Ποιος θα το φανταζόταν ότι ένα βιβλίο του Χοσέ Αντόνιο Μουνιόθ Ρόχας (1909–2009) θα μεταφραζόταν στα αγγλικά 75 χρόνια μετά τη συγγραφή του; Ο Άντριου Ντέμπσεϊ και ο Άλβαρο Γκαρσία το κατάφεραν. Στόχος τους ήταν να αποτίσουν φόρο τιμής στον Μουνιόθ Ρόχας – βραβευμένο με το Εθνικό Βραβείο Ποίησης – και να φέρουν τις σκέψεις του στο αγγλόφωνο κοινό μέσα από τη μετάφραση του έργου Las Cosas del Campo.
Με τίτλο The Life of the Fields, η αγγλική μετάφραση παρουσιάστηκε πρόσφατα στην Αντεκέρα. Η Μπελέν Μολίνα Ουέτε, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Μάλαγα, παρουσίασε την εκδήλωση, εξηγώντας τις λεπτομέρειες αυτής της μετάφρασης – που χρειάστηκε δέκα χρόνια για να ολοκληρωθεί.
Μέσα από την απλότητα της γλώσσας του Μουνιόθ Ρόχας, μεταδίδεται ένα λεξιλογικό, συνθετικό και – πάνω απ’ όλα – πολιτισμικό φορτίο, που είναι δύσκολο να βρεθεί στο σύγχρονο αγγλικό λεξιλόγιο.
Η μετάφραση του βιβλίου στοχεύει στο να «δώσει διεθνή φωνή» σε έναν συγγραφέα που «εμπλούτισε την ισπανική ποίηση με αγγλικές επιρροές».
Ο Ντέμπσεϊ αφηγήθηκε πως επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Αντεκέρα το 2000 για να αγοράσει το βιβλίο του συγγραφέα. Παραδέχτηκε πως στην πρώτη ανάγνωση κατάλαβε ελάχιστα για την περιοχή, αλλά τον γοήτευσαν τα σκίτσα και ο τρόπος που οι άνδρες και οι γυναίκες αποτύπωναν τη ζωή στην ύπαιθρο. Χρόνια αργότερα, το 2015, επέστρεψε στην πόλη και επισκέφθηκε την Casería del Conde, για να γνωρίσει έναν από τους γιους του ποιητή· έτσι άρχισε μια αόρατη αλυσίδα μοίρας που συνέδεσε τον Άγγλο μεταφραστή με τον Μουνιόθ Ρόχας.
Ο εξομολόγος του συγγραφέα
Ο π. Ντόμινικ Μίλροϊ υπήρξε εξομολόγος του συγγραφέα και ταυτόχρονα δάσκαλός του στα αγγλικά. Ήταν αυτός που του έστειλε την πρώτη του μετάφραση του έργου, η οποία, σύμφωνα με τον Ντέμπσεϊ, επέστρεψε συνοδευόμενη από μια «καταστροφική επιστολή» του ιερέα.
Το έργο μπήκε στο συρτάρι μέχρι ο Ντέμπσεϊ να γνωρίσει την Γκρασία, κόρη του ποιητή, η οποία τον έφερε σε επαφή με τον Άλβαρο Γκαρσία – τον άνθρωπο, όπως είπε, που «έσωσε τη μετάφρασή μου». Συναντήθηκαν στο Λονδίνο, στη Μαρμπέγια και στη Ρόντα για να ολοκληρώσουν αυτή τη μετάφραση «σε διάλογο, όπως θα ήθελε ο ποιητής». Ο Ντέμπσεϊ υπογράμμισε τη σημασία του βιβλίου, το οποίο είναι «απόλυτα οικουμενικό – με την έννοια του χρόνου, του χώρου και της γλώσσας». Ο Μουνιόθ Ρόχας, είπε, αποτύπωσε «μια εμπειρία της Ισπανίας, μιας συγκεκριμένης εποχής, με λεπτότητα, αγάπη για τη γλώσσα, τις λέξεις, την ύπαιθρο και τους ανθρώπους».
«Δεν ήταν εύκολο»
Ο Άλβαρο Γκαρσία μοιράστηκε πως ανέλαβε το έργο αυτό «με ενθουσιασμό και πάθος για έναν από τους μεγάλους Ισπανούς ποιητές» και πως δεν ήταν εύκολη υπόθεση: «Πρόκειται για ποίηση που φαίνεται απλή, φαινομενικά καθημερινή, αλλά έχει τις ρίζες της στην αγγλική λυρική παράδοση που ο ίδιος αγαπούσε. Έχει μια διαλογική όψη, αλλά στον πυρήνα της υπάρχει πολυπλοκότητα, ένα πλέγμα από λεπτότητες, ώστε να μην καταλήγει στο γραφικό ή το επιφανειακά εντυπωσιακό, αλλά να ενσωματώνεται στην ίδια τη ροή της ζωής και στον τρόπο που μιλούν οι άνθρωποι της υπαίθρου».
Σκοπός του έργου ήταν «να δοθεί διεθνής φωνή σε έναν ποιητή που εκ φύσεως την είχε ήδη· τόσο οικουμενικός, τόσο ανοιχτός στην αγγλική κουλτούρα – είχε υπάρξει αναγνώστης στο Κέιμπριτζ και ήταν ο πρώτος μεταφραστής του Έλιοτ, τον οποίο είχε γνωρίσει προσωπικά». Και χρόνια μετά, ως ένας άνθρωπος που εμπλούτισε την ισπανική ποίηση με αγγλικές επιρροές, είναι συγκινητικό να επιστρέφει, με κάποιο τρόπο, σε εκείνη τη σφαίρα που τόσο αγάπησε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου