Αχιλλέας και Αλβιών: Η επιρροή του W.Blake στους Led Zeppelin

 

https://olafaq.gr/people/stories/led_zepp_w_blake/

Χριστιάνα Στυλιανού

Όταν σκέφτομαι τους Led Zeppelin, συνήθως μου έρχονται στο μυαλό δύο πράγματα: ο όρος «κλασικό ροκ» και η περίφημη σκηνή από το Wayne’s World στην οποία ο άτυχος πρωταγωνιστής δηλώνει: “No stairway, denied“. Ωστόσο, το βρετανικό κουαρτέτο ήταν κάτι πολύ περισσότερο από απλούς ροκάδες με φουντωτά μαλλιά που δημιούργησαν ένα από τα πρώτα έπη της ροκ σκηνής. Είχαν πραγματική ουσία, και αυτός ήταν ο λόγος που οι Led Zep έγιναν τόσο επιτυχημένοι και κάλυψαν άψογα το κενό που άφησαν πίσω τους οι Beatles.

Ο ολοένα εξελισσόμενος ήχος που διαμόρφωσαν ο Robert Plant, ο Jimmy Page, ο John Paul Jones και ο John Bonham έκοβε σαν λεπίδα το βούρκο της ζαχαρένιας ποπ και της κουτσουρεμένης ψυχεδέλειας. Έδειξαν στους ακροατές ότι το μέλλον του ροκ εν ρολ ήταν πολύ πιο ζωντανό, πολύπλευρο και εκρηκτικό από αυτά που πρόσφεραν τα άλλα είδη την εποχή εκείνη.

Και τα τέσσερα μέλη έφεραν έναν άλλο αέρα στο προσκήνιο του ροκ εν ρολ, με τον Page έναν από τους μεγαλύτερους κιθαρίστες όλων των εποχών, τον John Paul Jones, έναν εξαιρετικό μπασίστα και πολυοργανίστα και τον αείμνηστο John Bonham, έναν από τους καλύτερους ντράμερ στους αιώνες των αιώνων. Ωστόσο, όσον αφορά την αδιαμφισβήτητη ουσία του συγκροτήματος, μεγάλο μέρος αυτής πρέπει να αποδοθεί στους στίχους, ή την ποίηση αν θέλετε, του Robert Plant.

Είτε γράφοντας για την περιοχή των West Midlands στην οποία μεγάλωσε, είτε αντλώντας σε μεγάλο βαθμό από τις ευρωπαϊκές μυθολογίες, ή ακόμα και αναφερόμενος στα έργα του επιφανούς J.R.R. Tolkien, ο Plant άνοιξε κατά πολύ τους ορίζοντες και τις αναφορές του όταν έψαχνε τα κατάλληλα λόγια για τους στίχους του συγκροτήματος, με μια ιδιαίτερη τάση να εμβαθύνει στη λογοτεχνία και στην ποίηση. Για ένα από τα πιο αγαπημένα κομμάτια του συγκροτήματος, αναζήτησε δύο διάσημους μύθους και έναν από τους σπουδαιότερους συγγραφείς της αγγλικής ποίησης.

Το εν λόγω τραγούδι είναι το “Achilles Last Stand“, ένα κομμάτι από το έβδομο άλμπουμ των Led Zeppelin, το Presence του 1976. Στο εν λόγω τραγούδι αναφέρεται η ιστορία του Τιτάνα Άτλαντα, καταδικασμένου να κρατάει τον ουρανό για πάντα, και εκείνη του Έλληνα ήρωα Αχιλλέα, κεντρικού χαρακτήρα του έπους του Ομήρου, Ιλιάδα.

Η ιστορία έλεγε ότι όταν ο Αχιλλέας ήταν παιδί, η μητέρα του Θέτιδα τον βούτηξε  στα ύδατα της Στυγός για να τον κάνει αθάνατο κρατώντας τον από την πτέρνα η οποία δεν μπήκε στο νερό και έτσι έγινε το μόνο τρωτό σημείο του Αχιλλέα (εκείνο που θα τον σκότωνε). Αν και προέρχεται από την Ιλιάδα, ο θάνατος του Αχιλλέα δεν αναφέρεται στην Ιλιάδα, καθώς αυτό συμβαίνει αργότερα στον Τρωικό πόλεμο, όταν ένα βέλος του Πάρη βρήκε τον Αχιλλέα κατευθείαν στην πτέρνα.

Από αυτή την ιστορία προήλθε και η φράση «Αχίλλειος πτέρνα», την οποία λέμε για να τονίσουμε το αδύναμο σημείο μας. Γενικά είναι μια αδυναμία παρά την συνολική δύναμη, που μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχία. Ενώ η μυθολογική προέλευση της ιστορίας αναφέρεται σε μια φυσική αδυναμία, οι προφορικές αναφορές σε άλλες αιτίες ή προσόντα που μπορούν να οδηγήσουν σε πτώση είναι κοινές.

Ο Plant έγραψε τους στίχους όταν το συγκρότημα ήταν φορολογικοί εξόριστοι από το Ηνωμένο Βασίλειο το 1975, ταξιδεύοντας στο Μαρόκο, την Ελλάδα και την Ισπανία. Παρόλο που τα λόγια του και η μουσική του συγκροτήματος είναι ποτισμένα με την ουσία της αρχαίας Μεσογείου, ο Plant αναφέρθηκε επίσης στην παλιά Βρετανία συμπεριλαμβάνοντας τον στίχο: “Albion remains / sleeping now to rise again“.

Ενδιαφέρον όμως είναι ότι η ατάκα αυτή ήταν μια αναφορά στον William Blake, τον εμβληματικό Βρετανό ποιητή και καλλιτέχνη του οποίου το έργο θεωρείται η κορύφωση της ρομαντικής εποχής. Συγκεκριμένα, αναφέρεται στη γκραβούρα του Blake, The Dance of Albion, με το τραγούδι να συνοδεύεται από ένα ποίημα που διοχετεύει το διάσημο πεζογραφικό του ύφος.

Το παρακάτω απόσπασμα καταδεικνύει τον βαθμό στον οποίο ο Plant εμπνεύστηκε από την ιδέα της ανάστασης του Αλβιών: «Ο Αλβιών σηκώθηκε από εκεί που δούλευε στο μύλο με τους σκλάβους / Θυσιάζοντας τον εαυτό του για την ελευθερία των εθνών, χόρεψε το χορό του αιώνιου θανάτου».