Δευτέρα 31 Μαΐου 2021
Κυριακή 30 Μαΐου 2021
All night party
All night party
left me sleepless
Rats dancing in my attic
Ολονύχτια γιορτή
με κράτησε ξάγρυπνο
Αρουραίοι χορεύουν στη σοφίτα
Σάββατο 29 Μαΐου 2021
A soup - Μια σούπα
Boil some water until it's hot
add a talking skull in the pot
put in a leopard without a spot,
a wealthy man who cares a lot
and a corpse that will never rot
now, whether you believe it or not
it's a good soup, give it a shot!
Βάλτε κάμποσο νερό και βράστε το καλά
προσθέστε στη συνέχεια κρανίο που μιλά
μία λεοπάρδαλη που να μην έχει βούλα
έναν πλούσιο που δεν θεωρείτε φαταούλα
ένα πτώμα που δε λιώνει γεύση για να δώσει
η κούραση που έχετε μη σας αποκαρδιώσει
η σούπα είναι καλή και θα σας δικαιώσει!
Παρασκευή 28 Μαΐου 2021
Πέμπτη 27 Μαΐου 2021
Just a crazy hare - Ένας λαγός που σαχλαμαρίζει
Seeking the truth
A treasure so rare
Dealing with pain
My burden I bear
Moments of peace
Years of despair
Eyes full of fire
With an empty stare
Inside my mirror
Just a crazy hare
Ψάχνω την αλήθεια
που τόσο σπανίζει
Βρίσκω μόνο πόνο
βάρος που με λυγίζει
Σύντομη η γαλήνη
η απελπισία χρονίζει
Βλέμμα όλο φωτιά
κενό, δε γεμίζει
Με κοιτώ στον καθρέφτη
ένας λαγός που σαχλαμαρίζει
Cockroaches - Κατσαρίδες
My poem is a slipper
Cockroaches are its verses
The harder I try to hit them
The easiest they get away
Το ποίημά μου παντόφλα
Κι οι στίχοι κατσαρίδες
Όσο δυνατότερα χτυπώ
Τόσο ευκολότερα ξεφεύγουν
Τετάρτη 26 Μαΐου 2021
Η επιδημία στην εκκλησιαστική υμνογραφία
https://www.pemptousia.gr/wp-content/uploads/2021/05/pandimia5.gif
Δρ Αλέξανδρος Λιαρμακόπουλος, Νομικός, Θεολόγος, Φιλόλογος25 Μαΐου 2021
Ἡ ἀναμέτρηση τοῦ ἀνθρωπίνου γένους μέ τόν λοιμό ἀποτελεῖ μία ὄχι συχνή ἀλλά σταθερά ἐπαναλαμβανόμενη ἀπειλή στόν ροῦ τῆς ἱστορίας. Μπροστά σ᾿ αὐτήν τήν ἄνιση μάχη ὁ μέν ἀνίσχυρος ἄνθρωπος στρέφει τελικῶς τήν ἐλπίδα σωτηρίας του πρός τόν Θεό, τόν ἰατρό ὄχι μόνο τῶν ψυχῶν ἀλλά καί τῶν σωμάτων, ἡ δέ ἐπιστήμη τῆς ἰατρικῆς δέχεται σέ κάθε τέτοια περίπτωση αἰφνίδια ἐκμηδένιση, ἀδημονώντας μέ τά ἀνεπαρκῆ διαθέσιμα μέσα νά ἀντιμετωπίσει ἕνα κάθε φορά πρωτόγνωρο θανάσιμο κίνδυνο, ὁ ὁποῖος πάντοτε τήν κατατροπώνει ἀφήνοντας στό πέρασμά του δυσαρίθμητα ἄπνοα θύματα.
Τό μέγα τραῦμα τοῦ λοιμοῦ ἀποτυπώθηκε σέ κάθε πτυχή τοῦ ἀνθρώπινου πολιτισμοῦ καί ἔτσι διασῴζεται σέ πλεῖστα τεκμήρια διαθέσιμα πρός ἔρευνα. Τέτοιες ἄκρως ἐνδιαφέρουσες περί λοιμοῦ μαρτυρίες ἀνευρίσκονται ἀκόμη καί στήν ὑμνογραφία τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως στόν ᾀσματικό κανόνα «εἰς ἀπειλήν λοιμικῆς ἀσθενείας» (Goar I., Rituale Graecorum, Venetiis, 1730, σ. 627 κἑξ.), ὅπου διεκτραγῳδεῖται ἡ φρικτή ἐπέλαση τοῦ λοιμοῦ ἀπό τήν ἐμφάνιση τῶν πρώτων συμπτωμάτων τοῦ πυρετοῦ («Φλογίζει ἡ κάμινος, ἀμέτρων πόνων, καί κατακαίει με· πυρετοῦ λοιμικῆς τε, ἡ φλόξ ἀπαύστως ἡ ἀναιδέστατος») μέχρι τόν τελικό οἰκτρό θάνατο τῶν ἀβοήθητων ἀσθενῶν, οἱ ὁποῖοι ἐκλιπαροῦν τόν Θεό γιά τό πολυτιμότατο ἀγαθό τῆς σωματικῆς ὑγείας («Ὀδυνηρῶς στενάζομεν, ἀπό κλίνης ὀδύνης ἡμῶν, καί ἀπό λοιμώδους, ἀσθενείας κράζομεν, πρός σέ τόν φιλάνθρωπον· τά τῆς καρδίας ὄμματα, νῦν ἀναπετῶντες, τήν ὑγείαν αἰτοῦμεν»).
Κατωτέρω θά ἀναφερθεῖ ἐνδεικτικά πῶς ἀποτυπώνεται ἡ ἐπέλαση τοῦ λοιμοῦ, οἱ προσομοιάζουσες σέ πόλεμο περιγραφές, ἡ κοινωνική ἀποστασιοποίηση ἀλλά καί οἱ ἀπεγνωσμένες ἐνέργειες τοῦ ἀνθρώπου πρός σωτηρία μέσα ἀπό ἕνα παρακλητικό κανόνα (στόν ἅγιο Χαράλαμπο [βλ. Συναξαριστής δώδεκα μηνῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ, ΙΙ, Βενετία, 1819, σ. 168-172]) ἑνός ἁγίου καί σοφοῦ μοναχοῦ ἀπό τήν Νάξο, τοῦ Νικοδήμου Καλιβούρτζη (1749-1809).
Ὁ ὑμνογράφος περιγράφει τήν τάχιστη μεταδοτικότητα τοῦ λοιμοῦ σημειώνοντας κατά τίς ἀντιλήψεις τῆς ἐποχῆς του ὅτι ὁ μολυσμός ἐπελαύνει ἀκόμη καί διά τοῦ ἀέρος («τόν διεφθαρμένον ἀέρα λοιμοῦ…, ὃν ἀναπνέοντες, τήν γῆν οἱ ταύτην οἰκοῦντες, θάνατον ἐπώδυνον τάχος λαμβάνουσιν.») καί ἔχει ὡς χαρακτηριστικό σύμπτωμα τόν φλογερό πυρετό («Ὁ φλογίζων πανώλης, καί τήν φλογεράν προσλαβόμενος ἔξωθεν, ὥραν τήν τοῦ θέρους, Βαβυλῶνος ὡς κάμινος γέγονεν, ἐμπιπρῶν αὐτίκα, τούς ὑπ᾿ αὐτοῦ κατεχομένους.»). Εἶναι τόσο ἀπρόβλεπτη ἡ μετάδοση τοῦ θανατηφόρου λοιμοῦ, ὥστε οἱ ἄνθρωποι περιδεεῖς ἀντιλαμβάνονται νά τούς περικυκλώνει ἀβοήθητους ὁ ἰός, ὥστε μόνος σύμμαχος νά τούς ἀπομένει ὁ φόβος («Πολλοῖς ἐν κακοῖς, κυκλούμεθα οἱ τάλανες, ἐντεῦθεν λοιμοῦ, τῷ φόβῳ συνεχόμενοι»).
Αὐτός δέ ὁ τρόμος εἶναι ἀπολύτως δικαιολογημένος, ἀφοῦ ἡ λοιμική ἀσθένεια ἐπιτίθεται ἀοράτως σέ ἀνθρώπους κάθε ἡλικίας καί δέν σπλαγχνίζεται οὔτε κἂν τά ἔφηβα παιδιά («…μάχαιραν…, τήν ἡβηδόν τούς πάντας ἀποσφάττουσαν, ἤδη ἀοράτως…»). Ἡ ἐπιδρομή τοῦ αἱμοδιψοῦς καῖ ἀνθρωποφάγου λοιμοῦ («…ὁ λοιμός ὡς πάνθηρ…») ἔχει ἀμέτρητα θύματα, τά ὁποῖα θρηνολογοῦν οἱ ἐναπομείναντες στήν ζωή («...τῶν κοπετῶν… καί τῶν θρήνων, οὕσπερ οἱ οἰκέται σου, ἐπί νεκροῖς ποιοῦσιν αὑτῶν»), ἂν καί συχνά ὡς τραγικό θέαμα μένουν ἀκήδευτα καί ἄταφα πτώματα παραδομένα στά ἄγρια θηρία καί τά σαρκοβόρα ὄρνεα («πτώματα γάρ τούτων, πολλάκις μένουσιν ἄταφα, ὀρνέοις καί θηρίοις, οἴμοι κείμενα βρῶσις· συμφοράν…»).
Παντοῦ βασιλεύει ὁ θάνατος καί ἡ ἀπειλή του ἐνεδρεύει σέ ἰδιωτικά ἢ δημόσια μέρη, σέ ἀνοικτούς ἢ κλειστούς χώρους, σέ πυκνοκατοικημένες ἢ ἀραιοκατοικημένες περιοχές («Θάνατος γάρ ἐν οἴκοις, θάνατος ἐν πλατείαις, καί ἐν πόλει καί κώμῃ νῦν θάνατος.»). Μόνος λοιπόν τρόπος προλήψεως καί διαφυγῆς τοῦ θανάτου ἀναδεικνύεται ὁ πρόσκαιρος ἀποχωρισμός καί ἡ ἀπομόνωση τῶν ἐπιζώντων («Ἔχωρίσθημεν -οἴμοι!- ἀναστροφῆς… καί ἐπιμιξίας ἁπάσης ἀλλήλων εἴρχθημεν, πανώλους δείματι…»), οἱ ὁποῖοι προσμένουν τήν ἀποπομπή τοῦ κακοῦ καί τήν μεταξύ τους ἐπανασύνδεση («…πανώλους δείματι· σύ οὖν ἐκ μέσου ποιήσας, τοῦτον ἡμᾶς ἕνωσον αὖθις...»). Ἔτσι, ἀναγκάζονται ἐκ τῶν πραγμάτων νά ἐφαρμόσουν κατ᾿ οἶκον περιορισμό καί διακοπή κάθε εἴδους ἐργασίας ἢ ἄλλης δραστηριότητας, μέ ἀποτέλεσμα νά φθάνουν στό ἔσχατο σημεῖο ἐξαθλίωσης στερούμενοι χρημάτων, καθώς καί τῶν ἀπολύτως ἀναγκαίων πρός τό ζῆν («…λοιμοῦ, τῷ φόβῳ συνεχόμενοι· ἐκεῖθεν δέ κατεχόμενοι, συγκλεισμῷ καί στερούμενοι, τῶν ἀναγκαίων…»).
Ὁ λοιμός ἔχει ἐπιφέρει συνταρακτική ἀναστάτωση ὄχι μόνο στόν προσωπικό βίο ἀλλά καί γενικότερα στήν κοινωνικοπολιτική ὀργάνωση τῶν ἀνθρώπων («Ἠρημώθη, ἡ πόλις ἡμῶν πᾶσα, καί αἱ κῶμαι, ἐγένοντο νῦν πόλεις καί ἐρημίαι, κατοικίαι ὤφθησαν, τοῦ λοιμοῦ τῷ φόβῳ»), οἱ ὁποῖοι ἐγκαταλείπουν τίς κατοικίες τους καί περιπλανώμενοι προσπαθοῦν νά ἀναζητήσουν σωτηρία σέ ἀκατοίκητους καί ἔρημους τόπους μακριά ἀπό τόν πολιτισμό καί τούς συνανθρώπους τους («ἰδού γάρ πάντας ὁ νῦν λοιμός, ἀοίκους πλανήτας, ἀνέδειξε καί ἀπόλιδας»). Ὅλη βέβαια αὐτή ἡ τραγῳδία, πού βιώνει ἡ ἀνθρωπότητα, ἐκλαμβάνεται ὡς ἐπιβολή ποινῆς καί ἀπότιση προστίμου γιά τήν ἀσέβεια, ἡ ὁποία ἐπλεόνασε μεταξύ τῶν ἀνθρώπων καί ἤγειρε τοῦ Θεοῦ τήν παιδευτική ὀργή μεταμορφούμενη σέ λοιμική ἐπιδημία («διά τοῦτο πρόστιμον καί ποινήν, τόν θάνατον νῦν εὕρομεν, καί τήν τοῦ πανώλους διαφθοράν»).
Τά ἀνωτέρω θά μποροῦσαν ὡστόσο νά ἐπαληθευτοῦν καί νά συμπληρωθοῦν μέ πληροφορίες ἀρυόμενες ἀπό μία «εὐχή εἰς πληγήν θανατικοῦ» (Goar, σ. 629-630) φερομένη ὑπό τό ὄνομα τοῦ πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Φιλοθέου Κοκκίνου (1353-1355 καὶ 1364-1376). Ἐκεῖ περιγράφεται μέ τά μελανότερα χρώματα τό πέπλο τῆς τρομοκρατίας τοῦ λοιμικοῦ θανάτου («Φόβος καί τρόμος ἦλθεν ἐφ᾿ ἡμᾶς, καί σκότος ζοφερός τοῦ φοβεροῦ τούτου θανάτου πάντας ἐκάλυψεν.»), πού ἔχει κάνει τῶν ἀνθρώπων τόν βίο ἀβίωτο κατά τήν ἀρχαία παροιμία (βλ. Ἀριστοφάνης, Πλοῦτος, 969: «ἀβίωτον εἶναί μοι πεποίηκε τόν βίον»), μέ ἀποτέλεσμα νά παρωθοῦνται κάποιοι στόν θάνατο ὄχι ἀπό τήν σωματική ἀσθένεια ἀλλά ἀπό μόνη τήν ψυχολογική πίεση ἐνώπιον τοῦ φόβου, μήπως τυχόν ἀσθενήσουν καί τότε ὑποβληθοῦν σέ αὐτήν τήν φρικτή δοκιμασία, ἕως ὅτου ξεψυχήσουν («Οὐδέ οἱ ζῶντες καί φαινόμενοι ζῆν ἤδη νομίζομεν· τῷ φόβῳ τῆς φοβερᾶς ταύτης πληγῆς μικροῦ καί ἑαυτοῖς ἀπιστοῦμεν· τό τοῦ θανάτου σύμβολον καί πληγήν ἔχειν ἕκαστος ἐν ἑαυτῷ φανταζόμενος, καί πρό τοῦ θανάτου τῷ δέει τοῦ θανάτου χαλεπῶς ἀποθνῄσκοντες.»).
Μέσα σέ τέτοια γενική κατάρρευση ἀκόμη καί τῶν βασικῶν ἀρχῶν τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καί ἀξιοπρέπειας δέν προφθαίνουν οἱ ζωντανοί νά θρηνήσουν τούς νεκρούς καί χωρίς πρόθεση, ἐκφορά, ἐξόδιο ἀκολουθία καί τά καθιερωμένα ἐπιτελεύτια ἔθη τά θύματα τοῦ λοιμοῦ στοιβάζονται σωρηδόν σέ ὁμαδικούς τάφους («Οὐ φθάνομεν… τούς τελευτῶντας ὡς ἔθος θρηνεῖν οἱ προσήκοντες, καί τό τέλος ἡμῶν φθάνει, καί ἄλλους ἐπιζητοῦμεν τούς θρηνοῦντας, καί κοινῷ τῷ τάφῳ παραδιδόμεθα.»). Ἐφόσον παντοῦ καραδοκεῖ ἡ ἀπειλή τοῦ λοιμοῦ, οἱ ἄνθρωποι ἀπέλπιδες ἔχουν φύγει ἀπό τίς ἑστίες τους ἀφήνοντας ἕρημες τίς πόλεις, ἔχουν ἐγκαταλείψει τίς ἐργασίες τους καί ἡ οἰκονομική καί πολιτική ζωή ἔχει παραλύσει, ὡς πρός δέ τόν θρησκευτικό τομέα ἔχουν σχεδόν παύσει οἱ ἑορτές καί οἱ ἀκολουθίες, ἀφοῦ τό ποίμνιο μέ τούς ποιμένες του ἔχει διασκορπισθεῖ («Ἐξηρήμωνται πόλεις, ἠφανίσθησαν ἀγοραί, ἱεραί πανηγύρεις καί τελεταί καί θείων ὕμνων συστήματα τῷ πλείονι μέρει κατεσιγάσθησαν»).
Μέσα λοιπόν ἀπό μία ἁπλῆ σταχυολόγηση πληροφοριῶν ἀπό τήν ὑμνογραφία ἀλλά καί μέ τήν βοήθεια εὐχολογιακῶν κειμένων διαφαίνεται ὅτι ὁ λοιμός σκορπίζει ἀφειδῶς τόν ὄλεθρο στό χριστεπώνυμο πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας, τό ὁποῖο ἀνίκανο νά ἀντιμετωπίσει τόν θάνατο δαπανᾷ τίς ἐλάχιστες δυνάμεις του ἐξαιτούμενο τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ ἐπιποθώντας τήν ἀνάσχεση τοῦ λοιμοῦ καί τήν ἐπιστροφή στήν εἰρηνική ζωή.
Πηγή: https://monologoi.gr/?p=101
A knight made of grass - Ένας ιππότης από χορτάρι
A knight made of grass
Wore his armour of brass
No more just a plant
The enemy was about to hunt
He was proud and robust
Alas, he got eaten by a locust
Ένας ιππότης από χορτάρι
Ήταν, που λέτε, σκέτο λιοντάρι
Δε μιλάμε απλά για ένα φυτό
Θα 'παιρνε τον εχθρό στο κυνηγητό
Γεμάτος περηφάνια και ρώμη
Τον έφαγε μια ακρίδα μαζί με βρώμη
Τρίτη 25 Μαΐου 2021
Η ποίηση σήμερα
Δύο χρόνια μετά το πολυσυζητημένο Η τέχνη που αυτοκτονεί. Για το αδιέξοδο της ποίησης του καιρού μας (Μικρή Άρκτος, α’ έκδοση 2019, επανειλημμένες ανατυπώσεις έκτοτε), ο Κώστας Κουτσουρέλης επανέρχεται στο ποιητικό πρόβλημα της εποχής μας. Τα δώδεκα κείμενα που συναπαρτίζουν τον τόμο «Τι είναι και τι δεν είναι η ποίηση» υπακούουν σε μια συγγραφική πρόθεση συνθετική. Όλα τους δορυφορούν γύρω από το ίδιο νοερό σημείο, την κατάσταση της ποίησης σήμερα. Εξού και ο χαρακτηρισμός τους: ομόκεντρα δοκίμια.
Τι είναι η ποίηση και ποιον σκοπό επιτελεί; Παραμένει ο μοντερνισμός πηγή έμπνευσης για τους σημερινούς ποιητές ή, αντίθετα, ως νέος ακαδημαϊσμός, τους είναι πλέον βαρίδι; Ποιος ο δημόσιος ρόλος του ποιητή και ποια η σχέση του με την Αγορά; Είναι πράγματι αυτή μια σχέση ανταγωνιστική όπως πολλοί επιμένουν; Είναι η νεωτερική ποίηση εξ ορισμού αντιλυρική;
Πώς διαδόθηκε η αντίληψη εκείνη που θέλει τον ποιητή αναξιοπαθή και παρία; Ποια είναι τα γνωρίσματα που πρέπει να έχει ένα παλαιότερο ποιητικό έργο για να θεωρείται ακόμη επίκαιρο; Ποια η σημασία της αρχιτεκτονικής δομής, της εκφραστικής οικονομίας, της σαφήνειας ή ασάφειας σε ένα ποίημα; Σε ποια ατμόσφαιρα κινείται η νεώτατη ποίησή μας; Γιατί τις τελευταίες δεκαετίες σημειώθηκε διεθνώς μια εντυπωσιακή στροφή προς τις παραδοσιακές ποιητικές φόρμες; Ποια είναι η θέση του τραγουδιού στην ποιητική μας παράδοση;
Ο Κώστας Κουτσουρέλης μίλησε στο in.gr για το νέο του βιβλίο και κατέθεσε την δική του άποψη στο πάγιο ερώτημα «Τι είναι ποίηση»
1. Μιλήστε μας για το νέο σας βιβλίο «Τι είναι και τι δεν είναι ποίηση»
Είναι μια συλλογή, μια συναρμογή θα έλεγα πιο καλά, δώδεκα δοκιμίων γύρω από μείζονα ζητήματα της ποιητικής τέχνης. Τα ονομάζω «ομόκεντρα» επειδή, με τον τρόπο τους το καθένα, δορυφορούν γύρω από το ίδιο θέμα: την κατάσταση της ποίησης σήμερα. Όπως σημειώνω, η πρόθεση είναι συνθετική. Από τις επιμέρους ψηφίδες, να αναδυθεί μια εικόνα πληρέστερη, ει δυνατόν πανοραμική.
2. Ποιο ήταν το κίνητρο για αυτήν την έκδοση;
Κείμενα περί ποιήσεως γράφονται άφθονα κάθε χρόνο, όπως ξέρετε. Στο μεγαλύτερο μέρος τους είναι είτε στεγνή, αλίμονο, φιλολογία, απ’ αυτήν που παράγουν μαζικά τα πανεπιστήμιά μας για εσωτερική κατανάλωση. Είτε μεγαλόστομες διακηρύξεις που συγκινούν μεν τους ποιητές, αλλά κάνουν όλους τους άλλους να κουνούν το κεφάλι τους. Σκεφτείτε τώρα έναν αρχιτέκτονα ή έναν γλύπτη που θα έβγαινε να πει ότι η τέχνη του είναι «η κρυφή νομοθεσία της ανθρωπότητας», έναν φιλόσοφο που θα προσπαθούσε να μας πείσει ότι «οικούμε τον κόσμο»… ζωγραφικώς ή φωτογραφικώς. Όσο βαθύτερα μπαίνουμε στον 21ό αιώνα, τόσο περισσότερο έχω την εντύπωση ότι σπανίζει ο δοκιμιακός αναστοχασμός πάνω στην ποίηση. Το βιβλίο μου προσπαθεί να πορευτεί πάνω σ’ αυτό το στενό διάσελο του δοκιμίου, το πέρασμα που συνδέει τη σκέψη με την έκφραση, την κριτική με τη λογοτεχνία.
3. Πώς συνδέεται με το προηγούμενό σας βιβλίο «Η τέχνη που αυτοκτονεί»;
Όπως γράφω στον πρόλογο, το Τι είναι και τι δεν είναι η ποίηση σκύβει με περισσότερη λεπτομέρεια πάνω σε ζητήματα που ήδη είχα θίξει στην Τέχνη που αυτοκτονεί. Με την έννοια αυτή, την διευρύνει και την εμβαθύνει. Όμως στο βιβλίο τίθενται και πολλά ερωτήματα ακόμη. Σε ποια ατμόσφαιρα κινείται η νεώτατη ποίησή μας; Γιατί τις τελευταίες δεκαετίες σημειώνεται διεθνώς στροφή προς τις παραδοσιακές ποιητικές φόρμες; Παραμένει ο μοντερνισμός δύναμη προωθητική ή έχει αποστεωθεί σε Ακαδημία; ‒ Για να αναφέρω μόνο μερικά.
4. Τελικά τι είναι και τι δεν είναι για σας ποίηση;
Ό,τι ήταν και για τον Πλάτωνα, ό,τι ήταν πάντα. Ούτε όραμα, ούτε μεταφυσική πίστη, ούτε υπαρξιακό πιστεύω, αλλά τέχνη. Έρρυθμος λόγος δηλαδή, διακριτός από την πρόζα, ικανός να εκφράσει όλα τα παραπάνω, ασφαλώς, αλλά και πολλά περισσότερα. Να τέρψει ή να διδάξει, να ξεσηκώσει ή να παρηγορήσει, να διακωμωδήσει ή να στηλιτεύσει, να στοχαστεί ή απλώς να παίξει.
5. Τι σας εμπνέει;
Η έμπνευση είναι παρεξηγημένη υπόθεση. Κανείς την φαντάζεται ως αόρατη υπόσταση που σε αρπάζει από τον λαιμό και δεν σ’ αφήνει αν δεν σου αποστραγγίξει μια μυστική ουσία. Στην πραγματικότητα, η έμπνευση είναι δουλειά. Καθημερινή εργασία, αναμέτρηση, δοκιμή, ένα διαρκές γράψε σβήσε. «Γράφοντας έρχεται η έμπνευση», έλεγε ο Παλαμάς. Στο βιβλίο φέρνω το παράδειγμα του σπουδαίου αθλητή που κάνει απίθανα πράγματα στο γήπεδο. Ο θεατής τα βλέπει και νομίζει ότι εδώ το χάρισμα, το ταλέντο είναι που μιλάει. Και δεν μπορεί να διανοηθεί ότι αυτό που βλέπει είναι αποτέλεσμα αμέτρητων ωρών προπόνησης, ιδρώτα, αδιάλειπτης προσπάθειας. Αυτό που χωρίζει τους μεγάλους δημιουργούς από τους λιγότερο μεγάλους συχνά δεν είναι η διαφορά στο ταλέντο. Εκπληκτικό ταλέντο είχαν και άνθρωποι που ουδέποτε έφτιαξαν κάτι επιβλητικό. Είναι η βούλησή τους να αναλωθούν ολόκληροι ώστε να αξιοποιήσουν το χάρισμα που τους δόθηκε. Και σας διαβεβαιώ, σε αντίθεση με το ταλέντο που αφθονεί, αυτή η βούληση είναι πολύ σπάνια υπόθεση.
6. Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας ποιητές;
Θα σας απαντούσα ο Όμηρος, η Ιλιάδα του συγκεκριμένα, αν η φράση «αγαπώ» τον Όμηρο δεν είχε κάτι το αθέλητα κωμικό. Αγαπά κανείς τους ελάσσονες, τον Μαρκορά ή τον Άγρα ή τον Γιάννη Βαρβέρη στην περίπτωσή μου ας πούμε. Εμπρός στους Μεγάλους αισθάνεται κάτι άλλο, από το οποίο η λέξη αγάπη περνάει ξώφαλτσα: δέος. Απέναντι σε ποιητές όπως ο Σολωμός ή ο Παλαμάς, ο Γκαίτε ή ο Γέητς αισθανόμαστε δέος. Πάει να πει ρίγος, τρόμο ανάμεικτο με θαυμασμό, εκείνο τον κλονισμό που μας θυμίζει τι σημαίνει να βρίσκεσαι εμπρός σε μια πραγματική δύναμη της φύσης. Αν σκαμπάζεις γρι από ζωγραφική δεν μπορείς να ισχυριστείς στα σοβαρά ότι «αγαπάς» τον Θεοτοκόπουλο γιατί θα πέσει η κορνίζα και θα σε πλακώσει.
7. Οι Έλληνες διαβάζουν ποίηση σήμερα; Αν όχι, τι θα μπορούσε να γίνει για να αυξηθεί η ανάγνωση ποίησης στην Ελλάδα;
Πιο πολύ ακούει. Και καλά κάνει. Υπάρχει πολλή και σπουδαία ποίηση στα τραγούδια μας και ένα δοκίμιο, το εκτενέστερο μάλιστα του βιβλίου, είναι αφιερωμένο ακριβώς σ’ αυτό το διαχρονικό θαύμα του ελληνικού τραγουδιού. Η ποίηση είναι άλλωστε λόγος πρωτίστως προφορικός. Μια από τις αιτίες που ο σημερινός άνθρωπος, όχι μόνο οι Έλληνες, δεν «διαβάζουν» ποίηση είναι ότι η πραγματικά καλή ποίηση δεν προορίζεται για την τυπωμένη σελίδα, ζητάει να ειπωθεί, να ακουστεί, να ηχήσει. Αν οι ποιητές μας εισακούσουν και πάλι αυτό το παμπάλαιο δίδαγμα, και η κυκλοφορία των βιβλίων τους θα αυξηθεί. Στο μεταξύ, η πραγματική ποίηση θα βρίσκεται αλλού, στους στίχους του Θανάση Παπακωνσταντίνου ας πούμε, ή του Θοδωρή Γκόνη, για να αναφέρω δυο λαμπρά ονόματα.
8. Ποια είναι η θέση της ποίησης στην εποχή της καραντίνας και της πανδημίας;
Ένας εγκλεισμός μπορεί να έχει και θετικές επιπτώσεις, να ευνοήσει τον εσωτερικό διάλογο λ.χ., τον αναλογισμό, τη μελέτη. Ίσως κάποιοι άνθρωποι βρήκαν έτσι την ευκαιρία να γνωριστούν καλύτερα με το έργο ενός ποιητή, ευκαιρία που ειδάλλως, μέσα στον πυρετικό ρυθμό της σύγχρονης ζωής, δεν θα είχαν. Από την άλλη, όπως κάθε πράγμα που παρατραβάει, και η αστόχαστη αυτή καραντίνα ασφαλώς παρατράβηξε, ο εγκλεισμός μπορεί να σκορπίσει, να γονατίσει εντελώς έναν άνθρωπο. Αλλά και τότε, απέναντι στο σκόρπισμα, η ποίηση μπορεί να αποδειχθεί στήριγμα, να σου προσφέρει ένα κράτημα, μια λαβή να πιαστείς.
When I am dead - Σαν πεθάνω
When I am dead, don't cry
Do not be sorry, be brave
Eat and drink a lot but try
Not to throw up on my grave
Σαν πεθάνω να μη δακρύσετε
Μη λυπηθείτε και μη με κλάψετε
Φάτε, πιείτε, μα να προσπαθήσετε
Πάνω στον τάφο μου να μη ξεράσετε
Δευτέρα 24 Μαΐου 2021
Pretending - Προσποιούμαστε
Pretending
instead of living
And time flies
Προσποιούμαστε
αντί να ζήσουμε
Κι ο χρόνος περνά
Κυριακή 23 Μαΐου 2021
Σάββατο 22 Μαΐου 2021
Be courageous - Μην έχεις φόβο
Be courageous, have no fear
The end may seems to be near
But we are lucky my brother
For we still have lots of beer!
Μην έχεις φόβο, να ΄σαι γενναίος
Το τέλος έρχεται ας είσαι και νέος
Κι όμως η τύχη μας χαμογελάει
Κάποιος μπύρα αβέρτα κερνάει
Η Αλεπουδένια Σκέψη
του Τεντ Χιουζ,
Φαντάζομαι ετούτη τη στιγμή μεσάνυχτα στο δάσος:
υπάρχει κάτι άλλο ζωντανό
δίπλα στη μοναξιά του ρολογιού
και στην κενή σελίδα όπου τα δάχτυλά μου τρεμοπαίζουν.
Απ’ το παράθυρο δεν βλέπω αστέρια:
κάτι πιο κοντινό
αν και βαθύτερα μες το σκοτάδι
διεισδύει στη μοναξιά:
παγωμένη, ντελικάτη, σαν το μαύρο χιόνι
η μουσούδα της αλεπούς αγγίζει ένα κλαράκι, ένα φύλλο.
Δυο μάτια υπηρετούν μια κίνηση, αυτό το τώρα
και πάλι τώρα, και τώρα, και τώρα.
Αφήνει καθαρά χνάρια στο χιόνι
ανάμεσα σε δέντρα, και μια χωλή σκιά
προσεκτικά καθυστερεί σε κούτσουρα και σε
βαθούλωμα κορμιού που τολμηρά πλησιάζει.
Πέρα στα ξέφωτα ένα μάτι
μια πρασινάδα που απλώνει και βαθαίνει
περίλαμπρη, συγκεντρωμένη
κοιτάζει μόνο τη δουλειά της
ώσπου της αλεπούς η βρώμα, οξεία, ξαφνική, καυτή
εισβάλλει στου μυαλού τη μαύρη τρύπα.
Άναστρο ακόμα το παράθυρο, το ρολόι χτυπά
η σελίδα τυπώνεται.
Από τη συλλογή «The Thought Fox & Other Poems», Μετάφραση: Δήμητρα Σταυρίδου
The Beauty and the Beast - Η Πεντάμορφη και το Τέρας
Life has many doors
Most of them are locked
You are said that you
can unlock them
but it's a lie
a kind of stunt
The doors remain closed
The beauty runs away
And the beast remains a beast
Η ζωή έχει πολλές πόρτες
Κλειδωμένες οι πιο πολλές
Σου λένε πως
μπορείς να τις ξεκλειδώσεις
μα είναι ψέμα
κόλπο διαφημιστικό
Οι πόρτες μένουν κλειστές
Η Πεντάμορφη φεύγει τρέχοντας
και το Τέρας παραμένει Τέρας
Παρασκευή 21 Μαΐου 2021
Good morning my friends! - Καλή σας μέρα!
As the vulture flies
A scent of death fills the skies
Good morning my friends!
Γύπας ίπταται
Θάνατος στον ουρανό
Καλή σας μέρα!
Πέμπτη 20 Μαΐου 2021
Τετάρτη 19 Μαΐου 2021
Η αξία της ποίησης
https://www.artigo.gr/thoughts/giati-einai-polytimh-h-poihsh/
Έκρηξη συναισθημάτων, παθών, εμπειριών κι έκρηξη ζωής. Η ποίηση, μια πανάρχαια μορφή τέχνης είναι ευεργετική για το ανθρώπινο πνεύμα. Δια μέσου των αιώνων τίποτε δεν την έχει παραγκωνίσει και σήμερα κρατάει ακόμη τα σκήπτρα ανάμεσα στις τέχνες. Ακολουθούν τέσσερις λόγοι για τους οποίους αξίζει να ασχοληθεί κανείς με την ποίηση.
Βελτιώνει το λεξιλόγιο και τις γλωσσικές δεξιότητες.
I do not fear of death - Δε με φοβίζει ο θάνατος
Dancing with
ancient spirits
upon an empty tomb
Drinking and laughing
a lot
Let it come, let it come!
I do not fear of death
I'm just afraid of dying...
Χορεύουμε με
αρχαία πνεύματα
πάνω από τάφο αδειανό
Πίνουμε και γελάμε
με την καρδιά μας
Ας έρθει ό,τι είναι να'ρθει
Δε με φοβίζει ο θάνατος
Φοβάμαι μοναχά, μην πεθάνω
Τρίτη 18 Μαΐου 2021
Παράδεισος
Ο Άνθρωπος, το άλογο και ο σκύλος (Πάουλο Κοέλιο, Βραζιλία)
Πέντε ιστορίες και παραμύθια με βαθύτερο νόημα Ένας άνθρωπος, το άλογό του και ο σκύλος του, περπατούσαν σε ένα δρόμο. Ξαφνικά έπιασε μία δυνατή βροχή και έτρεξαν να κρυφτούν κάτω από ένα μεγάλο δέντρο. Τότε τους χτύπησε ένας κεραυνός και έχασαν τις ζωές τους. Δεν αντιλήφθηκαν όμως ότι είχαν περάσει στον άλλο κόσμο και θεώρησαν ότι σταμάτησε η βροχή, οπότε μπορούσαν να συνεχίσουν την πεζοπορία τους. Ο δρόμος ήταν ανηφορικός, ο ήλιος έκαιγε και οι τρεις είχαν διψάσει πολύ. Μέχρι που συνάντησαν μία τεράστια πύλη που οδηγούσε σε ένα υπέροχο μέρος.
Ο άνθρωπος ρώτησε το φύλακα της πύλης ποιο ήταν αυτό το μέρος και ο φύλακας απάντησε πως ήταν ο παράδεισος. Ο άνθρωπος ρώτησε και πάλι, αν θα μπορούσαν να ξαποστάσουν και να πιουν λίγο νερό. Τότε ο φύλακας του απάντησε πως ο άνθρωπος μπορεί, τα ζώα όχι. Ο άνθρωπος, όσο και αν διψούσε, δε μπορούσε να αφήσει τους φίλους του. Χαιρέτισε και έφυγε.
Βρέθηκε σε ένα μονοπάτι ακόμα πιο όμορφο που τον οδήγησε σε μία πύλη που όμοια δεν είχε ξανά δει. Ένας πανέμορφος τόπος! Πλησίασε τον φύλακα της πύλης και τον ρώτησε αν θα μπορούσαν να ξεδιψάσουν κάπου και ο φύλακας τους οδήγησε σε μία πηγή. Ήπιαν αρκετό νερό και αφού ξεδίψασαν, ο άνθρωπος ρώτησε το φύλακα πως λέγεται αυτό το μέρος και ο φύλακας απάντησε πως είναι ο παράδεισος. Ο άνθρωπος απορημένος του είπε πως και στην άλλη πύλη που ρώτησε, πάλι ο παράδεισος είπαν ότι είναι. Και ο φύλακας απάντησε
«Όχι, εκεί ήταν η κόλαση. Εκεί μένουν όλοι αυτοί που είναι ικανοί να εγκαταλείψουν απλόχερα τους φίλους τους μόνο για τη δική τους ευχαρίστηση.»
Every day has wings - Κάθε μέρα έχει φτερά
Every day has wings
When it flies away
it takes the hope, the joy
the pain, the sorrow
Have you ever seen
a day flying?
It's a marvelous spectacle
a wonder of the world
I watch the one leaving
while the other is coming
with its perfect wings
with all its gifts
and its curses.
Every day has wings.
A white one and a black one.
I can hear them flapping
Κάθε μέρα έχει φτερά
Όταν πετάει μακριά
παίρνει την ελπίδα, τη χαρά
τον πόνο, τη θλίψη
Έχεις δει ποτέ
μια μέρα να πετά;
Είναι ένα εξαίρετο θέαμα
ένα θαύμα του κόσμου
Βλέπω αυτή που φεύγει
ενώ η επόμενη έρχεται
με τα τέλεια φτερά της
με όλα τα δώρα της
και τις κατάρες της.
Κάθε μέρα έχει φτερά.
Ένα λευκό και ένα μαύρο.
Τα ακούω να χτυπούν
Δευτέρα 17 Μαΐου 2021
Profound - Εμβριθές
There is dirt
on my shoes.
It means that
I 'm alive and moving.
Or maybe that I'm
really sloppy when
it comes to cleaning
Τα παπούτσια μου
είναι λερωμένα
Σημαίνει πως
είμαι ζωντανός και κινούμαι
Ή ίσως ότι
είμαι πολύ τσαπατσούλης
όταν τα καθαρίζω
Κυριακή 16 Μαΐου 2021
A fierce storm - Η μανιασμένη θύελλα
A fierce storm results in a great flood
A dark day is followed by a darker night
I can't say if I'm proud of or sorry for
those who have the will to fight
Η μανιασμένη θύελλα μεγάλη πλημμύρα φέρνει
Την μαύρη μέρα ακολουθεί πιο μαύρη νύχτα
Να πω δεν ξέρω αν νιώθω περηφάνια ή θλίψη
για όποιον να πολεμήσει καταφέρνει
Σάββατο 15 Μαΐου 2021
Παρασκευή 14 Μαΐου 2021
Η Μέδουσα, το μικρό καράβι
Το έχουν τραγουδήσει γενιές και γενιές. Δύσκολο να βρεθεί κάποιος που δεν ξέρει το «Ήταν ένα μικρό καράβι». Πρόκειται για το Γαλλικό “Il était un petit navire”. Παραδοσιακό γαλλικό ναυτικό τραγούδι, που πλέον θεωρείται παιδικό, αλλά το θέμα του είναι πέρα για πέρα μακάβριο. Πρόκειται για μια πραγματική ιστορία κανιβαλισμού.
Η ελληνική εκδοχή του τραγουδιού διηγείται την ιστορία ενός μικρού καραβιού που παραμένοντας επί αρκετό καιρό στη Μεσόγειο θάλασσα δεν έχει πλέον άλλα τρόφιμα. Τότε οι ναύτες τραβώντας κλήρο αποφασίζουν ότι ο μικρότερος ανάμεσά τους θα φαγωθεί.
Στη γαλλική του έκδοση, το τραγούδι συνεχίζει την εξιστόρηση και εκεί οι υπόλοιποι ναύτες συζητούν για το πώς θα μαγειρέψουν τον νεαρό άντρα. Ακόμα και τι σος θα χρησιμοποιήσουν. Τότε εκείνος προσεύχεται στον ουρανό και σώζεται από ένα θαύμα.
Το ναυάγιο
Το τραγούδι αναφέρεται στο διάσημο ναυάγιο της γαλλικής φρεγάτας «Μέδουσα». Το 1816 η νέα γαλλική κυβέρνηση αποφάσισε να στείλει ένα μικρό στόλο στο λιμένα του Πορ Λουί της Σενεγάλης. Επρόκειτο να αναλάβει, όπως είχε συμφωνηθεί, τη διακυβέρνηση στην ως τότε αγγλική αποικία. Ο στολίσκος αποτελείτο από τέσσερα σκάφη. Ήταν το μπρίκι Argus, το ανεφοδιαστικό Loire, την κορβέτα Echo και την φρεγάτα Medusa (Μέδουσα). Το τελευταίο σκάφος μετέφερε τους επιβάτες, μεταξύ των οποίων ήταν και ο νέος Γάλλος κυβερνήτης Ζυλιέν-Ντεζιρέ Σμαλτζ (Julien-Desiré Schmalz) και η σύζυγός του Ρεν (Reine).
Συνολικά στη «Μέδουσα» επέβαιναν 400 άτομα, συμπεριλαμβανομένων και των 160 μελών του πληρώματος. Κυβερνήτης ορίστηκε ο Υγκ Ντυρουά ντε Σωμερύ (Hugues Duroy de Chaumereys), ο οποίος δεν είχε κανένα προσόν, παρά μόνον την γνωριμία του με τον αδελφό του βασιλέα. Είχε να ταξιδέψει στη θάλασσα για περισσότερα από είκοσι χρόνια. Όμως δεν είχε ποτέ αναλάβει την διακυβέρνηση πλοίου.
Η «Μέδουσα» προσάραξε
Στις 17 Ιουνίου 1816 ο στολίσκος απέπλευσε από το Ροσφόρ του νομού Σαράντ-Μαριτίμ (Rochefort, Charente-Maritime) με προορισμό το Πορ-Λουί της Σενεγάλης. Σε μια προσπάθεια να υπερφαλαγγίσει χρονικά τα άλλα σκάφη του στολίσκου, η «Μέδουσα», λόγω κακής πλοήγησης, βρέθηκε περίπου 100 μίλια εκτός πορείας. Στις 2 Ιουλίου 1816 προσάραξε σε μια σύρτη της δυτικής ακτής της Αφρικής, κοντά στη σημερινή Μαυριτανία. Η προσάραξη αυτή αποδίδεται στην ανικανότητα του ντε Σωμερύ.
Αποφασίστηκε η εγκατάλειψή του σκάφους με τις σωσίβιες λέμβους. Ωστόσο ο αριθμός και το μέγεθός τους ήταν ανεπαρκής για τον αριθμό των επιβαινόντων. Έτσι, δεν ήταν δυνατή η επιβίβαση όλων των επιβατών και μελών του πληρώματος σε αυτές. Αποφασίστηκε η κατασκευή μιας σχεδίας, η οποία θα προσδενόταν στις λέμβους προκειμένου να ρυμουλκηθεί από αυτές ως την ακτή. Μάλιστα η «Σχεδία της Μέδουσας (γαλλ.: Le Radeau de la Méduse) είναι ο ζωγραφικός πίνακας μεγάλων διαστάσεων του Γάλλου ρομαντικού ζωγράφου Ζαν-Λουί-Τεοντόρ Ζερικώ (κεντρική φωτογραφία).
Τα σχοινιά κόπηκαν μυστηριωδώς
Η σχεδία κατασκευάστηκε, επιβιβάστηκαν περίπου 150 άτομα σε αυτήν. Όταν έπεσε στο νερό όλα τα σχοινιά πρόσδεσής της στις λέμβους κόπηκαν μυστηριωδώς. Κάποιοι υποστήριξαν ότι ο ίδιος ο Σωμερύ αποφάσισε να κοπούν τα σχοινιά, γιατί η ρυμούλκηση της σχεδίας από τις λέμβους ήταν αδύνατη. Τα 150 άτομα που επέβαιναν στη σχεδία διέθεταν ελάχιστα τρόφιμα και νερό. Επίσης, κανένα μέσο πλοήγησης και ήταν τόσο στριμωγμένοι στη σχεδία που δεν είχαν χώρο να μετακινηθούν.
Μερικοί παρασύρθηκαν από τα κύματα κατά τη διάρκεια καταιγίδων. Άλλοι πέθαναν κατά τη διάρκεια μιας βίαιης εξέγερσης, ενώ από την τρίτη ημέρα άρχισαν να παρατηρούνται φαινόμενα κανιβαλισμού.
Την έκτη ημέρα οι τραυματίες και οι άρρωστοι ρίχτηκαν στη θάλασσα για να εξοικονομηθούν τα ελάχιστα εφόδια που απέμεναν. Η σχεδία παρασύρθηκε από τα ρεύματα και εξακολούθησε να πλέει για μια ακόμη εβδομάδα, συνολικά δηλ. επί 13 ημέρες, πριν βρεθεί ολοσχερώς κατά τύχη, και περισυλλεγεί από το πλοίο Argus. Το ναυάγιο ξεπέρασε τα όρια μιας καταστροφής λόγω των φαινομένων κτηνωδίας και κανιβαλισμού που έλαβαν χώρα μεταξύ των επιβαινόντων. Από τους 150 περίπου επιβαίνοντες περισυλλέγησαν ζωντανοί μόνον δέκα.
Η «Μέδουσα» λοιπόν είναι το «μκρό καράβι» των παιδικών μας χρόνων.
Cain's hatred - Του Κάιν το μίσος
We are the human race
God's great creation
A violent nation
Cain's hatred runs through our veins
Εμείς, το ανθρώπινο είδος
Του Θεού τέλεια δημιουργία
Έθνος μεγαλωμένο μεσ' στη βία
Στις φλέβες μας κυλά του Κάιν το μίσος
Πέμπτη 13 Μαΐου 2021
Πόσο κοστίζει ένα ποίημα στη Κίνα;
https://itechnews.gr/2021/05/pos-einai-dynaton-na-quot-postareis-quot-ena-poiima-kai/
Η Meituan, κολοσσός ηλεκτρονικών παραγγελιών και παραδόσεων φαγητού στην Κίνα, βλέπει τη μετοχή της να δέχεται ανηλεές σφυροκόπημα τις δύο πρώτες ημέρες της εβδομάδας.
Η μετοχή υποχώρησε χθες ενδοσυνεδριακά έως και 10% στο Χονγκ Κονγκ και τελικά έκλεισε με πτώση 7,1% σε χαμηλά επτά μηνών. Σήμερα υποχωρεί περαιτέρω κατά 9%. Η πτώση αυτού του διημέρου έχει «σβήσει» 30 δισ. δολάρια από την κεφαλαιοποίησή της.
Τι πυροδότησε όμως τις ρευστοποιήσεις αυτές; Όλα άρχισαν όταν ο ιδρυτής και επικεφαλής της εταιρείας, Γουάνγκ Σινγκ, ανέβασε στα social media ένα ποίημα 1.000 ετών που αναφέρεται σε ένα βίβλιο που καίγεται από τον αυτοκράτορα. Η ανάρτηση έγινε το Σάββατο και καθώς άμεσα ερμηνεύθηκε ως συγκεκαλυμμένη κριτική στον Κινέζο πρόεδρο και το Κομμουνιστικό Κόμμα διεγράφη την Κυριακή. Αν και ο ίδιος εξέδωσε μία ανακοόινωση στην οποία εξηγούσε πως το ποίημα ήταν μία αναφορά στους ανταγωνιστές του και όχι στις αρχές, όλοι περίμεναν να δουν την οργισμένη αντίδραση του Πεκίνου, με αποτέλεσμα να ξεκινήσουν με το άνοιγμα των αγορών τη Δευτέρα οι ρευστοποιήσεις.
Το απόγευμα της ίδιας ημέρας το Συμβούλιο Καταναλωτών της Σαγκάης εξέδωσε μία ανακοίνωση στην οποία κατακεραυνώνει τη Meituan για τις πρακτικές της και την μεταχείριση των καταναλωτών. Μεταξύ άλλων κάνει λόγο για σοβαρά προβλήματα στις επιστροφές χρημάτων και για παραπλανητικό υλικό στις εφαρμογές της για παραγγελίες μέσω κινητού.
Η υπόθεση του Γουάνγκ Σινγκ θυμίζει έντονα εκείνη του Τζακ Μα που το περασμένο φθινόπωρο επέκρινε δημοσίως τις ρυθμιστικές αρχές του τραπεζικού τομέα. Λίγες ημέρες αργότερα οι αρχές έβαλαν φρένο στα σχέδια της εταιρείας του Ant για εισαγωγή στο χρηματιστήριο και ενίσχυσαν την εποπτεία της. Επί μήνες ο Μα είχε εξαφανιστεί και η φημολογία για την τύχη του οργίαζε. Από τον Ιανουάριο και έπειτα έχει πραγματοποιήσει λίγες, σύντομες και κυρίως “σιωπηρές” εμφανίσεις. Όπως σχολίαζαν και οι New York Times σε πρόσφατο άρθρο τους, η Κίνα μαθαίνει στους μεγιστάνες της να σιωπούν.
Solution - Λύση
While I observe the wickedness of human race
The murders, the rapes, the poverty, the wars
I wish we would all get exiled to outer space
Or maybe God would bring back the dinosaurs
Παρατηρώντας του ανθρώπου την κακία
Φόνους, βιασμούς, φτώχεια και πολέμους
Ταιριαστή θα ήταν στο διάστημα μια εξορία
Ή να έφερνε ο Θεός πίσω τους δεινοσαύρους
Τετάρτη 12 Μαΐου 2021
A justice for all - Μια δικαιοσύνη για όλους
The street prophet cries out for justice
But what is justice ?
The justice to one
is injustice to the other
The rich, the poor, the powerful
the weak
Do they think about justice
in the same way?
The street prophet cries out for justice
and then he asks you:
"Is there a justice for all"?
Ο προφήτης του δρόμου για δικαιοσύνη κραυγάζει
Μα τι είναι δικαιοσύνη;
Η δικαιοσύνη του ενός
είναι η αδικία του άλλου
Οι πλούσιοι, οι φτωχοί, οι ισχυροί,
οι ανίσχυροι
Σκέφτονται για τη δικαιοσύνη
με τον ίδιο τρόπο;
Ο προφήτης του δρόμου κραυγάζει για δικαιοσύνη
και μετά σας ρωτά:
"Υπάρχει μια δικαιοσύνη για όλους";
Τρίτη 11 Μαΐου 2021
Ποίηση και τράπεζα...
https://www.in.gr/2021/02/22/life/stories/kiki-dimoula-poiisi-gennietai-en-agnoia-mas/
Κύριε Πρόεδρε της Δημοκρατίας,
Θα αποφύγω να ξεκινήσω με το στερεότυπο «είμαι βαθιά συγκινημένη», αν και είμαι υπέρμετρα. Και να το κρύψω, θα το προδώσει η έκπληκτη αμηχανία που μου προκαλεί η λαμπρή τιμή που μου αφιερώνετε απόψε, κύριε Διοικητά, με ενισχυμένη τη λάμψη της από την παρουσία επιφανών προσώπων αλλά και των αφανώς λαμπερών προσώπων που αγαπώ. Ειδικότατα η παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας τιμά και εμψυχώνει ιδεολογικά την ποίηση γιατί, κι αυτή, δημοκρατικά αγκαλιάζει την πάσχουσα από καταβολής της ανθρωπότητα.
Καλούμαι απόψε, κύριε Διοικητά, σε μια εποχή όπου η ευφρόσυνη έννοια των αναδρομικών έχει εκλείψει, να παραβώ αυτή την έλλειψη και να εισπράξω αναδρομικά την πολύ ακριβή διάκριση που μου προσφέρετε, σε μια στιγμή μάλιστα που η λιτότητα είναι επιβεβλημένη. Μια διάκριση δε που δεν τη δικαιούμαι εγώ, αλλά η διάχυτη έννοια της ποίησης γενικά, για όσο εκείνη πράγματι θεραπεύει ή έστω καταπραΰνει. Εγώ, σχεδόν τυχαία ανέλαβα να συσκευάζω το όποιο νόημα αποστέλλει η ποίηση, τυλιγμένο μέσα σε λέξεις ανθεκτικές που να μη σκίζονται και να χάνεται η θεραπευτική πρόθεση του νοήματος κατά τη διανομή του στους παραλήπτες. Τιμάτε λοιπόν απόψε, κύριε Διοικητά, έναν από τους αμέτρητους διανομείς της ποίησης που είμαι, με ανεξακρίβωτη την αποτελεσματικότητά του.
Δεν θα εφαρμόσω ούτε κάθετες ούτε οριζόντιες περικοπές στις πολλές ευχαριστίες που οφείλω στους εκλεκτούς παρόντες, επίσης στους έγκριτους και πολύ αγαπητούς μου ομιλητές, οι οποίοι έχουν επωμισθεί κι άλλες φορές το βάρος να υποστηρίζουν τις προσπάθειες της ποίησής μου. Ευχαριστώ θερμότατα και τους διακεκριμένους ηθοποιούς που κι αυτοί επιβαρύνονται να μεταδώσουν το δυναμισμό τους στα ποιήματά μου, καθώς και τους προικισμένους σκηνοθέτες αυτής της βραδιάς που με τις φροντίδες τους μετέτρεψαν την αυστηρή ατμόσφαιρα του χώρου σε αισθαντική επικοινωνία. Όλοι οι συντελεστές της συγκίνησής μου ελπίζω να δεχτούν να τους καταβάλω τις ευχαριστίες μου με δόσεις. Ξέρουν γιατί.
Επανέρχομαι σε σας, κύριε Διοικητά, νιώθοντας ότι ίσως βρείτε ανεπαρκείς τις ευχαριστίες που σιωπηρά και συνεχώς σας καταβάλλω. Αλλά υπολογίστε ότι αυτές δεν έχουν κρατήσεις και ότι, όσο ζω, θα ανατοκίζονται, έστω κι αν δεν θα μπορέσουν να αποτελέσουν Κεφάλαιο για σας. Ωστόσο, η ευγνωμοσύνη είναι ένα σεβαστό Κεφάλαιο.
Θα σας ομολογήσω ότι ανησυχώ μήπως αυτή η τιμή που μας προσφέρετε, καθώς αποτελεί μεγάλο έσοδο, προστεθεί στην υψηλή κλίμακα του συνταξιούχου που είμαι και την καταστήσει υψηλότερη. Και με τη φορολογία… μεριμνήστε γιατί θα καταφύγω στη φοροδιαφυγή.
Έχω κι άλλη ανησυχία: όπως γνωρίζετε, κύριε Διοικητά, αν και συνταξιούχος, παραμένω συναισθηματικά στην Τράπεζα, αμισθί βεβαίως. Μήπως αυτό θεωρηθεί παρανομία, ελλείψει θεσμικού πλαισίου; Θέλει άραγε θεσμικό πλαίσιο η ανιδιοτελής αφοσίωση; Ελπίζω όχι.
Ωστόσο, σ’ αυτή τη νόμιμη παρανομία έχει συντελέσει βάσιμα η εργασιομανής μνήμη μου, που δεν σταμάτησε ποτέ να ανανεώνει τη σύμβαση των αναμνήσεών μου με την επί 25 χρόνια ζωή μου στην Τράπεζα. Δραστικότερα όμως και από τη μνήμη, καθιστούν ενεργό τη σχέση μου με το ίδρυμα τα παιδιά μου, ο Δημήτρης Δημουλάς και η Έλση Δημουλά, που είχαν την τύχη να εργάζονται κάτω απ’ αυτή τη στέγη. Μια στέγη που, ως τώρα, παρά τις υγρασίες που εμφανίζονται στα τοιχώματα, παραμένει ακόμα καθησυχαστικά στεγανή. Όσο κι αν κινδυνεύω να γίνω κάπως μελό, επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω τα παιδιά μου που, εξοπλισμένα με προσόντα και με διδακτορικό ευσυνειδησίας, είμαι απολύτως βέβαιη ότι δεν απογοήτευσαν τα καθήκοντά τους.
Θα σας απαλλάξω από την πλήξη που θα προκαλούσε η περιγραφή της πορείας μου εν τη Τραπέζη περιορίζοντάς την σε ό,τι αποτέλεσε βίωμα ξεχωριστό για μένα. Ο διορισμός μου το 1949 στην Τράπεζα, ήτοι 18 ετών, απέκλεισε αμεριμνησία, σπουδές και όσα άλλα ονειρεύεται ο νέος άνθρωπος. Αλλά ήταν ο διορισμός μου εδώ όνειρο του εγγράμματου και σπουδασμένου, ως επί το πλείστον, περιβάλλοντός μου, ίσως και για να συνεχίσω την τραπεζική παράδοση των αδελφών της μητέρας μου και του πατέρα μου αργότερα.
Λογικό λοιπόν είναι να ενοχοποιηθεί για το διορισμό μου το μέσον. Αθώο στην περίπτωσή μου το μέσον. Απλώς έτυχε να αποχωρεί από την Τράπεζα ο πατέρας μου ως συνταξιούχος και δόθηκε τότε το προνόμιο στους αποχωρούντες να μπορούν να προσληφθούν τα παιδιά τους στην Τράπεζα της Ελλάδος, κατόπιν βέβαια διαγωνισμού. Διαγωνίστηκα. Ας φανεί απίστευτο, αλλά κατά επιτυχή σύμπτωση και τα παιδιά μου εντίμως διαγωνίστηκαν και προσλήφθηκαν.
Πρώτη τοποθέτησή μου στην καταμέτρηση εφθαρμένων χαρτονομισμάτων. Αυτή ήταν και η πρώτη κατάσαρκη επαφή μου με την τρομοκρατική φθορά. Κι όταν λέω φθορά, μιλώ για κάτι που– και ως λέξη ακόμα– ήταν άγνωστη σε κείνη τη νεαρή, ανυποψίαστη ηλικία μου. Αυτή η καταμέτρηση σήκωνε μια πηχτή σκόνη που κόλλαγε στα χέρια μου και σα να τα διαπερνούσε προειδοποιητικά. Τελικά, ήταν κι αυτό μια εκπαίδευση για ψύχραιμη αποδοχή των αλλοιώσεων που σιγά-σιγά επέρχονταν επάνω μου και πάνω στα πράγματα.
Χρήσιμη αποδείχτηκε γενικά και η γνωριμία μου με τους κανόνες τους απαράβατους: μπλε ποδιά, άσπρος γιακάς, απολογία αν για κάποιο λόγο κάποια μέρα παρέβαινες τη στολή. Εξίσου αυστηρή και η παράβαση της έγκαιρης προσέλευσης. Είναι ζήτημα αν, στα 25 χρόνια, 2-3 φορές μόνο δεν προσήλθα εγκαίρως. Ευσυνειδησία ή τάση προς την υποταγή;
Όταν, μεγαλώνοντας, άρχισα να δυσπιστώ γενικά, λειτούργησε και η υποψία μήπως οι αρετές όπως η πειθαρχία, η υπακοή, η υποχωρητικότητα και η συνέπεια αίρουν την καταγωγή τους όχι τόσο από το ήθος, όσο από κάποιον μη συνειδητό φόβο για τις αστάθμητες συνέπειες που έχει η όποια παράβαση. Οπωσδήποτε εμείς, αδιαφορώντας για την όποια γενεσιουργό αιτία των αρετών, είναι απόλυτη ανάγκη πάντα, αλλά κυρίως σήμερα, να είμαστε ενάρετοι για να είναι ασφαλείς και η κοινωνία και η συνείδησή μας.
Αξίζει πάντως να ομολογήσω ότι η εν τη Τραπέζη απαράβατη πειθαρχία σωφρόνισε σχετικά την ακαταστασία των πρώτων ποιημάτων μου και τις ανώριμες ελευθεριότητες της γλώσσας. Περιόρισε όμως πολύ και το χρόνο –ήμουνα και μητέρα– που απαιτεί να της αφιερώνεις η ποίηση. Από τότε έμαθα να κλέβω χρόνο, που ανήκε σε άλλη ρητή υποχρέωση, για να τον δίνω σ’ αυτή την ουτοπική ενδεχομένως ροπή μου. Και, τι περίεργο, αυτή η κλοπή απέδιδε, μου δημιουργούσε μια προσοδοφόρα διέγερση. Προς Θεού, μην παρεξηγηθώ. Δεν γενικεύω ότι η κλοπή είναι δημιουργική.
Τη θητεία μου στην καταμέτρηση της φθοράς διαδέχθηκαν μετακινήσεις μου σταδιακά σε πιο πάνω ορόφους, ώσπου ανέβηκα στο περιοδικό «Ο Κύκλος». «Ο Κύκλος» ήταν υλοποίηση της επίμονης επιθυμίας του αείμνηστου τότε Διοικητή Ξενοφώντα Ζολώτα, αλλά και του επίσης αλησμόνητου Υποδιοικητή Ιωάννη Πεσμαζόγλου. Θα πω ότι σε μένα «Ο Κύκλος» έδωσε κυρίως το Νάσο Δετζώρτζη. Μια προσωπικότητα οξύτατης εμβέλειας, μια ανώτατη σχολή για μένα γραμμάτων και τεχνών στην οποία, φοιτώντας επί οκτώ χρόνια, πήρα πτυχίο έστω ατελούς μαθήσεως.
Ο Νάσος Δετζώρτζης μετάγγισε την υψηλή αισθητική του στη μορφή και στην ύλη του περιοδικού. Όσο ήταν δυνατόν στην ύλη, διότι λιγοστές ήταν τότε οι συνεργασίες, πολλές οι κενές σελίδες. Από τότε είναι που υποχρεώθηκα να επινοώ. Κάθε μήνα, εφαρμόζοντας την επινόηση, έγραφα κατεβατά ολόκληρα να καλύψω τα κενά. Δάσκαλός μου στην επινόηση πιστεύω πως ήταν ο Νάσος Δετζώρτζης. Όχι με τον τρόπο που διδάσκεται σήμερα η δημιουργική γραφή, με πιο καίριο τρόπο: μία στις τρεις φορές μου πέταγε βίαια αυτά που είχε γράψει, λέγοντάς μου: «Αυτά δεν είναι δικά σας. Ξαναγράψτε».
Η δικτατορία έκλεισε τον «Κύκλο» ως αναρχικό όργανο. Δεν θα επεκταθώ. Αρκετά χρόνια μετά, λαμπρότατη αποκατάσταση επεφύλαξε στη διακοπή εκείνου του «Κύκλου» η έκδοση του «Νέου Κύκλου». Υπεύθυνο τώρα για τη μορφή και την ύλη το νέο αίμα, προικισμένο με πιο πλατιά κι ελεύθερη αντίληψη, πιο θαρραλέα. Αιώνια προβλήματα, τώρα με παρρησία κοιταγμένα, πολιορκούνται δυναμικά από την άφοβη σκέψη, την ελπίδα, την αισιοδοξία. Μου δίνει μεγάλη χαρά ότι ο «Νέος Κύκλος» επίμονα υπηρετεί το ωφέλιμον, το γνήσιο, το υψηλό και το καλαίσθητο. Είναι επιτρεπτό νομίζω να συγκινούμαι που και η κόρη μου, συμμετέχοντας στη συντακτική επιτροπή του «Νέου Κύκλου», με επαναπροσλαμβάνει στην παλιά μου δραστηριότητα.
Θα προσθέσω τι ευφορία νιώθω τις σπάνιες φορές που μπαίνω στην Τράπεζα και βλέπω τους αλλαγμένους καιρούς. Νομίζω ότι εισέρχομαι σε παράδεισο, όπου πνέει ένας κομψός αέρας, μια καλοντυμένη ελευθερία, ένας παράδεισος, όχι σαν εκείνον τον πρωτόπλαστο, όπου δέσποζε η απαγόρευση και δεν τολμούσες να δαγκώσεις ούτε ένα φιλελεύθερο μήλο.
Το βιογραφικό της ποίησής μου αναπτύσσεται μέσω των συλλογών που εξέδωσα. Αν ερωτηθώ πώς γεννιέται η ποίηση, θα απαντήσω «με τον ίδιο τρόπο που γεννιόμαστε κι εμείς: εν αγνοία μας».
Κι όταν εγώ η ίδια αναρωτιέμαι συχνά ποιος άραγε να έγραψε το πρώτο ποίημα, προεξοφλώ ότι το πρώτο ποίημα το έγραψε η ανυπαρξία θέλοντας να υπάρξει.
Σας ευχαριστώ.
*Την ανωτέρω ομιλία εκφώνησε η Κική Δημουλά στις 8 Νοεμβρίου 2013, στο πλαίσιο ειδικής εκδήλωσης που είχε διοργανώσει προς τιμήν της η Τράπεζα της Ελλάδος.
Μετά την εκφώνηση του λόγου της η Δημουλά διάβασε το ακόλουθο αδημοσίευτο ποίημά της:
Με ψέγεις επουράνιε
πως δε φιλοξενώ τους έκθετους
Λάθος κάνεις. Τους φιλοξενώ
κι όχι μόνο τους έκθετους
μα και τους εκτεθειμένους σε κάθε
σφοδρό απροφύλακτο
υπολόγισε τώρα και τους νεκρούς
εδώ τους αρέσει να ζουν
ξέρεις τι χώρο ζωτικό καταλαμβάνουν.
Μη με αδικείς λοιπόν, φιλοξενώ τους πάντες
τα πάντα μας μέσα σ’ αυτά που γράφω
άνοιξε τη δική μας αγία γραφή
θα μας βρεις όλους εκεί μέσα
στριμωγμένα βέβαια, γι’ αυτό δεν μας βλέπεις
αλλά μόνο αυτά τα λίγα τετραγωνικά
λέξεων διαθέτω
Παραχώρησε και συ κανένα
στρέμμα απ’ τον απέραντο ουρανό σου
ν’ αραιώσουμε οι ανέστιοι.
Τόσο κενό περισσεύει ανάμεσα στ’ άστρα.
Δώσε μας λίγο ακόμα.
Η ποιήτρια και ακαδημαϊκός Κική Δημουλά (Βασιλική Ράδου το πατρικό της) απεβίωσε στις 22 Φεβρουαρίου 2020, σε ηλικία 89 ετών.
Η Δημουλά εργάστηκε στην Τράπεζα της Ελλάδος από το 1949 έως το 1974, αρθρογραφούσε δε στο τριμηνιαίο περιοδικό «Ο Κύκλος», που εξέδιδαν οι εργαζόμενοι της Τράπεζας.
responsible citizen - υπεύθυνος πολίτης
Unleash the fire of rage
Let it burn this world
to the ground
Let the whole civilization
turn to cinders
And while you are doing this
be a responsible citizen
and call the fire department...
Εξαπέλυσε της οργής τη φωτιά
Άσε τη να κάψει
συθέμελα τον κόσμο
Αποκαΐδια να γίνει όλος
ο πολιτισμός
Και όσο τα κάνεις αυτά
φέρσου σαν υπεύθυνος πολίτης
και κάλεσε την πυροσβεστική...
Δευτέρα 10 Μαΐου 2021
Ο ναός του βιβλίου
Ένα ξεχωριστό βιβλιοπωλείο μέσα σε μια ιστορική εκκλησία στη Σαγκάη, αποτελεί μια τολμηρή και άκρως ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική πρόταση
«Γιατί πιστεύω πως τούτος ο σύγχρονος κόσμος όπου ζούμε, ο τυραννισμένος από το φόβο και την ανησυχία, τη χρειάζεται την ποίηση. Η ποίηση έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη ανάσα – και τι θα γινόμασταν, αν η πνοή μας λιγόστευε;» – Γιώργος Σεφέρης
Ένα ξεχωριστό κι εντυπωσιακό βιβλιοπωλείο αφιερωμένο στην ποίηση μέσα σε μια ιστορική εκκλησία στη Σαγκάη, αποτελεί μια τολμηρή και άκρως ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική πρόταση που αποδεικνύει περίτρανα τις εκπληκτικές, ευρηματικές δυνατότητες και προοπτικές που υπάρχουν για τη διάσωση ιστορικών κτηρίων.
Το βιβλιοπωλείο Sinan Books Poetry Store σχεδιάστηκε από το αρχιτεκτονικό γραφείο Wutopia Lab μέσα στον ιστορικό χώρο της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου που χρονολογείται από το 1932 κι εδώ και πολλές δεκαετίες έχει σταματήσει να χρησιμοποιείται ως εκκλησία, απολαμβάνοντας ποικίλες ιδιότητες όπως γραφείο, εργοστάσιο, αποθήκη, καντίνα, οικιστικός χώρος, ενώ αργότερα έγινε κλαμπ κι εστιατόριο. Τελικά εγκαταλείφθηκε και για πολλά χρόνια και παρέμενε ένα ερείπιο.
Prey - Λεία
The spirit of greed howls
Deep inside the wastelands
of capitalism
All hail the new Sultan
Let the insatiable hunger reign
The poor will make a tasty dinner
Lunch will be made by the weak
All hail the new Emperor, the Tsar
Pray for we will be his prey
Το πνεύμα της απληστίας αλυχτάει
Βαθιά στους ερημότοπους
του καπιταλισμού
Χαίρε ο νέος Σουλτάνος
Ας βασιλέψει η ακόρεστη πείνα
Δείπνο γευστικό θα κάνουν οι φτωχοί
Γεύμα εκλεκτό οι αδύναμοι
Χαίρε ο νέος Αυτοκράτορας, ο Τσάρος
Προσευχηθείτε, λεία του πριν να γίνετε
Κυριακή 9 Μαΐου 2021
In some other life - Σε κάποια άλλη ζωή
We never walked
through blooming meadows
We never held hands
watching the setting sun
In some other life
We will miss each other again
Δεν περπατήσαμε ποτέ
σε λιβάδια ανθισμένα
Δεν κρατηθήκαμε χέρι χέρι
κοιτάζοντας τον ήλιο να δύει
Σε κάποια άλλη ζωή
Και πάλι θα χαθούμε.
Σάββατο 8 Μαΐου 2021
Ποίηση και κρίση
https://www.tanea.gr/2021/03/20/lifearts/culture/ti-perimenoume-ap-tin-poiisi-se-kairous-krisis/
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης αναρωτιέμαι αν μπορούν οι ποιητές, σε εποχή κρίσης, να απευθυνθούν στην κοινωνία μέσα στην οποία ζουν. Αν ναι, τότε ο κόσμος θα τους ακούσει. Γιατί σε καιρούς κρίσης η ποίηση πρέπει να έχει την αποδοχή του λαού, αντί να περιχαρακώνεται σε μια μικρή παρέα ποιητών, κριτικών και αναγνωστών υψηλού αισθητισμού που γράφουν ή διαβάζουν ποίηση κοιτάζοντας τον καθρέφτη. Ο ποιητής σε ώρες πάνδημης κρίσης δεν γράφει για να κερδίσει την εύνοια του πλήθους ούτε για να αποκτήσει φήμη - εκτός αν είναι υπερόπτης, υπερφίαλος και μωροφιλόδοξος -, γράφει για να βοηθήσει τον αναγνώστη να μην εξοικειωθεί με τον φόβο, γράφει για να δείξει στον αναγνώστη πώς να αποκτήσει συνείδηση να δει πέρα από τα τρέχοντα. Ο Λόρενς Φερλινγκέτι, που θεωρείται ο πιο σημαντικός ποιητής της Ανατολικής Ακτής της Αμερικής, έλεγε πως πρέπει να αυξήσουμε τα ποσοστά της συνείδησης. Ο μόνος τρόπος να αλλάξουν οι ποιητές τον κόσμο, έλεγε, είναι να ανεβάσουν ψηλότερα τη συνείδηση του γενικού πληθυσμού. Κατά δε τον Χιλιανό Νικανόρ Πάρα, η ποίηση μας κάνει να διαβάζουμε σαν ποίηση πράγματα που πριν δεν διαβάζονταν ως ποίηση.
Μεγάλοι και σπουδαίοι ποιητές και καλλιτέχνες είναι πάνω απ' όλα άνθρωποι που μεταπλάθουν την προσωπική τους αγωνία σε συλλογική συνθήκη, ακούγοντας τον σφυγμό του κόσμου, χωρίς να παίρνουν αποστάσεις από την κοινωνία. Η Εμιλι Ντίκινσον, ο Γουόλντ Γουίτμαν, ο Σέζαρ Βαγέχο, ο Ναζίμ Χικμέτ, ο Πάμπλο Νερούδα, ο Γιάννης Ρίτσος, ο Μαχμούντ Ντάργουις, o Βίνσεντ βαν Γκογκ, ο Γιαννούλης Χαλεπάς, ο Μαρκ Ρόθκο, ο Τζάκσον Πόλοκ και πολλοί άλλοι δεν έγραφαν ούτε ζωγράφιζαν για να έχουν απήχηση στο πλατύ κοινό ούτε στόχευαν στην επιδοκιμασία του. Αποστολή τους ένιωθαν τη δημιουργία και απλώς δημιουργούσαν, δίνοντας λόγο, μορφή και σχήμα στο χάος. Γιατί μέσω του παραγόμενου έργου τους το τραγικό αποκτούσε υπόσταση και γινόταν κοινό κτήμα. Και εν τέλει δικαιώθηκαν από την Ιστορία.
Ποίηση και προφητεία
Τι πιο πρακτικό από την ποίηση, αφού έχει τον τρόπο να φωτίζει τα συναισθήματά μας, τις αδυναμίες, τους φόβους, τις προσδοκίες, τα όνειρά μας; Ο Λακάν, θέλοντας να τονίσει την προφητεία ως συστατικό στοιχείο της ποίησης, σε ένα από τα Σεμινάριά του γράφει πως «Οι ποιητές, όπως είναι γνωστό, μπορεί να μην ξέρουν τι λένε, ωστόσο κατορθώνουν να λένε πράγματα νωρίτερα από οποιονδήποτε άλλον». Με άλλα λόγια, αν θέλετε να είστε μπροστά από τις ειδήσεις διαβάζετε ποίηση. Σε καιρούς κρίσης περιμένουμε από την ποίηση να δώσει χρώμα στη ζωή μας, να ενδυναμώσει τη συνείδησή μας, να κατακτήσει τη συμπόνια, να βγάλει προς τα έξω τον καλό μας εαυτό που θα διεκδικήσει την αρετή. Γιατί το να γράφεις ποίηση είναι μια πράξη λυτρωτική αλλά συγχρόνως και ένα αντιφέγγισμα που αντικαθιστά τη θλίψη με ελπίδα, τη θολούρα με καθαρότητα, το σκοτάδι με φως, τη μελαγχολία με εξωστρέφεια, την ψυχική εξασθένηση με θάρρος και δύναμη. Αλλωστε το έχει διατυπώσει ξεκάθαρα ο Φρόιντ λέγοντας ότι «εκεί που δεν μπορεί να φτάσει ο ψυχίατρος φτάνει ο ποιητής».
Ο ποιητής γνωρίζει πως η κοινωνία μέσα στην οποία ζει σπαράσσεται από αδικία, ανισότητα, ιδιοτέλεια, βαρβαρότητα, απανθρωπιά, αντιφάσεις. Ο μέσος πολίτης οργίζεται και θυμώνει με όσα τρέχουν γύρω του και καταφεύγει στην ποίηση και γενικότερα στην τέχνη για να βρει νόημα στη ζωή του. Ο μέγιστος Αντρέι Ταρκόφσκι το έχει διατυπώσει πολύ απλά: «Ο καλλιτέχνης υπάρχει επειδή ο κόσμος δεν είναι τέλειος. Κανείς δεν θα είχε την ανάγκη της τέχνης, αν στον κόσμο βασίλευαν η ομορφιά και η αρμονία. Ο άνθρωπος δεν θα έψαχνε την αρμονία σε άλλες δραστηριότητες. Θα ζούσε μέσα της. Η τέχνη γεννιέται από τις κακοτεχνίες του κόσμου», ενώ ο Μποντλέρ μάς υπενθυμίζει πως «μεταξύ των ανθρώπων μεγαλείο έχουν μόνο ο ποιητής, ο ιερέας και ο στρατιώτης: ο άνθρωπος που υμνεί, ο άνθρωπος που θυσιάζει και ο άνθρωπος που θυσιάζεται».
Κοινωνικό εργαλείο
Η ποίηση σε καιρούς κρίσης δημιουργείται μέσα από την κακοφωνία της κοινωνίας. Δεν πρέπει να είναι το καθρέφτισμα μιας ακόμη ατομικής εμπειρίας, αλλά μια πλατφόρμα που εκφράζει τα αισθήματα και τις ιδέες του συλλογικού μας εγώ. Γίνεται κοινωνικό εργαλείο και όχι κάτι φυλαγμένο για τις ελίτ της διανόησης και του πολιτισμού. Προϋποθέτει αλήθεια και ειλικρίνεια. Σε τελευταία ανάλυση η ποίηση, σε καιρούς αχαρτογράφητης κρίσης όπως είναι αυτή που ζούμε, είναι μια πράξη άμυνας στις αιτίες που μας έφεραν στην κρίση. Είναι κοντά στην ηθική αρετή, σε κάτι υψηλό που μιμείται το ωραίο και την ομορφιά της ζωής, στην οποία πάει να δώσει νόημα και σημασία. Ο αναγνώστης στρέφεται στην ποίηση όχι για να ξεχαστεί και να παραμυθιαστεί όπως στο σινεμά ή στο θέατρο, αλλά για να ανυψωθεί έπειτα από μια σειρά στοχασμών, αναστοχασμών και προβληματισμών. Να βρεθεί πέρα και πάνω από τα γεγονότα και τη σκληρή πραγματικότητα. Φυσικά η ποίηση δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Η δυναμική της ποίησης είναι στον τρόπο που προσεγγίζει την πραγματικότητα. Αν η ζωή μας έχει τάση προς πνευματική ανάταση, η ποίηση είναι ένας τρόπος πραγμάτωσης αυτής της ανάτασης. Ο άνθρωπος δεν είναι ρομπότ για να τον διαχειριστεί κατά το δοκούν η εξουσία, η όποια εξουσία. Γι' αυτό και ο ποιητής στέκεται απέναντι στην εξουσία, ό,τι καιρό κι αν κάνει, απ' όπου κι αν φυσάει ο άνεμος της δημιουργίας (του) και μας το υπενθυμίζει σήμερα: σε εποχή βαθιάς κρίσης, οικουμενικής, υγειονομικής, οικονομικής, πολιτιστικής, ο μικρόκοσμος του ποιητή αναπαριστά (και προτείνει) την ιδανική κοινωνία.
Ο Ντίνος Σιώτης είναι ποιητής και εκδότης
του περιοδικού «Δέκατα»
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)