Δείγματα περί του ενιαίου και αδιαιρέτου της ελληνικής φυλής μέσα από τη δημοτική μας ποίηση δίνει ο ερευνητής (συνταξιούχος εκπαιδευτικός) Διαμαντής Λαζαρίδης μέσα από τη σελίδα του στο facebook.
«Το ελάφι και ο Ήλιος»
Τρέχουν τ' αλάφια στα βουνά, τρέχουν τ’ αλαφομόσχια.
Μια αλαφίνα ταπεινή δεν πάγει με τα άλλα...
Ο Ήλιος την απάντησε, στέκει και την ρωτάει:
– Τι έχεις αλαφίνα μου; δεν πας και συ με τ’ άλλα;
– Ήλιε μου, σαν μ’ ερώτησες, να σου ομολογήσω.
Δώδεκα χρόνους έκαμα, στείρα δίχως μοσχάρι,
Κι από τους δώδεκα κι εμπρός απόχτησα μοσχάρι.
Το έθρεψα, τ’ ανάθρεψα, το ’καμα δύο χρόνων,
και κυνηγός τ’ απάντησε, ρίχνει και το σκοτώνει...
(έπονται κατάρες)
Μια αλαφίνα ταπεινή δεν πάγει με τα άλλα...
Ο Ήλιος την απάντησε, στέκει και την ρωτάει:
– Τι έχεις αλαφίνα μου; δεν πας και συ με τ’ άλλα;
– Ήλιε μου, σαν μ’ ερώτησες, να σου ομολογήσω.
Δώδεκα χρόνους έκαμα, στείρα δίχως μοσχάρι,
Κι από τους δώδεκα κι εμπρός απόχτησα μοσχάρι.
Το έθρεψα, τ’ ανάθρεψα, το ’καμα δύο χρόνων,
και κυνηγός τ’ απάντησε, ρίχνει και το σκοτώνει...
(έπονται κατάρες)
«Τ’ αγρέλαφον»
Έναν ελάφ’ αγρέλαφον κι αγρελαφούλας μάνα
ουδέ βοσκήν πα βόσκεται ουδέ νόσον άρ’ παίρει.
– Κι άρ’ ντ’ έπαθες αγρέλαφον κι αγρελαφούλας μάνα,
κι ουδέ βοσκήν πα βόσκεσαι, ουδέ νόσον πα παίρεις;
– Δώδεκα χρόνων εγένουμνε κ’ έναν μουσκάρ' εποίκα,
εκλίστα κ’ εβόσκουμνε κ’ εκλέφτεν το μουσκάρι μ'.
– Σον Θ’ό σ’, σον Θ’ό σ’, νε κυνηγέ, πουδέν μουσκάρι μ' είδες;
– Εκείνο κι άλλα δώδεκα σ’ έναν μαχαίρ’ εσύρθαν,
σ’ έναν χαλκόν εψέθανε σ’ έναν τραπέζ’ εβάλθαν...
(έπονται κατάρες)
ουδέ βοσκήν πα βόσκεται ουδέ νόσον άρ’ παίρει.
– Κι άρ’ ντ’ έπαθες αγρέλαφον κι αγρελαφούλας μάνα,
κι ουδέ βοσκήν πα βόσκεσαι, ουδέ νόσον πα παίρεις;
– Δώδεκα χρόνων εγένουμνε κ’ έναν μουσκάρ' εποίκα,
εκλίστα κ’ εβόσκουμνε κ’ εκλέφτεν το μουσκάρι μ'.
– Σον Θ’ό σ’, σον Θ’ό σ’, νε κυνηγέ, πουδέν μουσκάρι μ' είδες;
– Εκείνο κι άλλα δώδεκα σ’ έναν μαχαίρ’ εσύρθαν,
σ’ έναν χαλκόν εψέθανε σ’ έναν τραπέζ’ εβάλθαν...
(έπονται κατάρες)
Το πρώτο ποίημα είναι από τη συλλογή του Γάλλου ιστορικού-φιλολόγου και φιλέλληνα Κλαύδιου Φοριέλ (1772-1844).Το τραγούδι αυτό «συνετέθη εις την μεσημβρινήν Ακαρνανίαν, όπου είναι ήδη από πολλών ετών διαδεδομένον μεταξύ του λαού», όπως μας πληροφορεί ο Φοριέλ.
Το δεύτερο ποίημα (στην ποντιακή εκδοχή του) είναι από τη συλλογή του Πόντιου διανοουμένου Παντελή Μελανοφρύδη (1885-1967). Το άκουσα να το τραγουδάει ο αείμνηστος Χρύσανθος.
Διαμαντής Λαζαρίδης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου