Γεννημένη στις 12 Νοεμβρίου 1651 (αν και υπάρχει κάποια διαφωνία για το έτος) στο San Miguel Neplantla του Μεξικού, η Juana Inés de Asbaje y Ramírez ήταν η εξώγαμη κόρη ενός πατέρα Ισπανού και μητέρας Κρεολής. Ο παππούς της από τη μεριά της μητέρας της είχε ιδιοκτησία στην Amecameca και η Juana πέρασε τα πρώτα της χρόνια ζώντας με τη μητέρα της στο κτήμα του, στη Panoaya.
Η Juana ήταν μια αδηφάγος αναγνώστρια στην πρώιμη παιδική της ηλικία, κρυβόταν στο παρεκκλήσι της χασιέντα για να διαβάσει τα βιβλία του παππού της από την παρακείμενη βιβλιοθήκη. Έγραψε το πρώτο της ποίημα όταν ήταν οχτώ χρονών. Μέχρι την εφηβεία, είχε μελετήσει διεξοδικά την ελληνική λογική και δίδασκε λατινικά σε μικρά παιδιά στην ηλικία των 13 ετών. Επίσης, έμαθε Ναχουάτλ, μια γλώσσα των Αζτέκων που μιλιόταν στο Κεντρικό Μεξικό και έγραψε κάποια μικρά ποιήματα στη γλώσσα αυτή.
Στην ηλικία των οκτώ, μετά το θάνατο του παππού της, στάλθηκε να ζήσει στην πόλη του Μεξικού με τη θεία από τη μεριά της μητέρας της. Επιθυμούσε να μεταμφιεστεί ως άντρας , ώστε να μπορεί να πάει στο Πανεπιστήμιο, αλλά δεν της δόθηκε άδεια από την οικογένειά της για να το κάνει. Συνέχισε να μελετάει ιδιωτικά και, στα 16 της, παρουσιάστηκε στην αυλή του Viceroy Marquis de Mancera, όπου έγινε δεκτή στην υπηρεσία της συζύγου του Viceroy. Όταν ήταν 17 ετών, ο Viceroy συγκέντρωσε μια ομάδα ακαδημαϊκών για να δοκιμάσει την ευφυΐα της. Η τεράστια ποικιλία δεξιοτήτων και γνώσεων που παρουσίασε μπροστά στην επιτροπή έγινε γνωστή σε όλο το Μεξικό.
Η φήμη της και η εμφανής της ομορφιά προσέλκυσε μεγάλη προσοχή. Αφού δε ενδιαφερόταν για γάμο, αλλά για την προώθηση των σπουδών της, η Juana εισήλθε στο μοναστήρι των Ανυπόδητων Καρμελιτών του Αγίου Ιωσήφ, όπου παρέμεινε για μερικούς μήνες. Το 1669, στην ηλικία των 21 ετών εισήλθε στη Μονή του Τάγματος του Αγίου Ιερωνύμου, όπου θα παραμείνει μέχρι το θάνατό της.
Στο μοναστήρι, η Sor Juana είχε δικό της γραφείο και βιβλιοθήκη και μπορούσε να μιλάει συχνά με μελετητές από την Αυλή και το Πανεπιστήμιο. Εκτός από τη συγγραφή ποιημάτων και έργων, οι μελέτες της περιελάμβαναν μουσική, φιλοσοφία και φυσικές επιστήμες. Το μικρό της δωμάτιο ήταν γεμάτο από βιβλία, επιστημονικά όργανα και χάρτες. Αν και επιτυχημένη, η Sor Juana αποτέλεσε αντικείμενο κριτικής από τους πολιτικούς και θρησκευτικούς ανωτέρους της. Όταν οι φίλοι της, ο Viceroy Marqués de la Laguna και η σύζυγός του María Luisa, η Condesa de Paredes (το θέμα μιας σειράς ποιημάτων αγάπης της Sor Juana), εγκατέλειψαν το Μεξικό το 1688, η Sor Juana έχασε μεγάλο μέρος της προστασίας στην οποία είχε συνηθίσει .
Το 1690, μια επιστολή της η οποία επέκρινε ένα πολύ γνωστό κήρυγμα Ιησουίτη δημοσιεύθηκε χωρίς την άδεια της από ένα άτομο που χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο "Sor Filotea de la Cruz". Μαζί με την επιστολή της ήταν και μια επιστολή από τη "Sor Filotea" (στην πραγματικότητα ο επίσκοπος της Puebla, Manuel Fernandez de Santa Cruz) που επέκρινε τη Juana για τα σχόλιά της και για την έλλειψη σοβαρού θρησκευτικού περιεχομένου στα ποιήματά της. Η απάντηση της Sor Juana, το διάσημο Respuesta a Sor Filotea, χαιρετίστηκε ως το πρώτο φεμινιστικό μανιφέστο, υπερασπιζόμενο, μεταξύ άλλων, το δικαίωμα της γυναίκας στην εκπαίδευση. Η έντονη απάντησή της αποτέλεσε αντικείμενο περαιτέρω επικρίσεων και ο Αρχιεπίσκοπος και άλλοι ζήτησαν να παραιτηθεί από οποιαδήποτε μη θρησκευτικά βιβλία ή σπουδές. Συνέχισε να δημοσιεύει μη θρησκευτικά έργα, μεταξύ των οποίων αρκετά villancicos (μια ποιητική φόρμα που συνήθως τραγουδιέται ως θρησκευτική ακολουθία στις γιορτές του καθολικού ημερολογίου) σχετικά με την Αγία Αικατερίνη της Αλεξάνδρειας, γραμμένη σε έναν πιο φεμινιστικό απ' ό,τι θρησκευτικό τόνο.
Η διαμάχη γύρω από το γράψιμο και η πίεση στη Sor Juana από τους γύρω της, συμπεριλαμβανομένου και του εξομολογητή της Núñez de Miranda, οδήγησε στην αναγκαστική αποκήρυξη της Sor Juana. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Sor Juana υποχρεώθηκε να πουλήσει τα βιβλία της καθώς και όλα τα μουσικά και επιστημονικά όργανα. Η Sor Juana απάντησε αφιερώνοντας τον εαυτό της σε αυστηρή μετάνοια, εγκαταλείποντας όλες τις σπουδές και τη γραφή.
Το 1695, μια επιδημία έπληξε το μοναστήρι. Στις 17 Απριλίου, αφού φρόντιζε τις αδελφές της, η Juana πέθανε από την ασθένεια γύρω στην ηλικία των σαράντα τεσσάρων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου