλήθος λαού αρχίζει να συγκεντρώνεται στο Α’ Νεκροταφείο της Αθήνας.
«Σε αυτό το φέρετρο ακουμπάει η Ελλάδα», λέει ο Άγγελος Σικελιανός και αντί άλλου επικήδειου απαγγέλει το ποίημα «Παλαμάς» που είχε γράψει τα χαράματα προς τιμήν του αποθανόντος. Ενός ποιήματος που τελειώνει έτσι:
Ηχήστε οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα...
Βόγκα Παιάνα ! Οι σημαίες οι φοβερές
της Λευτεριάς ξεδιπλωθείτε στον αέρα!
Και βέβαια ο τελευταίος αυτός στίχος του Σικελιανού, κάθε άλλο παρά τυχαία, την στιγμή που απαγγέλλεται, δονεί την κατοχική Αθήνα.
Ο κόσμος πιάνει το μήνυμα και ορθώνει το ανάστημά του.
Όπως ο ποιητής είχε προσπαθήσει, όσο ζούσε να υψώσει το δικό του ανάστημα απέναντι σε απανωτά χτυπήματα της ζωής, μετουσιώνοντας τον πόνο του σε τέχνη.
Στα έξι του χρόνια και μέσα σε διάστημα σαράντα ημερών χάνει και τους δυο γονείς του, ενώ τον ένατο χρόνο του γάμου του, βιώνει και τον θάνατο του τετράχρονου γιου του Άλκη που τον αποχαιρετά με στίχους σαν κι αυτούς:
Στὸ ταξίδι ποὺ σὲ πάει
ὁ μαῦρος καβαλλάρης,
κύτταξε ἀπ᾿ τὸ χέρι του,
τίποτε νὰ μὴν πάρεις.
Κι ἂν διψάσεις μὴν τὸ πιεῖς
ἀπὸ τὸν κάτου κόσμο
τὸ νερὸ τῆς ἀρνησιᾶς,
φτωχὸ κομμένο δυόσμο!
Μὴν τὸ πιεῖς κι ὁλότελα
κι αἰώνια μᾶς ξεχάσεις...
βάλε τὰ σημάδια σου
τὸ δρόμο νὰ μὴ χάσεις.
Ο Παλαμάς, ως γνωστόν, έχει γράψει τον Ύμνο των Ολυμπιακών Αγώνων, και τις ποιητικές συλλογές «Ασάλευτη ζωή», «Ίαμβοι και Ανάπαιστοι», «Η φλογέρα του βασιλιά», καθώς και τον «Δωδεκάλογο του γύφτου», κατά πολλούς την κορυφαία ποιητική του δημιουργία. Προσωπικά, το αγαπώ αυτό το ποίημα. Ιδιαίτερα, το σημείο που μιλάει για εκείνη την μαγεύτρα τσιγγάνα:
«Περδικόστηθη Τσιγγάνα,
ω μαγεύτρα, που μιλείς
τα μεσάνυχτα προς τ’ άστρα
γλώσσα προσταγής,
Σφίξε γύρω µου τη ζώνη
των αντρίκειω σου χεριών·
είμαι ο µάγος της αγάπης,
μάγισσα των αστεριών.
Μάθε µε όλα να διαβάζω
τα υπερκόσμια μυστικά
στο σκολειό της αγκαλιάς σου
μέσα στα φιλιά».
Ο Κωστής Παλαμάς γεννήθηκε στις 13/1 του 1859 στην Πάτρα από γονείς Μεσολογγίτες. Πέθανε στην Αθήνα σαν σήμερα, στις 27/2 του 1943.
Κλείνοντας το μικρό αφιέρωμα στον μεγάλο αυτόν ποιητή που ειρήσθω εν παρόδω προτάθηκε 14 φορές για Νόμπελ, ας ξαναγυρίσουμε στην κηδεία του.
Όπου μετά τον Άγγελο Σικελιανό, «την σκυτάλη πήρε» ένας από τους τελευταίους εκπροσώπους της Νέας Αθηναϊκής Σχολής -της σχολής την οποία ίδρυσε ο Παλαμάς- ο Σωτήρης Σκίπης, για να απαγγείλει, για να αποτίσει δια των στίχων του, τον δικό του φόρο τιμής στον μεγάλο του δάσκαλο:
Φεύγεις, πας για το ταξίδι σου
το Αχερούσιο, το στερνό,
ω πρωτότοκε αδερφέ μας,
όμως κοίτα πώς ξοπίσω σου
οι Έλληνες σε χαιρετάνε.
Και πραγματικά, οι Έλληνες, αποφασίζουν να τον χαιρετίσουν, έτσι όπως σίγουρα εκείνος θα επιθυμούσε :
Αρχίζοντας σιγομουρμουριστά και στη συνέχεια δυνατά, να τραγουδούν τον Εθνικό Ύμνο, μπροστά στα έκπληκτα μάτια των κατακτητών.
«Ήταν η στιγμή η πιο συγκινητική», γράφει αργότερα ο Κωνσταντίνος Τσάτσος: «Ο κόσμος τραγουδούσε με πάθος. Κάποιος φώναξε Ζήτω η ελευθερία του πνεύματος. Αλλά ο κόσμος ήθελε ελευθερία σκέτη και φώναζε Ζήτω η Ελευθερία!».
Γιατί πάντα την ελευθερία, την γεύεται κανείς καλύτερα σκέτη...
Τρίτη 26 Φεβρουαρίου 2019
Dancing with jay birds - Χορός με κίσσες haiku
Dancing with jay birds
on a midwinter morning
Let the tree leaves fall
Χορός με κίσσες
πρωινό χειμερινό
Ας πέφτουν φύλλα
ἀλφαβητάρι
agiazoni
Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος
Ἄ ρχιζε πάντα ἀπ’ τὸ Θεὸ καὶ πάντα τελείωνε μαζί του
Β ίου τὸ κέρδος εἶν’ αὐτό: τὴ μέρα σου καλὰ νὰ τελειώνεις
Γ νώριζε ὅλα τὰ καλὰ ἔργα τῶν δικαίων
Δ εινὸν τὸ νὰ πεινάει κανείς, μὰ φοβερότερος ὁ πλοῦτος ὁ παράνομος
Ε ὐεργετεῖς; Μάθε λοιπὸν πὼς τὸ Θεὸ μιμεῖσαι.
Ζ ήτα ἀπ’ τὸ Θεὸ νὰ σοῦ εἶναι σπλαχνικός, σὰν ὅμως εὔσπλαχνος εἶσαι καὶ ἐσὺ
Ἡ σάρκα ἡ ἀνθρώπινη νὰ συγκρατεῖται πρέπει καὶ νὰ δαμάζεται γερὰ
Θ υμὸ χαλίνωνε, μὴ πέσεις ἔξω ἀπὸ τὴ λογικὴ
Ἲ σια ψηλὰ τὸ βλέμμα σου, στὴ γλώσσα νὰ ‘χεις μέτρο
Κ λειδὶ στ’ αὐτιὰ νὰ βρίσκεται, τὸ γέλιο σου νὰ ‘ναι σεμνὸ
Λ υχνάρι νὰ πορεύεται ἡ λογικὴ μπροστὰ ἀπὸ κάθε σου ἔργο
Μ ή σοῦ γλυστράει κάτω ἀπ’ ὅτι φαίνεται, ἐκεῖνο ποὺ ὑπάρχει
Ν ὰ ἐρευνᾶς τὰ πάντα μὲ τὸ νοῦ, ὅμως νὰ πράττεις ὅσα ἐπιτρέπονται
Ξ ένος πὼς εἶσαι, μάθε το καλά. Γι’ αὐτὸ τίμα τοὺς ξένους
Ὅ ταν στὴ γαλήνη ταξιδεύεις, τότε νὰ θυμᾶσαι τὴ φουρτούνα
Π άντα νὰ δέχεσαι εὐχάριστα, ὅσα ἀπὸ τὸ Θεὸ προέρχονται
Ρ αβδὶ νὰ σὲ χτυπᾶ τοῦ δίκαιου καλύτερα, παρὰ ὁ κακὸς νὰ σὲ τιμᾶ
Σ τὶς θύρες τῶν σοφῶν νὰ πηγαινοέρχεσαι, μακρυὰ ἀπ’ τὶς θύρες τῶν πλουσίων
Τ ὸ μικρό, μικρὸ δὲν εἶναι ὅταν σὲ κάτι μέγα ὁδηγεῖ
Ὕ βριν χαλίνωνε, μακρυὰ ἀπ’ τὴν ἔπαρση μέγας σοφὸς νὰ γίνεις
Φ υλάξου σὺ ἀπ’ τὸ πέσιμο, σὰν ὅμως ἄλλος πέσει, μὴ γελᾶς
Χ άρισμα τὸ νὰ σὲ φθονοῦν, αἶσχος καὶ μέγα, νὰ φθονεῖς ἐσὺ
Ψ υχὴ ποὺ στὸ Θεὸ προσφέρεται, εἶναι ἡ καλύτερη θυσία
Ὤ, ποιὸς θὰ τὰ φυλάξει ὅλα αὐτά; Αὐτὸς καὶ θὰ σωθεῖ!
Πρωτότυπο Κείμενο
Ἀρχὴν ἁπάντων καὶ τέλος ποιοῦ Θεόν.
Βίου τὸ κέρδος, ἐκβιοῦν καθ’ ἡμέραν.
Γίνωσκε πάντα τῶν καλῶν τὰ δράματα.
Δεινὸν πένεσθαι, χεῖρον δ’ εὐπορεῖν κακῶς.
Εὐεργετῶν νόμιζε μιμεῖσθαι Θεόν.
Ζήτει Θεοῦ σοι χρηστότητα χρηστὸς ὤν.
Ἡ σὰρξ κρατείσθω καὶ δαμαζέσθω καλῶς.
Θυμὸν χαλίνου, μὴ φρενῶν ἔξω πέσῃς.
Ἴστη μὲν ὄμμα, γλῶσσα δὲ στάθμην ἔχοι.
Κλεὶς ὠσὶ κείσθω, μηδὲ πορνεύοι γέλως.
Λύχνος βίου σοι παντὸς ἡγείσθω λόγος.
Μή σοι τὸ εἶναι τῷ δοκεῖν ὑπορρέοι.
Νόει τὰ πάντα, πρᾶσσε δ’ ἃ πράσσειν θέμις.
Ξένον σεαυτὸν ἴσθι, καὶ τίμα ξένους.
Ὅτ’ εὐπλοεῖς, μάλιστα μέμνησο ζάλης.
Πάντ’ εὐχαρίστως δεῖ δέχεσθαι τἀκ Θεοῦ.
Ῥάβδος δικαίου πλεῖον, ἢ τιμὴ κακοῦ.
Σοφῶν θύρας ἔκτριβε, πλουσίων δὲ μή.
Τὸ μικρὸν οὐ μικρόν, ὅταν ἐκφέρῃ μέγα.
Ὕβριν χαλίνου, καὶ μέγας ἔσῃ σοφός.
Φύλασσε σαυτόν, πτῶμα δ’ ἄλλου μὴ γέλα.
Χάρις φθονεῖσθαι, τὸ φθονεῖν δ΄ αἶσχος μέγα.
Ψυχὴ θύοιτο μάλλον ἢ τὸ πᾶν Θεῷ.
Ὢ, τίς φυλάξει ταῦτα καὶ σωθήσεται;
Δευτέρα 25 Φεβρουαρίου 2019
Crooked rhythm - Στρεβλός ρυθμός
Dream not of a life without sorrows , because there's always sand in the desert and ice in the arctic circle , drink instead your bitter liquor and dance on the world's crooked rhythm .
Μην ονειρεύεσαι μια ζωή δίχως θλίψεις , γιατί πάντα η έρημος γεμάτη θα 'ναι άμμο και ο κύκλος ο αρκτικός με πάγο , πιες αντ' αυτού απ' το πικρό ποτό σου και χόρεψε στο στρεβλό του κόσμου μας ρυθμό .
Το έργο του Παλαμά
ΞΕΝΟΦΩΝ Α. ΜΠΡΟΥΝΤΖAΚΗΣ
Η ανθολόγηση ενός ογκώδους έργου, του οποίου η πρόσληψη μάλλον είναι μοιρασμένη ανάμεσα στην αποδοχή και την απόρριψη, αποτελεί ένα τόλμημα, το οποίο εκ του αποτελέσματος θεωρούμε ευτυχές
Ανθολογία
Κωστής Παλαμάς
Ανθολόγηση - πρόλογος: Κώστας Χατζηαντωνίου
Εκδόσεις: Κέδρος
Σελ.: 474
Μέσα σε αυτή την εθνική περιπέτεια που ζούμε την τελευταία δεκαετία αλλά και – για να είμαστε ειλικρινείς και με τους εαυτούς μας – την πολιτιστική παραζάλη που δημιούργησε η μεταπολίτευση με τα προοδευτικά προτάγματα και τις ιδεολογικές απολυτότητές της, αποκοπήκαμε – αν ποτέ ήμασταν συνδεδεμένοι – από όλη την παλιά ελληνική γραμματεία που, λόγω και του γλωσσικού, έμοιαζε μάλλον απαρχαιωμένη, ξεπερασμένη και ανεπίκαιρη. Κάποιοι συγγραφείς, ωστόσο, μέσα από τις συγκυρίες ξέφευγαν από αυτή τη μελαγχολική μοίρα με όρους μόδας περισσότερο κι όχι ουσίας.
Πάντως, οι Έλληνες σύγχρονοι κλασικοί δύσκολα έβρισκαν μια θέση στα βιβλιοπωλεία και κυρίως στα ενδιαφέροντα του σύγχρονου αναγνωστικού κοινού. Μάλιστα, παραδόξως, η επαφή που είχαμε μαζί τους στο σχολείο αποτέλεσε περισσότερο αποτρεπτικό παράγοντα παρά αφορμή ενδιαφέροντος. Αν όλη αυτή την πραγματικότητα την εντάξουμε και στην απουσία αναγνωστικού ήθους που δεν καλλιεργήθηκε και δεν αναπτύχθηκε ιδιαίτερα στη χώρα μας, μπορούμε να έχουμε μια πρώτη εξήγηση τού γιατί σπουδαίοι Έλληνες ποιητές, όπως ο Κωστής Παλαμάς, δεν τυγχάνουν μιας «δεύτερης ευκαιρίας» πέραν της άτολμης και μάλλον απογοητευτικής σχολικής γνωριμίας ή ακαδημαϊκής ενασχόλησης.
Πολύ σημαντικά έργα του ποιητικού και πεζού λόγου παραμένουν άγνωστα και αποκομμένα από τον σύγχρονο αναγνώστη και κυρίως από τη συνολική εκτίμηση του πνευματικού κορμού της χώρας. Η ποίηση πολλές φορές εκλαμβάνεται ως μια καθαρά εσωτερική διαδικασία, ενταγμένη σε αφημένες αισθητικές αξίες μιας συνείδησης ξεκομμένης από όλες τις παραμέτρους του εξωτερικού κόσμου.
Ωστόσο, κάθε μεγάλης πνοής ποίηση αναμετριέται με την ίδια την Ιστορία και τις συγκυρίες της. Το 1880, ο Κωστής Παλαμάς έμελλε να αναδειχτεί ως ο πλέον αντιπροσωπευτικός ποιητής της γενιάς του, που θα εξελισσόταν σε έναν από τους κορυφαίους εκπροσώπους της ελληνικής ποίησης. Ήδη εκείνη την εποχή η ελληνική κοινωνία με τις προοδευτικές εκδοχές της επιχειρούσε μια στροφή στον ρεαλισμό. Τα αιτήματα της νέας πεφωτισμένης αστικής τάξης ήταν ο κοινοβουλευτισμός και η προσήλωση στη δημοκρατία μέσα από μια καλύτερη οργάνωση του κράτους.
Ο Κωστής Παλαμάς κατάφερε να κυριαρχήσει για πάνω από μισό αιώνα στην πνευματική ζωή του τόπου σε μια περίοδο που άφηνε πίσω της την εκθρόνιση του Όθωνα έως και τη Μικρασιατική καταστροφή. Πρόκειται για μια περίοδο αποφασιστικής σημασίας για τη συγκρότηση της νεότερης Ελλάδας: κυβέρνηση Τρικούπη, πόλεμος του 1867, Βαλκανικοί Πόλεμοι, Εθνικός Διχασμός και Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Μικρασιατική εκστρατεία. Αν ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπήρξε η κορυφαία ηγετική φυσιογνωμία για την πολιτική ιστορία της Ελλάδας, ο Παλαμάς υπήρξε το αντίστοιχό του στην πνευματική της ζωή.
Οι κριτικές αναφορές στο έργο του Παλαμά επισημαίνουν μια δόση μεγαληγορίας, εντόνου λυρισμού και αντιποιητικές τάσεις. Παρά ταύτα, η συνολικότερη εκτίμηση κάνει λόγο, όπως αναφέρει ο Λίνος Πολίτης, για «ένα διαμέτρημα που δεν το είχε από τον καιρό του Σολωμού».
Η ανθολογία του Κώστα Χατζηαντωνίου, που πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κέδρος, επαναφέρει τον Παλαμά στην επικαιρότητα. Η ανθολόγηση πέραν της υποκειμενικότητας του ανθολόγου, ο οποίος στην προκειμένη περίπτωση καλείται να σταχυολογήσει από ένα αχανές έργο, ένα αντιπροσωπευτικό μέρος που προφανώς αξίζει τον κόπο να ξαναδιαβαστεί, σαφώς εμπεριέχει και μια κριτική αποτίμηση του συνολικού έργου. Ενός έργου δύσκολου και ποιοτικά συχνά άνισου και μεγάλου σε όγκο που δεν έχει επαρκώς τεκμηριωθεί από την κριτική.
Το έργο της ανθολόγησης γίνεται ακόμα πιο σύνθετο καθώς ο Παλαμάς είναι ένας ποιητής μάλλον ξεχασμένος που δεν διαβάζεται μια και δεν έχει περάσει ως αναφορά στο έργο των κατοπινών ποιητών, πόσω μάλλον που οι κριτικές αποτιμήσεις, όσες υπάρχουν, παραμένουν περίκλειστες σε έναν στενό ακαδημαϊκό κύκλο και σ’ έναν ασφυκτικά περιορισμένο αριθμό διαφόρων ενδιαφερομένων περί τα ποιητικά. Ως εκ τούτου, η ανθολόγηση ενός ογκώδους έργου, του οποίου η πρόσληψη μάλλον είναι μοιρασμένη ανάμεσα στην αποδοχή και την απόρριψη, αποτελεί ένα τόλμημα, το οποίο εκ του αποτελέσματος θεωρούμε ευτυχές.
Το να αποφασίσει κανείς να μεσολαβήσει σε ένα ποιητικό corpus απαιτεί πολυσύνθετες δεξιότητες. Ο Κ. Χατζηαντωνίου προσπάθησε και θαρρώ πως κατάφερε να αναδείξει τη διαχρονικότητα της παλαμικής ποίησης και κατά συνέπεια την επικαιρότητά της. Πράγμα φιλόδοξο, καθώς καλείται να εντάξει στη σύγχρονη ζωή και ηχοληψία ένα έργο μάλλον παραμελημένο, που ωστόσο μπορεί να συνομιλήσει με τον σημερινό αναγνώστη.
Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2019
Ο γραπτός λόγος είναι μέσα στην ύπαρξη των ανθρώπων
Συνέντευξη στον Κώστα Στοφόρο
Αφορμή για την συζήτηση με τον Γιον Ποπέσκου Τοπολόγκ στάθηκε ένα πολύ ενδιαφέρον μυθιστόρημά του που κυκλοφόρησε πρόσφατα στα ελληνικά με τον τίτλο Το χρυσό δαχτυλίδι και αφορά την ιστορία αγάπης ανάμεσα στον Τζόρτζε Ενέσκου και την Πριγκίπισσα Μαρία (Μαρούκα) Καντακουζηνού.
Ο Ενέσκου (1881-1955) υπήρξε συνθέτης, βιολονίστας, πιανίστας και μαέστρος. Θεωρείται ως ο κορυφαίος Ρουμάνος μουσικός όλων των εποχών. Η Μαρία (Μαρούκα) Ροσέτι (1878-1969) υπήρξε σύζυγος του ελληνικής καταγωγής πρίγκιπα Μιχαήλ Καντακουζηνού.
Πρόκειται για μια ιστορία αληθινή, που διατρέχει την ιστορία της Ρουμανίας από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τα μέσα του 20ού. Μια απολύτως αντισυμβατική σχέση, που αψήφησε τις συμβάσεις της εποχής. Ένας έρωτας που δεν είχε δραματικό τέλος, αφού οι δυο εραστές κατάφερναν μέσα από δυσκολίες, παλινωδίες και χωρισμούς να μείνουν μαζί μέχρι το τέλος της ζωής του Ενέσκου.
Η Μαρούκα δεν ήταν μια απλή «μούσα» όπως συχνά την χαρακτηρίζουν, αλλά μια πολύ δυναμική γυναίκα, με μεγάλα πνευματικά ενδιαφέροντα και γνώσεις, που έχει γράψει τα απομνημονεύματά της με τον τίτλο «Σκιές και φώτα – Οι αναμνήσεις μιας Μολδαβής πριγκίπισσας» – που απ’ όσο γνωρίζω δεν έχει μεταφραστεί στα ελληνικά… Δυναμική και στη ζωή της, απομακρύνει τον σύζυγό της και επιλέγει να ακολουθήσει τον δρόμο της καρδιάς. Καθόλου αυτονόητο για τις συμβάσεις της εποχής. «Οι αναμνήσεις μια Μολδαβής Πριγκίπισσας δείχνουν ότι είχε εξαιρετικό ταλέντο στο γράψιμο. Έγραφε όμως στα Γαλλικά, όπως όλος ο κόσμος των ευγενών. Περιγράφει με μοναδικό τρόπο την καθημερινότητά της», λέει ο Γιον Τοπολόγκ.
Αναζητώντας τη Μαρούκα
«Είχα ξεκινήσει έρευνα με τον σκοπό να γράψω για την Βασίλισσα Μαρία της Ρουμανίας, μια εξαιρετικά δυναμική γυναίκα, σε μια εποχή που δεν ευνοούσε καθόλου τη γυναικεία ανεξαρτησία. Μελετώντας τις πηγές έπεσα πάνω στην στενή της φίλη την πριγκίπισσα Μαρία Καντακουζηνού, γνωστότερη στη Ρουμανία ως Μαρούκα. Διάβασα τις αναμνήσεις της και συνεχίζοντας να ψάχνω έπεσα σε ένα περιστατικό που τελικά με οδήγησε στο να γράψω αυτό, το 27ο μου βιβλίο:
Ο σημαντικότερος Ρουμάνος μουσικός, ο Τζόρτζε Ενέσκου, αθετεί τον λόγο του σε μια Γαλλίδα πριγκίπισσα, την Κορίν ντε Σεντ Αντουάν. Πολύ όμορφη, 19 χρονών και με κυριολεκτικά αμύθητη περιουσία. Η οικογένειά της είχε απέραντες ιδιοκτησίες στις Ολλανδικές Ινδίες. Κι όμως. Όταν μια καλοκαιρινή μέρα του 1907 θα δώσει συναυλία, καλεσμένος της Βασίλισσας Ελισάβετ, διασταυρώνεται με τη Μαρούκα.
Ο ένας σε μια άμαξα, εκείνη σε μια άλλη. Κι όμως αρκεί αυτό το βλέμμα για να ερωτευθούν κεραυνοβόλα. Να αγνοήσουν το γεγονός πως εκείνη ήταν παντρεμένη και εκείνος λογοδοσμένος… Τη στιγμή που βρέθηκαν ο ένας μπροστά στον άλλο, αμέσως ερωτεύθηκαν. Χωρίς δισταγμό. Και για τους δυο μια ήταν η σκέψη: Με αυτό το πρόσωπο θέλω να είμαι σε όλη μου τη ζωή!»
Ο Γιον Τοπολόγκ, σταματά για μια στιγμή και με κοιτάζει χαμογελώντας. Μοιάζει κι ο ίδιος γοητευμένος από την ηρωίδα του όταν την περιγράφει. Σα να βλέπει με τα μάτια της φαντασίας του τη σκηνή όπου δυο άμαξες συναντιούνται και η ζωή των ηρώων αλλάζει από τη μια στιγμή στην άλλη. Κι ύστερα λένε πως η ζωή δεν είναι μυθιστόρημα…
«Θα την ερωτευόμουν τη Μαρούκα, αλλά δεν θα την ήθελα για γυναίκα μου! Ήταν πολύ ζηλιάρα -κι εκείνος το ίδιο»
Τον ρωτώ πόσα από αυτά που γράφει είναι επινοημένα και πόσα βασίζονται σε πραγματικά στοιχεία και μου απαντά δια της πλαγίας οδού.
«Ο Μάριο Βάργκας Λιόσα έχει γράψει για την «αλήθεια των ψεμάτων», όπου αναλύει διάσημα μυθιστορήματα αγάπης που αρέσουν τόσο πολύ ώστε να καταλήγουν να γίνονται αλήθειες. Είναι ο δρόμος από την πραγματικότητα της ζωής, μέσα από τη φαντασία και φθάνει στο μυαλό και στην ψυχή του αναγνώστη.»
Μια άγνωστη Ρουμανία
Θα περίμενε κανείς, μετά από τόσα χρόνια που οι Έλληνες συνδέθηκαν άρρηκτα με την ιστορία της Ρουμανίας, να μας είναι εξαιρετικά οικεία η γειτονική χώρα.
Κι όμως –τουλάχιστον προσωπικά– όσο διάβαζα, ανακάλυπτα την πλήρη άγνοιά μου τουλάχιστον σε ό,τι αφορά στον χώρο της λογοτεχνίας και της μουσικής.
Πόσοι από εμάς γνωρίζουν τον Μιχαήλ Εμινέσκου, τον εθνικό ποιητή της Ρουμανίας; Πόσοι έχουν ακούσει τη Ρουμανική ραψωδία του Ενέσκου; Με το μυθιστόρημα του Γιον Τοπολόγκ ανακαλύπτεις την τέχνη, τα παρασκήνια και την ιστορική εξέλιξη αυτής της χώρας.
«Πιστεύω πράγματι ότι το μυθιστόρημά μου θα βοηθήσει στην ανακάλυψη της ιστορίας της χώρας μου και από τους Έλληνες αναγνώστες. Προσωπικά έχω διαβάσει αρκετούς Έλληνες συγγραφείς και γνωρίζω αρκετά για τη χώρα σας , αλλά όχι Ελληνικά!» (γέλια)
Όσο για το μέλλον της γραφής στην εποχή του διαδικτύου εκφράζει την αισιοδοξία του: «Ο γραπτός λόγος θα μείνει. Είναι μέσα στην ύπαρξη των ανθρώπων. Οι λέξεις έχουν εμφυτευθεί στην ψυχή μας. Ο λόγος ο γραπτός δεν θα πεθάνει ποτέ!»
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΙΟΝ ΠΟΠΕΣΚΟΥ ΤΟΠΟΛΟΓΚ
Ο Γιον Ποπέσκου Τοπολόγκ (Ion Popescu Topolog) γεννήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 1933, στο Μπερισλαβέστι της κομητείας Βάλτσεα. Άρχισε να δημοσιεύει λογοτεχνικά άρθρα από την περίοδο των φοιτητικών του χρόνων. Υπήρξε γραμματέας Μουσικών Σπουδών στο Μουσικό Θέατρο, καθηγητής και διευθυντής στο Εθνικό Κολέγιο του Μπρασόβ.
Το 1998, έγινε ιδρυτικό μέλος και διευθυντής των εκδόσεων και του περιοδικού «Dealul Melcilor». Υπήρξε δημοτικός σύμβουλος, πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτισμού, Παιδείας, Θρησκευμάτων, Επιστημών και Αθλητισμού του Τοπικού Συμβουλίου του Δήμου Μπρασόβ και μέλος Συμβουλίου Κομητείας.
Πέρα από τα μυθιστορήματά του έχει μεταφράσει και επιμεληθεί δεκάδες τίτλους. Ανάμεσα τους ξεχωρίζει η επιμέλεια της μετάφρασης της «Οδύσσειας» στη ρουμανική γλώσσα.
* Ευχαριστώ την κυρία Άντζελα Μπράτσου που μετέφραζε με τόσο άψογο τρόπο. Η φωτογραφία είναι του Στράτου Προύσαλη.
Σάββατο 23 Φεβρουαρίου 2019
Είμαι αληθινή στον Κύριό μου
poetry-chaikhana
Είμαι αληθινή στον Κύριό μου,
Ω σύντροφοί μου, δεν υπάρχει τίποτα για να ντρέπεστε τώρα
Από τότε που με είδαν να χορεύω ανοιχτά.
Τη μέρα δεν πεινώ
Τη νύχτα είμαι ανήσυχη και δεν μπορώ να κοιμηθώ.
Αφήνοντας αυτά τα προβλήματα πίσω, πηγαίνω στην άλλη πλευρά.
Μία κρυμμένη γνώση με ελέγχει.
Οι σχέσεις μου με περιβάλλουν σαν μέλισσες.
Αλλά η Μίρα είναι υπηρέτρια του αγαπημένου της Γκιριντάρ,
και καθόλου δεν τη νοιάζει που οι άνθρωποι τη χλευάζουν.
Mirabai
Ο πρώην δάσκαλος Prahlad Singh Tipaniya,τραγουδώντας bhajans του Kabir προσπαθεί να αλλάξει την Ινδία
indianexpress
Σε ένα κενό κομμάτι γης στην καρδιά μιας παραγκουπόλεως στα προάστια της Βομβάης αντηχούνε κομμάτια ποίησης Bhakti και νότες από tambura. Ο χώρος, όχι μεγαλύτερος από το μισό γήπεδο μπάσκετ, το οποίο λειτουργεί και ως σχολική παιδική χαρά κατά τη διάρκεια της ημέρας, γεμίζει με επισκέπτες που σπεύδουν να πάρουν θέσεις στο ακροατήριο. Καθώς ξεκινά η πρώτη μέρα του Φεστιβάλ Kabir στη Βομβάη, ο ήλιος δύει αυτή τη ψυχρή βραδιά και οι προβολείς φωτίζουν την αυτοσχέδια σκηνή.
Ο Prahlad Singh Tipaniya, ο λαϊκός τραγουδιστής που εκτελεί bhajans(θρησκευτικά τραγούδια) του Kabir με το δημοτικό στυλ Malwi από το Madhya Pradesh (MP), έχει ξεκινήσει την παράσταση και η ισχυρή του φωνή είναι να σχεδιάζει το στυλάτο πλήθος , που περπατάει μέσα από τις λωρίδες της αγοράς λαχανικών και κρέατος του Jogeshwari, και τους συνηθισμένους ανθρώπους . Καθώς εκτελεί, ο Tipaniya λέει ότι έχει τους ντόπιους, που συγκεντρώθηκαν στην περιφέρεια του χώρου, στο μυαλό του.
"Ο Kabir ανήκει σε όλους. Αλλά ενώ άλλοι συναντούν το έργο του Kabir μέσω της λογοτεχνίας και των παραστάσεων, οι άνθρωποι αυτοί σπάνια έχουν την ευκαιρία να ακούσουν τα bhajans του Kabir ", επισημαίνει μετά την παράσταση, προσθέτοντας ότι τα τελευταία χρόνια ανοίγει το φεστιβάλ με μια παράσταση στο αυτό το χώρο, πηγαίνοντας στη συνέχεια τη μουσική του σε όλη την πόλη, σε ένα μείγμα γειτονιών σε διάστημα τεσσάρων ημερών. Το φεστιβάλ της Βομβάης ολοκληρώθηκε στις 21 Ιανουαρίου.
Όταν ο Τιπανιγιά είχε ακούσει για πρώτη φορά ένα bhajan του Καμπίρ σε μια παράσταση το 1979, δεν ήταν τα λόγια του άγιου αλλά ο ήχος του tambura, ενός λαϊκού έγχορδου οργάνου που έπαιζε παράλληλα, που αιχμαλώτισε την φαντασία του. Εκείνη την εποχή, ο πτυχιούχος του BSc δεν είχε ιδέα ότι το χόμπι του θα τον οδηγούσε να εγκαταλείψει τη δουλειά του ως καθηγητής μαθηματικών και επιστημών στο σχολείο του χωριού για να γίνει τραγουδιστής του Kabir.
«Άρχισα να τραγουδάω επειδή μου είπαν ότι θα με βοηθούσε να μάθω το όργανο. Όμως, με την πάροδο του χρόνου, είδα τη σοφία στα λόγια του άγιου ... ή ίσως ο ήχος του tambura να αντηχούσε στην καρδιά μου », λέει ο 64χρονος, ο οποίος διανθίζει τις παραστάσεις του με μια συζήτηση για τον Kabir.
Το κύριο σκέλος του ετήσιου Kabir Yatra του Tipaniya θα ξεκινήσει στις 20 Φεβρουαρίου. Ξεκινώντας από το χωριό του - Luniya Khedi στην περιοχή Ujjain του MP - θα ταξιδέψει σε περίπου δώδεκα πόλεις και χωριά του κράτους σε διάστημα πέντε ημερών. Όταν ξεκίνησε την παράδοση πριν από 24 χρόνια, προσέλκυε περίπου 500 ανθρώπους. Σήμερα, η yatra, η οποία προσελκύει πάνω από 12.000 άτομα στο Luniya Khedi, βλέπει ένα ακροατήριο περίπου δύο λακ(1 λακ=100000). Το πρόγραμμα περιλαμβάνει παραστάσεις από 10 καλλιτέχνες του Kabir, μερικοί από αυτούς παίζουν όλη τη νύχτα, ειδικά στα χωριά. "Ζούμε σε μια εποχή που το μήνυμα του Kabir για ειρήνη, αρμονία και ισότητα είναι απαραίτητο περισσότερο από ποτέ. Υπάρχει αύξηση των περιπτώσεων διακρίσεων και βίας στο όνομα της κάστας και της θρησκείας, η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί ", λέει ο αυτοδίδακτος τραγουδιστής, στον οποίο απονεμήθηκε το 2011 το Padma Shri για το έργο του στον τομέα των τεχνών.
Ο μεγαλύτερος γιος του Tipaniya, Ajay, ο οποίος παίζει το dholak, λέει ότι, ως περιπλανώμενοι μουσικοί, έχουν πρόσφατα συναντήσει τεράστιο μίσος ανάμεσα στους ανθρώπους για τον "άλλο". "Αυτές οι ιδέες συχνά φυτεύονται στο κεφάλι των νεαρών, γι 'αυτό υπάρχει ανάγκη να φτάσει ο Kabir σε αυτά τα νεαρά μυαλά", προσθέτει ο Ajay.
Έχοντας εγκαταλείψει τη διδασκαλία, ο Tipaniya, ένας Dalit, άνοιξε ένα δημοτικό σχολείο στο χωριό του προσφέροντας δωρεάν εκπαίδευση στα παιδιά Bahujan. «Όταν δίδασκα στο χωριό Γκορ Κέντα, θα έβλεπα ότι οι Ντάλις έπρεπε να βγάζουν και να κρατούν τα παπούτσια τους στα χέρια τους κάθε φορά που διέσχιζαν μια γειτονιά ανώτερης κάστας», λέει, προσθέτοντας ότι είχε προσπαθήσει να ανοίξει ένα τέτοιο σχολείο το 2003, αλλά δεν είχε τα απαραίτητα κεφάλαια. Λέει, "Πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν την κάστα μου. Ένας Thakur είχε έρθει και μου είπε ότι θα πρέπει να σταματήσω να διδάσκω αυτά τα παιδιά γιατί εάν εκπαιδεύσουμε τους Dalit, κανείς δεν θα μείνει να κάνει τις ταπεινές δουλειές. Αυτό είναι το είδος νοοτροπίας που πρέπει να αλλάξει. Και ποιος καλύτερος από τον Kabir για να δείξει τον δρόμο; "
Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου 2019
Η αγάπη ήρθε και με άδειασε από τον εαυτό μου,
Η αγάπη ήρθε και με άδειασε από τον εαυτό μου,
κάθε φλέβα και κάθε πόρος,
έγιναν δοχείο για να γεμίσουν από τον Αγαπημένο.
Από μένα, έχει απομείνει μόνο ένα όνομα,
τα υπόλοιπα είναι εσύ Φίλε μου, Αγαπημένε μου.
Abu-Said Abil-Kheir
Τετάρτη 20 Φεβρουαρίου 2019
Η επιστροφή του ανεπιθύμητου δραματουργού στο Αζερμπαϊτζάν
Ο σεναριογράφος και ο σκηνοθέτης Ρουστάμ Ιμπραχίμπεκοφ, ο οποίος ήταν υποψήφιος πρόεδρος το 2013, επέστρεψε στην πατρίδα του για πρώτη φορά σε έξι χρόνια.
Γιόρτασε τα 80α γενέθλιά του με φίλους και συναδέλφους σε εστιατόριο. Θα μπορούσε αυτό να σημαίνει ότι ο Ibrahimbekov έχει συμφιλιωθεί με την κυβέρνηση και αφήνει την πολιτική;
Ποιος είναι ο Rustam Ibrahimbekov;
Ο Rustam Ibrahimbekov είναι ένας γνωστός σεναριογράφος και σκηνοθέτης του Αζερμπαϊτζάν και της Ρωσίας έχοντας κερδίσει πολλά βραβεία.
Τα τελευταία χρόνια ήταν πολιτικός της αντιπολίτευσης.
Κατέβηκε στις προεδρικές εκλογές του 2013 ως υποψήφιος της αντιπολίτευσης, αλλά δεν μπόρεσε να εγγραφεί, καθώς δεν μπορούσε να αποδείξει ότι είχε παραιτηθεί από τη ρωσική υπηκοότητά του εγκαίρως.
Από τότε ζούσε στη Ρωσία και δεν είχε επισκεφθεί το Αζερμπαϊτζάν.
Συνέχισε να επικρίνει τις αρχές και θεωρήθηκε persona non grata στη χώρα. Παρόλο που δεν διώχθηκε εμφανώς από τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν, ο Ibrahimbekov περιστασιακά παρενοχλήθηκε μέσω του Τύπου.
Έχει κατηγορηθεί για «συμπάθεια προς τους Αρμένιους» και για « προδοσία της πατρίδας εν πράξει» για την ταινία Καυκάσιο Τρίο , η οποία βασίστηκε στο σενάριό του.
Τι είναι αξιοσημείωτο στην άφιξη του Ibrahimbekov στη χώρα;
Η επίσκεψη του Rustam Ibrahimbekov στο Μπακού θεωρήθηκε από πολλούς ως πράξη συμφιλίωσης μεταξύ του και της κυβέρνησης της χώρας.
Το Musavat.com θεωρεί ότι ο Rustam Ibrahimbekov προτίθεται να εγκαταλείψει την πολιτική, επισημαίνοντας ότι στο πάρτι γενεθλίων του δεν υπήρχε κανένας από την αντιπολίτευση.
Μεταξύ των φιλοξενουμένων του ήταν πολλοί λάτρεις της τέχνης με τους οποίους ο Ibrahimbekov βρισκόταν μέχρι πρόσφατα "στις αντίθετες πλευρές του οδοφράγματος".
Γράφοντας...
fosonline
Δ. ΣΤΕΦΑΝΑΚΗΣ
Αντίθετα από ό,τι πιστεύουμε είναι καλό σημάδι οι αρχικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει κανείς γράφοντας. Να θυμάστε πάντα ότι τα καλά κείμενα αντιστέκονται στους συγγραφείς όπως κάθε τι σημαντικό στη ζωή.
Οι πρωτόπειροι συγγραφείς γράφουν συνήθως περισσότερα από όσα σκέφτονται. Οι έμπειροι γράφουν ακριβώς όσα σκέφτονται, οι ιδιοφυείς λιγότερα από όσα έχουν στο μυαλό τους.
Είναι έγκλημα, και το πληρώνει κανείς ακριβά, όταν γράφει με γνώμονα τις προθέσεις του. Οι αρχικές προθέσεις έχουν καταστρέψει τα πιο φιλόδοξα έργα κι όσοι το κατάλαβαν νωρίς και απεγκλωβίστηκαν, διέσωσαν την έμπνευσή τους. Παραδείγματα τρανταχτά η Άννα Καρένινα και οι Δαιμονισμένοι.
Στην πρώτη περίπτωση ο Τολστόι αντιλήφθηκε αμέσως ότι δεν έπρεπε να κάνει ηρωίδα του μια γυναίκα που αντιπαθούσε σφόδρα και πήγε με τα νερά της παρά τις αντιρρήσεις του σε ηθικό επίπεδο. Στη δεύτερη ο Ντοστογιέφσκι αποδέχθηκε έγκαιρα ότι οι Δαίμονες στην πολιτική δεν σχετίζονται μονάχα με μια παράταξη, όπως το ήθελε αρχικά, και στηλίτευσε τις ακρότητες από όπου κι αν αυτές προέρχονται.
Οι ήρωες δεν είναι μαριονέτες και δεν κάνουν απαραίτητα τα χατίρια του συγγραφέα. Μια λελογισμένη δόση αυτονομίας μπορεί να εκπλήξει ακόμα και τον ίδιο τον δημιουργό τους. Χαρακτήρες πατροναρισμένοι είναι ισχνοί χαρακτήρες και λογοτεχνία χωρίς ισχυρούς χαρακτήρες δεν είναι λογοτεχνία.
Η ιδέα δεν κάνει τον συγγραφέα αλλά ο συγγραφέας την ιδέα. Η εντύπωση που έχουμε ότι μια λαμπρή ιδέα θα δώσει το σούπερ-βιβλίο είναι ολότελα λανθασμένη. Τα μεγάλα αριστουργήματα άλλωστε είχαν ανέκαθεν ως αφετηρία μια απλή, για να μην πω, αδιάφορη ιδέα. Πίσω από τα καλά βιβλία υπάρχει ένας καλός συγγραφέας που έχει δουλέψει σκληρά για να φτάσει σ’ ένα επίπεδο.
Στη ζωή δεν μπορεί να τα κάνουμε όλα ωραία. Ένας καλός ποιητής δεν είναι υποχρεωτικά και καλός πεζογράφος ή το αντίθετο. Υπάρχουν φυσικά εξαιρέσεις, αλλά μόνο για να επιβεβαιώσουν τον κανόνα. Πρέπει λοιπόν να καταλάβουμε το δυνατό μας σημείο και να το αναπτύξουμε ως εκεί που δεν παίρνει άλλο ειδάλλως πελαγοδρομούμε.
Η καλή λογοτεχνία δεν είναι η δακρύβρεχτη λογοτεχνία. Όπως με όλα τα συστατικά έτσι και με τον μελοδραματισμό μια μικρή πρέζα συγκίνησης αρκεί. Βιβλία βουτηγμένα στο κλάμα προσφέρονται μόνο για πνευματικό αυνανισμό.
Η αφήγηση δεν είναι επ’ ουδενί μια σκοτεινή συνωμοσία του πεπρωμένου. Διαβάζοντας ένας καλός αναγνώστης μια σειρά σατανικών συμπτώσεων μέσα σ’ ένα βιβλίο γελάει κοροϊδευτικά εναντίον του συγγραφέα.
Τρίτη 19 Φεβρουαρίου 2019
Ο Θεός ζητά συντρόφους
Ο Θεός ζητά συντρόφους και απαιτεί αγάπη,
ο Διάβολος ζητά σκλάβους και απαιτεί υπακοή.
Ταγκόρ, Λαμπυρίδες, εκδ. Ίκαρος
Δευτέρα 18 Φεβρουαρίου 2019
gravity and orbits - βαρύτητα και τροχιές
If even the planets and the stars
are bounded by
gravity and orbits
what chance does
an enamored 's heart stand
when the beloved
smiles?
Αν ακόμα κι οι πλανήτες και τ' αστέρια
δεσμεύονται από
βαρύτητα και τροχιές
τι πιθανότητες του
ερωτευμένου έχει η καρδιά
όταν η αγαπημένη
χαμογελά ;
Η αγάπη είναι νικηφόρα
thevalueofsparrows
Θεέ, είμαστε ένα με σένα. Εσύ μας έχεις κάνει ένα με σένα. Μας δίδαξες ότι αν είμαστε ανοιχτοί ο ένας στον άλλο, κατοικείς μέσα μας. Βοήθησέ μας να διατηρήσουμε αυτό το άνοιγμα και να πολεμήσουμε γι 'αυτό με όλη μας την καρδιά. Βοήθησέ μας να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν μπορεί να υπάρξει κατανόηση όταν υπάρχει αμοιβαία απόρριψη. Θεέ, δεχόμενοι ο ένας τον άλλο ολόψυχα, εντελώς, πλήρως, σε δεχόμαστε και σε ευχαριστούμε και σε λατρεύουμε και σε αγαπάμε με όλο μας είναι, επειδή το είναι είναι στο είναι σου, το πνεύμα μας είναι ριζωμένο στο πνεύμα σου. Γέμισέ μας λοιπόν με αγάπη και ας δεθούμε με αγάπη καθώς παίρνουμε τους διαφορετικούς μας δρόμους, ενωμένοι με αυτό το πνεύμα που σε κάνει παρών στον κόσμο και που σε κάνει να μάρτυρα στην τελική πραγματικότητα που είναι η αγάπη. Η αγάπη έχει υπερισχύσει . Η αγάπη είναι νικηφόρα.
Αμήν.
Κυριακή 17 Φεβρουαρίου 2019
free thinking - ελεύθερη σκέψη
Everybody is
a champion of
free thinking
as long as
you freely think
the way they do
Όλοι είναι
υπέρμαχοι της
ελεύθερης σκέψης
αρκεί
ελεύθερα να σκέφτεσαι
με τον τρόπο τους
το βιβλιοπωλείο «Heybeli Sahaf» στη Χάλκη
Ήταν Ιούλιος του 2016, όταν ο Ναζίμ Χικμέτ Ερκάν αποφάσισε να εγκαταλείψει την πολύβουη Κωνσταντινούπολη και να ξεκινήσει μια νέα ζωή στη Χάλκη, αναζητώντας ηρεμία και πιο χαλαρούς ρυθμούς απ’ αυτούς μιας μητρόπολης.
Εκεί, στο δεύτερο μεγαλύτερο νησί των Πριγκιποννήσων, όπου ο πληθυσμός τον χειμώνα δεν ξεπερνά τις 3.000 άτομα, σε αντίθεση με το καλοκαίρι που τριπλασιάζεται από όλους όσοι θέλουν να απολαύσουν τις ομορφιές της, ο Ναζίμ Χικμέτ Ερκάν βρήκε την ηρεμία που αναζητούσε και έστησε το μοναδικό βιβλιοπωλείο – παλαιοπωλείο του νησιού.
Ένα μέρος που «αναδύει» το άρωμα μιας άλλης εποχής και «ξεχειλίζει» ιστορία, αφού τα βιβλία του είναι είτε σπάνιες εκδόσεις είτε φέρουν πάνω τους σημάδια από τη μακρά πορεία τους στις βιβλιοθήκες τρίτων.
Το βιβλιοπωλείο, που ξεχωρίζει για τη λευκή περίτεχνη πρόσοψή του καθώς ανηφορίζει κανείς την οδό Lozan Zaferi, έχει επισκεφθεί αρκετές φορές στο παρελθόν και ο Οικουμενικός Πατριάρχης, κ.κ. Βαρθολομαίος, όπως λέει στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Ναζίμ Χικμέτ Ερκάν, ο οποίος περιγράφει τον κ. Βαρθολομαίο ως έναν «πολύ συμπαθητικό και προσηνή άνθρωπο, με μεγάλη αγάπη για το βιβλίο».
Μάλιστα, ανάμεσα στους μικρούς «θησαυρούς» γνώσης που βρίσκει κάποιος σε κάθε γωνιά του «Heybeli Sahaf», όπως είναι το όνομα του βιβλιοπωλείου, μπορεί να ανακαλύψει κάποιος και πολλά παλιά βιβλία στα ελληνικά.
Άλλωστε, πολλά από τα βιβλία και τα άλλα παλιά αντικείμενα που κοσμούν τις προθήκες του «Heybeli Sahaf» προέρχονται από τα σπίτια ανθρώπων που είτε αποφάσισαν να ξεκινήσουν μια νέα ζωή στο εξωτερικό, πουλώντας τα υπάρχοντά τους, είτε επέλεξαν έναν πιο λιτό τρόπο ζωής, χωρίς πολλά υπάρχοντα. Άλλα τα ανακαλύπτει ο κ. Ερκάν περιπλανώμενος σε διάφορες υπαίθριες αγορές (flea markets) ή από κάποιους λάτρεις των παλιών εκδόσεων που αποφασίζουν να τις αποχωριστούν.
«Τα βιβλία που έχω δεν είναι δικά μου επί της ουσίας. Είναι βιβλία που αναζητούν τους αναγνώστες τους», λέει ο ιδιοκτήτης του βιβλιοπωλείου, περιγράφοντας τον ενθουσιασμό κάποιου που ανακαλύπτει ανάμεσα σε δεκάδες βιβλία το ένα και μοναδικό που θα «αγγίξει» την ψυχή του. Στα βιβλία και άλλα αντικείμενα από … «δεύτερο χέρι» που πωλούνται στο «Heybeli Sahaf» υπάρχουν πολλές σπάνιες εκδόσεις, όπως αυτή έργου του Ναζίμ Χικμέτ, εκ των σημαντικότερων «φωνών» της τουρκικής λογοτεχνίας του 20ου αιώνα, με χρονολογία έκδοσης το 1932, αλλά και πολλές ασπρόμαυρες φωτογραφίες περασμένων δεκαετιών, όλες έτοιμες να αφηγηθούν τη δική τους ιστορία.
Σε μια επίσκεψη στο νησί και το βιβλιοπωλείο πριν από δυο χρόνια, μια ηλικιωμένη κυρία από την Κωνσταντινούπολη έψαχνε επί ώρα ανάμεσα στις εκατοντάδες φωτογραφίες που ήταν άτακτα τοποθετημένες μέσα σε μια παλιά δερμάτινη βαλίτσα έξω από το βιβλιοπωλείο.
«Η οικογένειά μου έμενε κάποτε στο νησί και κάποιος συγγενής μού είπε πως μπορεί να βρω εδώ κάποια από τα οικογενειακά φωτογραφικά μας κειμήλια», μονολογούσε, με φωνή έμπλεη νοσταλγίας. «Βιβλία σε διάφορες γλώσσες, βιβλία που φέρουν την υπογραφή του συγγραφέα, οι πρώτες εκδόσεις συγκεκριμένων έργων, όλα έχουν τη δική τους σημασία και αξία», λέει στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Ναζίμ Χικμέτ Ερκάν, ο οποίος απολαμβάνει, όπως λέει, την εικόνα κάποιου που θα έρθει στο βιβλιοπωλείο του κι ακόμα κι αν δεν αγοράσει κάτι θα πάρει στα χέρια του το βιβλίο, θα το ξεφυλλίσει, θα μυρίσει τις σελίδες του…
Τα Σαββατοκύριακα και τα καλοκαίρια είναι οι περίοδοι που το βιβλιοπωλείο έχει την περισσότερη κίνηση. Τις υπόλοιπες ημέρες, τα πράγματα είναι πιο ήρεμα και ο ιδιοκτήτης του έχει την ευκαιρία να παρατηρεί όλα όσα συμβαίνουν στο νησί. Όπως την ημέρα της επίσκεψης του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη Χάλκη, ο οποίος, όπως λέει, «είναι πολύ αγαπητός στο νησί».
Το παιδικό όνειρο για ένα βιβλιοπωλείο και τα δωρεάν βιβλία για τα παιδιά Πάνω από δέκα χρόνια ασχολείται με το βιβλίο ο Ναζίμ Χικμέτ Ερκάν, ο οποίος ξεκίνησε να εργάζεται ως κάμεραμαν μετά το Πανεπιστήμιο σε μια εταιρεία παραγωγής ντοκιμαντέρ, αλλά στη συνέχεια τον «κέρδισε» ο μαγικός χώρος του βιβλίου.
«Ήθελα από παιδί να έχω το δικό μου βιβλιοπωλείο. Ξεφύλλιζα τα βιβλία του πατέρα μου και ονειρευόμουν, αλλά δεν πίστευα τότε πως κάποια μέρα θα έκανα το όνειρό μου πραγματικότητα», θυμάται. Αυτή η αγάπη που είχε ως παιδί για το βιβλίο και η ανάγκη του να σταθεί πλάι στα παιδιά που «διψούν» για γνώση, τον έκαναν να προσφέρει δωρεάν βιβλία στα παιδιά του νησιού αλλά και στους μικρούς επισκέπτες της Χάλκης, δίνοντάς τους την ευκαιρία να «δραπετεύσουν» έστω και για λίγο από τον κόσμο του ίντερνετ και των …«έξυπνων» συσκευών και να ανακαλύψουν τον κόσμο της λογοτεχνίας, της ποίησης, της ιστορίας.
ΠΗΓΗ:
09/02/2019
ΑΠΕ-ΜΠΕ Θεσσαλονίκη, Ελλάδα / hellasjournal.com
photo via Facebook Sofia Papadopoulou
Σάββατο 16 Φεβρουαρίου 2019
Quietus-Θανή
Starless night
somber life
A toad laments
upon my psyche's
remains
Sorrow engulfs me
Quietus, be my bride
Νύχτα χωρίς άστρα
ζωή μελαγχολική
Ένας φρύνος μοιρολογά
το λείψανο
της ψυχής μου
Η θλίψη με τυλίγει
Θανή, γίνε νύφη μου
H λογοτεχνία έχει ευεργετικές επιδράσεις που δεν φανταζόμαστε καν!
fosonline
Όσοι αναζητούν σήμερα την χρυσή αναγνωστική ηλικία, καλό θα είναι να θυμούνται τη ρήση του Μπαλζάκ: «Την πραγματική μόρφωση την αποκτά κανείς μετά τα είκοσι πέντε του χρόνια, διαβάζοντας πράγματα που ο ίδιος επιλέγει». Η πρεμούρα να δημιουργήσουμε πρώιμους αναγνώστες της μεγάλης λογοτεχνίας δεν δείχνει να έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα. Η ανάγνωση λογοτεχνικών κειμένων όπως και η εκμάθηση μιας γλώσσας δεν εξαρτάται μόνο από την ευρωστία του νου στην παιδική και εφηβική ηλικία αλλά και από την ωριμότητα της ενήλικης ζωής. Ειδικά για την λογοτεχνική ανάγνωση θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι δεν πρόκειται για μια διαπλαστική δραστηριότητα παρόμοια με αυτή που αναγνωρίζουμε στην εγκύκλια παιδεία. Η λογοτεχνία δεν είναι επιστήμη και με αυτή την έννοια δεν είμαστε υποχρεωμένοι να δημιουργήσουμε ένα γνωστικό υπόβαθρο ούτε να κατανοήσουμε ένα κείμενο με όρους επιστημονικής ακρίβειας.
Πέφτω συχνά πάνω σε κουίζ που σκαρφίζονται οι λογοτεχνικά αδαείς προκειμένου να εντυπωσιάσουν με τις αμφιλεγόμενες γνώσεις τους. Ποιος έχει γράψει το τάδε μυθιστόρημα; Πού εκτυλίσσεται η ιστορία ενός διάσημου βιβλίου; Ποιος ήταν ο πατέρας του πρωταγωνιστή; Τι συγγενική σχέση έχουν δύο συγκεκριμένα πρόσωπα σ’ ένα βιβλίο…
Αν η λογοτεχνία ήταν απλά ένα συναξάρι αδιάφορων γνώσεων, δεν θα είχαμε καμία ανάγκη να διαβάζουμε στην εποχή μας. Όμως η λογοτεχνία έχει ευεργετικές επιδράσεις που συχνά δεν φανταζόμαστε καν.
Διαβάζουμε λογοτεχνία για να οξύνουμε την παρατηρητικότητά μας στα απλά, καθημερινά πράγματα που συνθέτουν τον μεγάλο κόσμο της πραγματικότητας.
Διαβάζουμε λογοτεχνία για να προάγουμε την αισθητική μας, στοιχείο αναπόσπαστο της ανθρώπινης ευφυΐας. Κι αυτή η αισθητική περιλαμβάνει τις σχέσεις μας τόσο με τα πράγματα όσο και με τα πρόσωπα.
Διαβάζουμε λογοτεχνία για να αναπτύξουμε την συνδυαστική ευφυΐα, αποκτώντας το πλεονέκτημα της συγκριτικής σκέψης. Μαθαίνουμε κοινώς ότι τα βιβλία δεν είναι αυτόνομες νησίδες γνώσης αλλά συγκοινωνούντα δοχεία στο όνομα μιας παράδοσης που συνεχίζεται μες στους αιώνες.
Διαβάζουμε, τέλος, λογοτεχνία, για να ενισχύσουμε μέσα μας το ευλογημένο αίσθημα αμφιβολίας για το ποιοι πραγματικά είμαστε, τι θέλουμε και ποιος είναι ο κόσμος που μας περιβάλλει.
Αν όλα τα προαναφερθέντα ισχύουν τότε κάθε αναγνωστική ηλικία έχει την δική της σημασία. Ως παιδιά και έφηβοι αποκτούμε τις πρώτες μας λογοτεχνικές εμπειρίες τις οποίες καλούμαστε ύστερα να εμπλουτίσουμε και να αναδιαμορφώσουμε στον ενήλικη ζωή μας. Δεν γινόμαστε μια κι έξω αναγνώστες αλλά εξελισσόμαστε στο πέρασμα του χρόνου. Συνεπώς η λογοτεχνία δεν έχει ηλικία αλλά και κάθε ηλικία προσφέρει στον άνθρωπο διαφορετικά αναγνωστικά οφέλη.
Ο ΤΑΦΟΣ ΕΝΟΣ ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΟΥ ΠΟΙΗΤΗ
Αν κάποια νύχτα μαύρη και βαριά,
κανένας χριστιανός σαν από χάρη,
πλάι σε κάποια χαλάσματα παλιά,
θάψει το φημισμένο σου κουφάρι,
την ώρα που τ’ αστέρια αγνά ένα ένα,
τα μάτια τους σφαλούν τα κουρασμένα,
τα δίχτυα της η αράχνη εκεί θα στήσει
κι η όχεντρα τα παιδιά της θα γεννήσει.
Και θεν’ ακούς όλο το χρόνο εσύ,
πάνω απ’ το κολασμένο σου κεφάλι,
των λύκων τη θρηνητική κραυγή,
της πεινασμένης μάγισσας στριγκλιές,
του γέρου του λάγνου την κραιπάλη
και των κλεφτών τα σχέδια για κλεψιές.
Μετάφραση: Γιώργης Σημηριώτης
Πηγή: «Μπωντλαίρ - Τα άνθη του κακού», εκδ. γράμματα, 1991.
Τίτλος πρωτοτύπου: Les Fleurs du Mal, 1861.
Παρασκευή 15 Φεβρουαρίου 2019
beautitude - μακαριότητα
A crow
feeding on a skull,
a picture of sheer beautitude
Κόρακας
απ' ένα κρανίο τρώει
εικόνα αγνής μακαριότητας
Ο Ζητιάνος
Ο Ζητιάνος ζητιανεύει,αλλά δεν κατάφερα να Τον αντικρύσω·
και τι θα ζητήσω στο Ζητιάνο;
Μου δίνει χωρίς να Του ζητώ τίποτα.
Ο Καμπίρ λέει: "Είμαι δικός Του·
αφήνω να πληρωθεί το Πεπρωμένο".
Καμπίρ,Ποιήματα,εκδ. Πύρινος Κόσμος
Πέμπτη 14 Φεβρουαρίου 2019
Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου - Γεωργιανοί ποιητές για τον έρωτα
georgianjournal
Τίποτα δεν μπορεί να είναι τόσο συγκινητικό όσο τα ποιήματα εμπνευσμένα από την παθιασμένη και ρομαντική αγάπη.
Οι Γεωργιανοί ποιητές αφιέρωσαν πολυάριθμους στίχους στις μούσες της αγάπης. Επιλέχθηκαν μερικά από τα πιο ζεστά και συγκινητικά ποίηματα από Γεωργιανούς ποιητές, όπως ο Galaktion Tabidze, ο Paolo Iashvili και ο Giorgi Leonidze.
Galaktion Tabidze, Φωτογραφία : www.poetry.ge
Όσο πιο μακριά
Όσο πιο μακριά, τόσο περισσότερο αγαπώ!
Σε σένα αγαπώ το πιο αγαπημένο μου όνειρο,
το νιώθω σαν να ζει στην Εδέμ,
Ανέγγιχτο σαν του ήλιου τις φωτεινές αχτίδεςη.
Διαφέρεις, ίσως, από αυτό το όνειρο,
ποτέ δεν θρηνώ γι' αυτό τώρα!
Η πονεμένη μου καρδιά θα 'θελε να ευχηθεί να
είσουν ένας άγγελος λευκός προικισμένος.
Ας κάψει την καρδιά μου ζήλος ξένος,
Αφήστε τις θάλασσες να γεμίσουν με δάκρυα που χύνω,
Να εμπιστευτώ το θαύμα της Αγάπης,
Και το παραλήρημα ενός εραστή τρελού .
Galaktion Tabidze (μετάφραση από την Innes Merabishvili)
Paolo Iashvili, Φωτογραφία : www.burusi.wordpress.com
Εκεί που οι πυραμίδες στέκονται σιωπηλές,
όπου ο ήλιος νυμφεύεται,
θα ξαπλώσω στην ηλιόλουστη άμμο,
όπου οι πυραμίδες στέκονται σιωπηλές,
θα σε θέλω,
τα μάτια σου ,
τα χέρια σου,
την τρυφερότητά σου ...
Paolo Iashvili,Στις Πυραμίδες (μεταφρασμένη από την Melashvili Tamta)
Giorgi Leonidze, Φωτογραφία : www.burusi.wordpress.com
... Όταν γνώρισα τον σύζυγό σου φορούσε κράνος.
Άνοιξε το κεφάλι μου με ένα μόνο χτύπημα .
Έλα, βάτε τα χέρια σου στην πληγή μου, αγκάλιασέ τη.
Δεν μπορώ να σε δω, η εκροή με έχει αδειάσει,
όπως το αίμα από το βόειο κρέας, ο ατμός από το καζάνι
Ή από την κοιλάδα της Κάρτλι, μια αναδυόμενη ομίχλη.
Ελάτε,
Είμαι εγώ που σε καλώ μετά από χίλια χρόνια,
Στάχτη από την αστραπή του σώματός σου.
Τα τριαντάφυλλα ανθίζουν ξανά - είναι το σημάδι μας -
Έφτασε η ώρα μας για να συναντηθούμε πάλι.
Γκιώργκι Λεονίντζε, Συναντώντας ξανά το Kipchak (μεταφρασμένο από τον George M. Young)
Πίνακας από τον Dimitri Eristavi
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)