Ο άνθρωπος είναι ένα ον με φαντασία. Λατρεύει τη μεταβολή, την υπερβολή και ό,τι «ξεπερνά τη φαντασία». Έτσι διανθίζει την έκφραση και την ύπαρξή του.
Κάθε κήπου η μοίρα όμως είναι να γεμίζει παράσιτα. Στη γλώσσα, το διάσημο παράσιτο είναι το κοινότοπο, το τετριμμένο, το «πολύ το Κύριε ελέησον». Αυτό που λέμε «κλισέ».
Ο κύκλος της ζωής ενός γλωσσικού κλισέ:
Μια λέξη ή μια έκφραση ευφάνταστη «φυτρώνει» στον κήπο. Σαν ένα φυτό φρέσκο, ξεχωριστό και υποσχόμενο (δεν θα πω «πολλά υποσχόμενο», θα ήταν κλισέ). Αργά ή γρήγορα, γίνεται σταρ.
Πόσο υπερήφανος θα ήταν σίγουρα ο «πατέρας» της έκφρασης «στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής μας». Έδωσε τη μαγική λύση για την έναρξη κάθε τηλεφωνικής συνέντευξης, με μια εικόνα. Παράλογη, πρωτότυπη, σχεδόν κωμική. Φαντάζεται κανείς την άκρη -ή τη μέση!- της τηλεφωνικής γραμμής...
Έτσι είναι τα κλισέ. Διάσπαρτα στην επικράτεια της γλώσσας. Τα επινοούμε ακούραστα - στη συνέχεια, κουράζονται και κουράζουν. Κλισέ κλεισμένα σε «εισαγωγικά». Μετά την πρώτη νιότη τους, περνούν στην κλωνοποίηση. «Κάπου εκεί», χάνονται η φαντασία και η ποίηση.
Θα μπορούσε να αναφέρει κανείς αμέτρητα ενοχλητικά, παρασιτικά, μπαγιάτικα κλισέ. Δεν θα το (παρα)κάνω, θα ήταν κλισέ. Θα τα βρείτε με ευκολία στην τηλεόραση «και όχι μόνο» - δεν μπόρεσα να το αποφύγω, το «Και Όχι Μόνο» είναι εδώ και δεκαετίες «Ο Βασιλιάς» των κλισέ - για να κλείσω με ένα ακόμα, βασιλικό κλισέ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου