Ο συντάκτης του ποιήματος, που φαίνεται να είναι ο Αλέξιος Κομνηνός, συνθέτει στίχους με τους οποίους αποσκοπεί να νουθετήσει τον ανιψιό του. Τονίζει, αρχικά, τον σεβασμό προς τον Θεό και τον αυτοκράτορα.
Στίχοι, γραφὴ καὶ διδαχὴ, καὶ παραινέσεως λόγοι
ἐξ Ἀλεξίου Κομνηνοῦ τοῦ μακαριωτάτου,
πρὸς τὸν τοῦ πρίγκιπος υἱὸν Καίσαρος Βρυεννίου,
εἰς φρόνησιν καὶ παίδευσιν, εἰς λόγων εὐκοσμίαν.
5
Τέκνον μου ποθεινότατον, παιδίν μου ἠγαπημένον,
ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων μου καὶ σὰρξ ἐκ τῆς σαρκός μου,
ἤλπιζ’ εἰς τὰς πικρίας μου ταύτας τὰς ἀφορήτους
καὶ τοὺς πολλούς μου στεναγμοὺς καὶ τοὺς ἀμέτρους πόνους,
ἵνα σ’ εὑρῶ ἀνασασμὸν καὶ παρηγόρημά μου,
10
καὶ κουφισμὸν τῶν πόνων μου τῶν ἀπαραμυθήτων,
καὶ παρηγόρημα ψυχῆς, καρδίας μου λαμπάδα.
ὁ λογισμός μου πάντοτε φέρνει σε εἰς τὸν νοῦν μου,
καὶ πάντοτ’ ἡ καρδία μου εἰς φῶς ποτὲ οὐκ ἦλθεν.
παιδίν μου, ἂν ἠπόρησε τῆς πολιᾶς τὸ γῆρας,
15
ἐγὼ φαντάζομαι, δοκῶ, ὅτι ἔμπροστέν μου στέκεις,
καὶ κράζω, κράζω, κι οὐ λαλεῖς, ταράσσεις τὴν ψυχήν μου.
ἀπὸ στενοχωρίας μου, ἀπὸ πολλῆς μου θλίψης
ἁπλόνω κι οὐχ εὑρίσκω σε, ’μιλῶ σε, οὐ ’μιλεῖς με.
καὶ παρευθὺς οἱ πόνοι σου κεντοῦσιν τὴν ψυχήν μου
20
καὶ κατακόπτουσιν αὐτήν, ἀναίσθητος ὑπάρχω.
καὶ τῆς φωνῆς σου τῆς λαμπρᾶς ἀκούων, τὸ παιδίν μου,
τὰ δάκρυά μου ῥέονται, τρέχουν ὡς τὸ ποτάμιν.
ἂν στοχαστῇς, υἱούτσικε, πλέον οὐ μὴ γάρ μ’ εἶπες,
εἰ μὴ ψυχρὸν κι ἀναίσθητον κρύσταλλον παγωμένον.
25
ἀνέλυσέ μ’ ἡ φλόγωσις τῶν πολυστεναγμάτων
καὶ ’γάλιν ’γάλιν χύνομαι, λύομαι, ὑπαγαίνω.
αὐτὰ ἐθάῤῥουν εἰς ἐσὲν, παιδίν μου, νὰ κερδήσω;
ἤλπιζα εὕρειν θησαυρὸν κ’ ηὗρα καρβούνιν μέγα
κ’ ἔσω ἡ καρδιά μου φλέγεται ...
30
οὐκ ἠμπορῶ καταλεπτῶς γράφειν σε τὰ παθαίνω.
μὴ δώσῃς τὴν καρδίαν μου στενάγματα καὶ πόνους
καὶ φέρῃς καὶ τὸ γῆράς μου εἰς ὀλιγοθυμίαν.
ἀρκοῦσι νῦν τὰ ἔπαθες καὶ περισσεύουσίν σε,
πῶς πάσχεις ὡς παντόρφανος κι ἀποξενιτεμένος.
35
ἐξεύρεις πόσην προσοχὴν καὶ πόσον πόνον ἔχεις
εἰσὲ ἐμὲν τὸν δόλιον, τὸν πολυπονεμένον,
ἂν λόγους παραινετικοὺς ἤκουσες ἀπ’ ἐμένα·
καλὴν βουλὴν σὲ ἔδωκα, καὶ κράτει την, ἄν θέλῃς·
καὶ ἂν ἐσὺ, παιδίον μου, τὰ βάλλῃς εἰς τὸν νοῦν σου,
40
οὐ μὴ ἐκβάλλῃ ἀπὸ σὲν οὐ θλίψις οὐδὲ χρόνος.
ἐγὼ γὰρ, εἰ κι ἀπόδημος καὶ χωρισμένος εἶμαι,
ποτέ μου ἡ καρδίτσα μου χωρίζετ’ ἀπὸ σένα.
γράφω σε στίχους ἐκλεκτοὺς, στίχους ἐκ τοὺς ἠγάπας,
καὶ ὅταν εὕρῃς ἄδειαν, κάθου κι ἀνάγνωθέ τους,
45
καὶ θὲς τὸν νοῦν σου εἰς αὐτοὺς καὶ βάλλε τὸν σκοπόν σου,
καὶ οἷον εὕρῃς ἀγαθὸν, θές τον εἰς τὴν ψυχήν σου,
κ’ ἔχε τον εἰς ἐνθύμησιν, καὶ κράτει τον ’ς τὸν νοῦν σου,
καὶ εἰς καιρὸν ὁκάποτε, ὅταν οὐκ ἀπαντέχῃς,
νὰ τοὺς εὑρῇς πρὸ ὀφθαλμοῦ εἰς ὄφελόν σου μέγα.
50
εἰ δὲ καὶ ἔχει τίποτες ἀχρήσιμον τὸ πρᾶγμα,
ἐκεῖνο μὴ τὸ χρειαστῇς, μηδόλως τὸ θελήσῃς.
λοιπὸν, υἱέ μου, ἀπὸ τοῦ νῦν ἀπάρχομαι τοῦ λέγειν,
καὶ θὲς ’ς τὸν νοῦν σου, ἄκουσε καλὰ καὶ πρόσεχέ τα.
Πρὸ πάντων ἔχε τοῦ θεοῦ τὸν φόβον εἰς τὸν νοῦν σου,
55
καὶ πρόσεχ’, ὅτι τὰ κρυπτὰ γινώσκει τῶν ἀνθρώπων,
ἐλέγχει δὲ τοὺς λογισμοὺς, δικάζει καὶ τὰς πράξεις,
καὶ φανερόνει τὰ κρυπτὰ καὶ τοὺς κακοὺς κολάζει,
τοὺς δὲ καλοὺς εὐεργετεῖ καὶ φίλους ὀνομάζει·
εἰς τοῦτον μόνον ἔλπιζε κ’ εἰς ἄλλον μὴ ἐλπίζῃς.
60
λέγει γάρ τις τῶν προφητῶν ἐκείνων τῶν ἁγίων·
εἴ τις εἰς θεὸν ἤλπισεν, ποτὲ οὐ καταισχύνθη.
ἄλλος δὲ πάλιν θαυμαστὸς προφήτης λέγει τοῦτο·
εἴ τις εἰς ἄνθρωπον θαῤῥεῖ κ’ εἰς ἄνθρωπον ἐλπίζει,
ἐπικατάρατός ἐστιν μᾶλλον κ’ ἀπελπισμένος.
65
Τὸν βασιλέα, ὦ υἱὲ, τίμα τον καὶ φοβοῦ τον·
πρόβλησις ἔνι τοῦ θεοῦ ὁ βασιλεὺς, παιδίν μου·
ἂν ἔχῃς πίστιν εἰς αὐτὸν, ὡς ἀπαιτεῖ ὁ νόμος,
οὐ μὴ σὲ λείψῃ τὸ καλὸν καὶ ἡ ἀγάπη τούτου,
διότι ἡ καρδία του δύναται παρὰ πάντων,
70
καὶ παρὰ πάντας δύναται, παιδίν μου, εἰς τὸ θέλει,
καὶ εἴ τι θέλει, δύναται ποιεῖν το ὅταν θέλῃ·
ὡς ἔχει γὰρ τὴν δύναμιν, ἐργάζεται συντόμως.
Ἕνα θεὸν ἐγνώριζε τῶν πάντων βασιλέα,
ἕνα θεὸν φοβήθητι τῶν πάντων εὐεργέτην,
75
θεὸν τὸν παντοδύναμον, θεὸν καρδιογνώστην·
καὶ ἂν ἀκούσῃς κατ’ αὐτοῦ ῥήματα βλασφημίας,
νὰ μὴ τὰ παραδέξεσαι μηδ’ ὑποφέρῃς ὅλως,
ὅτι εἰς κόλασιν σχεδὸν ἐκπίπτεις τῆς γεέννης.
ἂν μάθῃς λόγον βλάσφημον κατὰ τοῦ βασιλέως,
80
τάχιστα δράμε, δεῖξέ τον ...... ....
νὰ πάθῃ ὡς ἐπίβουλος, νὰ παιδευθῶσιν ἄλλοι.
θεὸς γὰρ ὀνομάζεται κι ὁ βασιλεὺς, παιδίν μου,
καὶ εἴ τις φέρει κατ’ αὐτοῦ, κίνδυνος ἔνι κόσμου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου