"Αυτά που αποκάλυψε το Πνεύμα στους δίκαιους κριτές και ποιητές του νησιού μέχρι την έλευση της Πίστεως,ο εκχριστιανισμένος δρυΐδας τα φανέρωσε στον Πατρίκιο".Έτσι δύο είναι τα κυρίαρχα στοιχεία της προχριστιανικής κέλτικης παραδόσεως,που διατηρούνται και συλλειτουργούν στην νοηματοδότηση συγκεκριμένων πτυχών του Χριστιανικού βίου.Η προφητεία και η ποίηση.
Ο Χριστιανισμός κάνοντας διαχωρισμ'ο μεταξύ της δαιμονικής δυνάμεως και της προφητείας στην προχριστιανική παράδοση,αναγνωρίζει το χάρισμα της προφητείας στην τάξη των filid.Η λέξη fili,που δηλώνει τον ποιητή,κάτοχο της ιστορικής μνήμης και των άρθρων του εθιμικού δικαίου,στην κυριολεξία σημαίνει εκείνον που προορά.Ο ποιητής δεν είναι απλώς τεχνίτης του λόγου,αλλά φορέας και μεταδότης της γνώσεως που γεννάται στον άνθρωπο.Είναι το αντίστοιχο του προφήτη της Παλαιάς Διαθήκης.
............................................................................................................
Κιβωτός όλης της παραδόσεως,του πολιτισμού και της ιστορικής μνήμης της Ιρλανδίας είναι η ποίηση,μάλιστα στην πρώιμη περίοδο,κατά την οποία τίποτα δεν αποτυπώνεται σε γραπτά μνημεία.Η ποίηση,όμως,συνδέεται έμμεσα με τη δύναμη της προφητείας.Η εκφορά του λόγου ενέχει δύναμη,σύμφωνα άλλωστε και με τη βιβλική παράδοση,κυρίως διότι η "μορφή επέων" του προφήτη/ποιητή είναι από την φύση της μια αλήθεια.Το συμβάν,το χθες και το εσόμενον βρίσκονται στην ερώσα μνήμη του ποιητή.Διότι η μνήμη του ποιητή δεν είναι τόσο εργαστήριο συλλογισμών όσο δοχείο της Θείας Χάριτος,που δημιουργεί την αρμονία.Ο Πατρίκιος ευλογεί το στόμα του "βασιλικού ποιητή"ο ποιητής γίνεται προφήτης,και η ποίηση υπηρετεί την προφητεία.Ο μοναχικός κόσμος όχι μόνο κληρονομεί την ποιητική αυτή φλέβα,αλλά και παρεμβαίνει για να προστατεύσει την τάξη των ποιητών,όταν το 575 επίκειται να διωχθεί από τους βασιλείς ως παρασιτική και επιζήμια.
Η ποιητική μορφή κυριαρχεί απόλυτα στον Ιρλανδικό ψυχισμό.Η ποιητική έκφραση ευλάβειας καλλιεργείται τόσο από μοναχούς όσο και από την παραδοσιακή τάξη των επαγγελματιών ποιητών,ενώ η ποίηση αποτελεί προσωπική έκφραση των ερημιτών.Επίσης οι εκκλησιαστικοί βιογράφοι δεν παραβλέπουν το χάρισμα αυτό στους αγίους τους,όταν συντάσσουν τον φάκελο των προσόντων τους.Ο Κολούμπα δεν είναι μόνο προφήτης αλλά και "αληθινός ποιητής,σοφός και γραφέας",όσο και "τέλειος ιερέας".Είναι άξιο προσοχής ότι,όταν ποιητής συνάντησε τον Κολούμπα κατά την διάρκεια περιοδείας του στην Ιρλανδία,οι αδελφοί παραξενεύθηκαν,γιατί ο άγιος δεν ζήτησε να τους τραγουδήσειι κάποια δική του σύνθεση,"κατά το έθος".Παντού επικρατεί η γοητευτική αίσθηση της μελωδικότητας,στην λυρική ή επική εκδοχή της,ενώ η ιερή μουσική αποτυπώνεται και στην εικαστική έκφραση.Και η πιο εύρυθμη ποίηση της Λατινικής Δύσεως ηχεί μηχανική δίπλα στις ηχητικές λεπτότητες που υφαίνονται σε αριστοτεχνικά σχέδια παρηχήσεων και ομοιοτέλευτων.Ακόμη και πεζά κείμενα χαρακτηρίζονται από ρυθμικούς κυματισμούς και αλυσιδωτές παρηχήσεις,πολύ κοντά στο τονικό σύστημα των νομικών πραγματειών και των ηρωικών μύθων.Πεζές λειτουργικές ευχές συνδυάζουν μετρικά στοιχεία αποκαλύπτοντας τη λυρική διάθεση,ενώ η πασχάλια Ρωμαϊκή ευλογία διασκευάζεται σε ύμνο.Καθώς έχει λεχθεί για το αντιφωνάριο του Μπάνγκορ,πρόκειται για μορφή και ύφος που βρίσκονται στον αντίποδα της αυστηρότητας των αντίστοιχων ρωμαϊκών συνθέσεων ,όπου δεν βρήκε θέση το αυθόρμητο,ενθουσιαστικό και λυρικό στοιχείο,ακόμη κι όταν ο Αμβρόσιος εισήγαγε τον ύμνο,κατά την συνήθεια των ανατολικών εκκλησιών.
Χρυσοστόμου ιερομονάχου,Ο Θεός των Μυστηρίων,εκδ. Ι.Μ.Κουτλουμουσίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου