Κυριακή 28 Φεβρουαρίου 2021
Σάββατο 27 Φεβρουαρίου 2021
Έφυγε τέτοιες μέρες ο Κωστής Παλαμάς
Στις 27 Φεβρουαρίου 1943, ο Κωστής Παλαμάς φεύγει από τη ζωή στα 84 του χρόνια. πεθαίνει σε ηλικία 84 ετών ο εθνικός μας ποιητής Κωστής Παλαμάς.
Ήταν βαριά άρρωστος στο σπίτι του, στην οδό Περιάνδρου 3 στην Πλάκα, ενώ λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 9 Φεβρουαρίου 1943, είχε φύγει από τη ζωή η γυναίκα του, Μαρία.
Το νέο του θανάτου του επιφανέστερου ποιητή της γενιάς του 1880 κυκλοφόρησε με αστραπιαία ταχύτητα στην κατοχική Αθήνα. «Χτες βράδυ μία είδηση ακατανόητη μας ήρθε. Μία είδηση ασύλληπτη. Ο Γέρο-Παλαμάς πέθανε. Είχαμε ξεχάσει πως ήταν θνητός» γράφει στο προσωπικό της ημερολόγιο η Ιωάννα Τσάτσου.
Η κηδεία του την επομένη στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών εξελίχθηκε σε αντικατοχικό συλλαλητήριο. «Σε αυτό το φέρετρο ακουμπάει η Ελλάδα», είπε εύστοχα ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός (1884-1951), δίνοντας το πνεύμα ομόθυμης παρουσίας του λαού στην κηδεία. Και «με μια φωνή όσο ποτέ δυνατή» απήγγειλε το ποίημα «Παλαμάς», που είχε γράψει τα χαράματα της 28ης Φεβρουαρίου προς τιμήν του μεγάλου ποιητή.
Όταν τελείωσε η νεκρώσιμη ακολουθία, ο Σπύρος Μελάς, ο Σικελιανός και νέα παιδιά σήκωσαν το φέρετρο και κατευθύνθηκαν προς τον χώρο της ταφής. Την ώρα που εναπόθεταν το φέρετρο μέσα στη γη, πλησίασε ο αντιπρόσωπος του κατακτητή για να καταθέσει στεφάνι. Τότε ο λογοτέχνης Γιώργος Κατσίμπαλης άρχισε να τραγουδά τον εθνικό ύμνο: «Σε γνωρίζω από την κόψη...». Ακολούθησε το συγκεντρωμένο πλήθος, «πρώτα δειλά -περιγράφει ο Κωνσταντίνος Τσάτσος-, ύστερα η φωνή κατάκτησε όλο τον κόσμο, μυριόστομη. Ήταν η στιγμή η πιο συγκινητική. Ο κόσμος τραγουδούσε με πάθος. Κάποιος φώναξε “ζήτω η ελευθερία του πνεύματος”. Αλλά ο κόσμος ήθελε ελευθερία σκέτη και φώναζε “ζήτω η ελευθερία”!».
Ποιητής, δοκιμιογράφος, κριτικός λογοτεχνίας, διηγηματογράφος και θεατρικός συγγραφέας, από τις σπουδαιότερες πνευματικές φυσιογνωμίες του νέου Ελληνισμού. Αποτέλεσε κεντρική μορφή της λογοτεχνικής «Γενιάς του 1880» και της αποκαλούμενης «Νέας Αθηναϊκής Σχολής», η οποία συσπείρωνε νέους ποιητές που αντιδρούσαν στις υπερβολές του αθηναϊκού ρομαντισμού και ενδιαφέρονταν για την καθιέρωση της δημοτικής στον ποιητικό λόγο.
Εκτός από ποίηση, ο Παλαμάς έγραψε ένα θεατρικό έργο, την «Τρισεύγενη» (1903), αλλά και τον ολυμπιακό ύμνο, που μελοποίησε ο Κερκυραίος μουσουργός Σπυρίδων Σαμάρας.
Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2021
So silent and calm - Τόσο ήρεμο
So silent and calm
the fish swims in its bowl
The wind is howling
Τόσο ήρεμο
στη γυάλα το ψαράκι
Έξω θύελλα
Πατρίδα
Στην πατρίδα μου
μέχρι και οι μύγες
δαγκώνουν
Κομπάγιασι Ίσσα, 267 χαϊκου, εκδ Κουκούτσι, μτφ Γιάννης Λειβαδάς
Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2021
Loony animals - Σαλεμένα ζώα
Can a rabbit
be really rabid
what if a hare
has long hair?
Why does the lion
rhyme with carrion
and what does a volture
know about torture?
Questions asked by a tiger
who was a biker
Seeking answers from a bat
who couldn't fly because...
she was really a cat
Ξέρει ένα κουνέλι
να πίνει κοκκινέλι
γίνεται ο λαγός
να είναι ουραγός;
Μπορεί το λιοντάρι
δυο κάλτσες να μαντάρει
ή μήπως ένας γύπας
να φάει τον καπνό μιας πίπας;
Ρώτησε ένα πούμα
κάνοντας μια σούμα
μια σαλεμένη νυχτερίδα
που να πετάξει δε μπορούσε...
γιατί ήταν ενυδρίδα
Κάτω στο χωριό
Κάτω στο χωριό
ο σαματάς του
φλάουτου και του τύμπανου,
Εδώ βαθιά στα βουνά
ο ήχος των πεύκων παντού.
Τάιγκου Ριόκαν, Ο ενδεής του όρους Κουγκάμι
Love's venom - Αγάπης φαρμάκι
The
deadliest venom
hides in love
To
φονικότερο φαρμάκι
στην αγάπη κρύβεται
Πέθανε ο Λόρενς Φερλινγκέτι
Ο ποιητής και εκδότης Λόρενς Φερλινγκέτι, το βιβλιοπωλείο City Lights του οποίου, στο Σαν Φρανσίσκο, εξελίχθηκε στο λογοτεχνικό καταφύγιο των συγγραφέων της Γενιάς Μπιτ, όπως του Τζακ Κέρουακ και του Άλεν Γκίνσμπεργκ, πέθανε σε ηλικία 101 ετών.
Ο Φερλινγκέτι, ο οποίος διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη μάχη για την ελευθερία του λόγου, αφού εξέδωσε το «Ουρλιαχτό» του Γκίσνμπεργκ, το 1956, άφησε την τελευταία του πνοή το βράδυ της Δευτέρας, ανακοίνωσε το βιβλιοπωλείο του μέσω του Twitter. «Σ’ αγαπάμε, Λόρενς», προστίθεται στην ανάρτηση.
Όταν ο ποιητής έκλεισε έναν αιώνα ζωής, στις 24 Μαρτίου 2019, ο δήμος του Σαν Φρανσίσκο ανακήρυξε την ημέρα εκείνη «Ημέρα του Λόρενς Φερλινγκέτι». Το City Lights οργάνωσε ένα πάρτι, αλλά το τιμώμενο πρόσωπο δεν παρέστη επειδή αντιμετώπιζε προβλήματα όρασης και δεν μπορούσε να μετακινηθεί πλέον εύκολα. Με την ευκαιρία των γενεθλίων του, ο εκδοτικός οίκος Doubleday εξέδωσε το βιβλίο Little Boy, ένα "πειραματικό" μυθιστόρημα με αυτοβιογραφικές πινελιές.
Ο πυρήνας της Γενιάς Μπιτ δημιουργήθηκε στη Νέα Υόρκη τη δεκαετία του 1950 όμως ο Κέρουακ, ο Γκίνσμπεργκ, ο Ουίλιαμ Μπάροους και άλλοι συγγραφείς, καλλιτέχνες, χίπστερ, ακτιβιστές κατέληξαν να περιφέρονται στη Λεωφόρο Κολόμπους του Σαν Φρανσίσκο, για να αράξουν στο βιβλιοπωλείο City Lights.
«Λέω συνέχεια ότι δεν ήμουν μέλος της αρχικής Γενιάς Μπιτ. Ήμουν απλώς ο τύπος που κράταγε το μαγαζί», είπε ο Φερλινγκέτι σε μια συνέντευξη που παραχώρησε στους Los Angeles Times το 2005.
Το 1957 ο Φερλινγκέτι βρέθηκε στην πρώτη γραμμή μιας συνταγματικής μάχης, όταν συνελήφθη επειδή εξέδωσε το πρωτοποριακό «Ουρλιαχτό και άλλα ποιήματα» του Γκίνσμπεργκ. Μολονότι οι Μπιτ συγγραφείς το θεωρούσαν επικό επίτευγμα, το ποίημα σόκαρε μεγάλο μέρος του κοινού, με τις αναφορές του στα ναρκωτικά, την ομοφυλοφιλία και την απόρριψη των κυρίαρχων κοινωνικών συμβάσεων.
Ο Φερλινγκέτι απαλλάχθηκε από την κατηγορία όταν ένας δικαστής έκρινε ότι το «Ουρλιαχτό» δεν ήταν άσεμνο επειδή είχε κοινωνική αξία. «Μας έβαλε στον χάρτη, με την ευγενική χορηγία του Αστυνομικού Τμήματος του Σαν Φρανσίσκο. Είναι δύσκολο να βρεις τέτοιου είδους διαφήμιση», σχολίασε εκείνος.
Ο Φερλινγκέτι και ο Πίτερ Ντ. Μάρτιν, που τότε ήταν ακόμη φοιτητής κοινωνιολογίας, ίδρυσαν το City Lights και έναν μικρό εκδοτικό οίκο το 1953. Το όνομα του βιβλιοπωλείου προερχόταν από την ταινία «Τα φώτα της πόλης» του Τσάρλι Τσάπλιν. Μέσα σε λίγα χρόνια, μετατράπηκε στη Μέκκα των μποέμ, των διανοούμενων, των ακτιβιστών, των μουσικών και των ακτιβιστών της Δυτικής Ακτής.
«Το City Lights έγινε το μοναδικό μέρος όπου μπορούσες να πας, να καθίσεις και να διαβάσεις βιβλία χωρίς να σε πιέζουν να αγοράσεις κάτι… Επίσης, ήμουν την άποψης ότι ένα βιβλιοπωλείο θα έπρεπε να είναι το επίκεντρο της διανόησης», είχε δηλώσει σε μια συνέντευξή του στο Hartford Courant το 2006.
Ο Φερλινγκέτι ήθελε τα ποιήματά του να είναι «προσβάσιμα» σε όλους και σε μια συνέντευξή του στο Writer’s Digest το 2010 είχε πει ότι «το ποίημα πρέπει να έχει μια δημόσια επιφάνεια, που σημαίνει ότι θα πρέπει να μπορούν να τα καταλάβουν ακόμη και αυτοί που δεν είχαν καμία εκπαίδευση». «Κατόπιν, από κάτω, θα πρέπει να υπάρχει ένα υποκειμενικό ή ανατρεπτικό επίπεδο, που θα καθιστά το ποίημα πιο σημαντικό από ένα απλό επιφανειακό στίχο που σου δίνει μόνο μια ωραία εικόνα».
Το πιο επιτυχημένο από τα βιβλία του Φερλινγκέτι ήταν η ποιητική συλλογή A Coney Island of the Mind (1958) που πούλησε περισσότερα από 1 εκατομμύριο αντίτυπα.
Ο Φερλινγκέτι γεννήθηκε στο Γιόνκερς της Νέας Υόρκης, λίγους μήνες μετά τον θάνατο του πατέρα του. Η μητέρα του έπασχε από ψυχική νόσο και για αυτό πήγε να ζήσει με έναν συγγενή στη Γαλλία και αργότερα με μια άλλη οικογένεια στη Νέα Υόρκη. Σπούδασε δημοσιογραφία στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας και υπηρέτησε στο Ναυτικό κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στη συνέχεια έλαβε διδακτορικό στη λογοτεχνία από το Πανεπιστήμιο της Σορβόνης.
Ενώ υπηρετούσε στο Ναυτικό, ο Φερλινγκέτι βρέθηκε στο Ναγκασάκι, έξι εβδομάδες μετά τη ρίψη της ατομικής βόμβας. Είχε πει στην εφημερίδα San Francisco Chronicle ότι στα συντρίμμια βρήκε ένα φλιτζάνι τσαγιού που έμοιαζε σαν να είχε επάνω του λιωμένη ανθρώπινη σάρκα. «Εκείνη τη στιγμή, έγινα ειρηνιστής», είπε.
Εκτός από έργα των Γκίνσμπεργκ, Κέρουακ και Μπάροους, ο Φερλινγκέτι εξέδωσε επίσης έργα των Νιλ Κάσαντι, Γκάρι Σνάιντερ, Γκρέγκορι Κόρσο, Σαμ Σέπαρντ και Τσαρλς Μπουκόφσκι.
Όταν ρωτήθηκε πώς κατάφερε να παραμένει πολυγραφότατος και να φτάσει μέχρι τα 100, είπε στο NPR: «Να γελάς πολύ και θα ζήσεις περισσότερο».
Πηγή: ΑΠΕ, Reuters, AFP
Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου 2021
The coffin - Το φέρετρο
You can walk in front
of the coffin
or you can follow it
You can walk beside it
it doesn't mind!
As long as you're not
lying inside
Μπορείς να βαδίζεις
απ' το φέρετρο μπροστά
Ή απλά ν' ακολουθείς
Δίπλα του να περπατάς μπορείς
δεν έχει και τόση σημασία δα!
Αρκεί ξαπλωμένος
να μην είσαι μέσα
Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2021
«Tα τραγούδια των ανθρώπων»
του Ναζίμ Χικμέτ
Τα τραγούδια των ανθρώπων
είναι πιο όμορφα από τους ίδιους
πιο βαριά από ελπίδα
πιο λυπημένα
πιο διαρκή.
Πιότερο απ’ τους ανθρώπους
τα τραγούδια τους αγάπησα.
Χωρίς ανθρώπους μπόρεσα να ζήσω,
όμως ποτέ χωρίς τραγούδια
μου ‘τυχε ν’ απιστήσω κάποτε
στην πολυαγαπημένη μου,
όμως ποτέ μου στο τραγούδι
που τραγούδησα για αυτήν
ούτε ποτέ και τα τραγούδια
μ’ απατήσανε.
Όποια κι αν είναι η γλώσσα τους
πάντοτε τα τραγούδια τα κατάλαβα.
Σ’αυτόν τον κόσμο τίποτα
απ’ όσα μπόρεσα να πιω
και να γευτώ
απ’ όσες χώρες γνώρισα
απ’ όσα μπόρεσα να αγγίξω
και να νιώσω
τίποτα, τίποτα
δε μ’ έκανε έτσι ευτυχισμένον
όσο τα τραγούδια…
(Απόδοση στα ελληνικά: Γιάννης Ρίτσος)
Appetite - Όρεξη
If the poor are starving and whining
Every single day
I think it would help our appetite
To make them go away
Αν οι φτωχοί γκρινιάζουν και πεινάνε
Κάθε, μα κάθε, μέρα
Η όρεξή μας σαφώς και θα έφτιαχνε
Αν κάποιος τους κάνει πέρα
Δευτέρα 22 Φεβρουαρίου 2021
Κική Δημουλά, ένα χρόνο μετά
https://www.fosonline.gr/stiles/san-simera/article/129646/enas-xronos-xoris-tin-kiki-dimoyla
Το απόγευμα του Σαββάτου της 22ας Φεβρουαρίου του 2020 έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 89 ετών η κορυφαία Ελληνίδα ποιήτρια Κική Δημουλά.
Εισήχθη σε ιδιωτικό νοσοκομείο στις 2 Φεβρουαρίου, με χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια, και στις 12 Φεβρουαρίου, λόγω της σοβαρότητας της κατάστασης, μεταφέρθηκε στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.
Η σπουδαία ποιήτρια, ακαδημαϊκός και πολυβραβευμένη Κική Δημουλά ήταν γνωστή και ιδιαίτερη αγαπητή για την αναγνωρισιμότητα της ποίησής της, που άνθισε στο έδαφος της καθημερινότητας, της γυναίκας, της συναισθηματικής απώλειας, της ματαίωσης.
Γεννήθηκε και κατοικούσε στην Αθήνα, ενώ το πατρικό της όνομα ήταν Βασιλική Ράδου. Τιμήθηκε το 1972 με το Β’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή «Το λίγο του κόσμου», το 1989 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή «Χαίρε ποτέ» και το 1995 με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για τη συλλογή «Η εφηβεία της λήθης». Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, στα γαλλικά, στα ισπανικά, στα ιταλικά, στα πολωνικά, στα βουλγαρικά, στα γερμανικά και στα σουηδικά.
Σε μία ομιλία της για την ποίηση η Δημουλά όρισε ως εξής το ποίημα: «Βαδίζεις σε μιαν έρημο. Ακούς ένα πουλί να κελαηδάει. Όσο κι αν είναι απίθανο να εκκρεμεί ένα πουλί μέσα στην έρημο, ωστόσο εσύ είσαι υποχρεωμένος να του φτιάξεις ένα δέντρο. Αυτό είναι το ποίημα».
«Ένας αυτοσχέδιος άνθρωπος είμαι, ο εαυτός μου με ανάγκασε να είμαι» είχε πει κατά την αναγόρευσή της το 2015 σε επίτιμο διδάκτορα του ΑΠΘ. Μιλώντας εκείνη τη βραδιά με θέμα την «Πλάνη», είχε ομολογήσει ότι οφείλει σε αυτήν την έννοια επειδή «είναι αυτή που κατατρόπωσε το τελεσίδικο ρήμα "Αποκλείεται", αυτή που μετατρέπει τις δύσμορφες καταστάσεις σε καλλίμορφες, αυτή που ανατρέπει τη θνητότητα όσων αγαπήσαμε».
Parental love - Γονική αγάπη
How suffocating
are the horrible binds of
dear parental love
Πόσο πνιγηρά
της γονικής αγάπης
τα φριχτά δεσμά
Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2021
Sunglasses - Γυαλιά ηλίου
Fools take umbrellas...
I'm waiting the rain to come
wearing sunglasses
Χαζοί μ' ομπρέλες...
Εγώ στη βροχή φορώ
γυαλιά ηλίου
Ο κουρέας της Σεβίλλης
Δημοφιλής κωμική όπερα του Τζοακίνο Ροσίνι σε δύο πράξεις, η πρεμιέρα της οποίας δόθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 1816 στη Ρώμη. Ο πλήρης τίτλος του έργου είναι «Il Barbiere di Siviglia, ossia l’ inutile precauzione» («Ο κουρέας της Σεβίλλης ή η περιττή προφύλαξη»). Το λιμπρέτο του Τσέζαρε Στερμπίνι βασίζεται στο πρώτο μέρος της ομώνυμης θεατρικής τριλογίας του Πιέρ Ντε Μπομαρσέ (1775). Πασίγνωστη και στον πιο αμύητο περί την όπερα είναι η καβατίνα του Φίγκαρο «Largo al factotum».
Η υπόθεση του έργου εκτυλίσσεται στη Σεβίλλη του 17ου αιώνα. Ο Φίγκαρο, ο κουρέας της Σεβίλλης, βοηθά τον κόμη Αλμαβίβα να κερδίσει την καρδιά της Ροζίνας. Ο μεγαλογιατρός Μπάρτολο, προστάτης και κηδεμόνας της Ροζίνας, την πολιορκεί με τη σειρά του και συνεργάζεται με τον δάσκαλο της μουσικής Μπαζίλιο για να την κερδίσει. Ύστερα όμως από διάφορα κωμικά επεισόδια εξουδετερώνονται και οι δύο από το δίδυμο Φίγκαρο - Αλμαβίβα και η Ροζίνα παντρεύεται τελικά τον Αλμαβίβα μέσα σε εορταστική ατμόσφαιρα.
Διαβάστε: Ολυμπιακός: Ετοιμάζει αλλαγές ο Μαρτίνς με Άρη και με... θέα το Αϊντχόφεν
Ο 24χρονος Ροσίνι άρχισε να γράφει την όπερα την τελευταία εβδομάδα του Ιανουαρίου του 1816, όταν του παραδόθηκε ολοκληρωμένο το λιμπρέτο. Στις 6 Φεβρουαρίου είχε ήδη συνθέσει την πρώτη πράξη και έως τις 20 Φεβρουαρίου, που δόθηκε η πρώτη παράσταση, είχε ολοκληρώσει τη σύνθεση αλλά και την ενορχήστρωση του έργου. Σήμερα μοιάζει εξωπραγματικό το γεγονός ότι η σύνθεση ενός τέτοιου έργου ολοκληρώθηκε μέσα σε μόλις 24 μέρες.
Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε με τον τίτλο «Αλμαβίβα ή η περιττή προφύλαξη» στο θέατρο «Αρτζεντίνα» της Ρώμης στις 20 Φεβρουαρίου 1816 και επιφύλασσε δυσάρεστες εκπλήξεις στον Ροσίνι που είχε αναλάβει και τη διεύθυνση της ορχήστρας. Το κοινό τον αποδοκίμασε έντονα και η παράσταση κατέληξε σε φιάσκο. Τις αποδοκιμασίες ενορχήστρωναν οι οπαδοί του συνθέτη Τζιοβάνι Παϊζιέλο που είχε συνθέσει τον δικό του «Κουρέα της Σεβίλλης» λίγα χρόνια νωρίτερα.
Στις 10 Αυγούστου 1816 η όπερα με τον σημερινό της τίτλο και μικρές αλλαγές ανέβηκε στην Μπολόνια και η διάθεση του κοινού ήταν εντελώς διαφορετική, αφού αποθέωσε τον συνθέτη. Με την πάροδο του χρόνου ο «Κουρέας της Σεβίλλης» έγινε μία από τις δημοφιλέστερες του λυρικού θεάτρου και στις μέρες μας είναι το ένατο πιο πολυπαιζόμενο έργο του λυρικού θεάτρου, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων «Operabase».
Στην Ελλάδα η όπερα του Ροσίνι πρωτοπαρουσιάστηκε από την Εθνική Λυρική Σκηνή στις 11 Μαρτίου 1942. Νωρίτερα έχουν αναφερθεί παραστάσεις της στο θέατρο «Σαν Τζάκομο» της Κέρκυρας (1833), στην Αθήνα από θίασο σαλτιμπάγκων (4 Ιουλίου 1837), στο Δημοτικό Θέατρο της Ερμούπολης της Σύρου (1872-73) και στο Φάληρο (1889).
Σάββατο 20 Φεβρουαρίου 2021
Taekkyeon - Ταεκυόν hay(na)ku
Taekkyeon
An elegant
Dance of kicks
Ταεκυόν
Ένας κομψός
χορός των λακτισμάτων
Παρασκευή 19 Φεβρουαρίου 2021
Πέμπτη 18 Φεβρουαρίου 2021
Taekwondo - Ταεκβοντό hay(na)ku
Taekwondo
Kicks, fists
And untamed spirit
Ταεκβοντό
Λακτίσματα, γροθιές
Και αδάμαστο πνεύμα
Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου 2021
Snowball - Χιονόμπαλα
While meditating
this cold february day
A snowball hits me
Ενώ σκέφτομαι
στο κρύο του Φλεβάρη
Μια χιονόμπαλα!
Τρίτη 16 Φεβρουαρίου 2021
Χορτάριασε
https://searchingthemeaningoflife.wordpress.com/2021/02/13/herbs/#more-18367
Χορτάριασε και
ο εγκέφαλός σου μαζί
με τα βιβλία σου
Δευτέρα 15 Φεβρουαρίου 2021
Who cares? - Ποιος νοιάζεται; hay(na)ku
When
Beggars die
Does anybody care?
Όταν
Ζητιάνοι πεθαίνουν
Τους κλαίει κανείς;
Ἐξακολουθῶ νά προσεύχομαι καί τώρα
http://www.isagiastriados.com/index.php/articles/diafora-2/5022-eksakoloutho-na-proseyxomai
Νίκου Καρύδη
Ἐξακολουθῶ νά προσεύχομαι καί τώρα
ὅπως τόν καιρό πού ἤμουνα παιδί
καί γονάτιζα κι ἔσκυβα τό κεφάλι
ὡς τίς πλάκες
ὅταν ἔβγαιναν τά Ἅγια.
Καί σήμερα ἐξακαλουθῶ νά προσεύχομαι
Παρ’ ὅλες τίς ἁμαρτίες μου
Παρ’ ὅλα τά πλούτη μου
Παρ’ ὅλα τά βάσανά μου.
Μπορεῖτε νά γελᾶτε μαζί μου
ὅσο θέλετε
φίλοι μου φτασμένοι καί σίγουροι
ἐσεῖς πού δέν γράψατε ποτέ σ’ἕνα κοχύλι
μία ἡμερομηνία
ἔστω ἕνα ὄνομα
ἄ, καί νά ξέρατε ἀπό ποῦ θά βαρύνει ἡ ζυγαριά
ἄ, καί νά ξέρατε τό τέλος.
Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2021
On Valentine's day - τ' αγίου Βαλεντίνου·
On Valentine's day
there is much love in the air;
The rest of the days?
Παντού αγάπη
τ' αγίου Βαλεντίνου·
Μόλις περάσει;
Σάββατο 13 Φεβρουαρίου 2021
World seems beautiful! - Όμορφος κόσμος!
Now it is empty
The bottle of tsipouro
World seems beautiful!
Άδειασα μόλις
Όλο μου το τσίπουρο
Όμορφος κόσμος!
Ο Σονζό
https://www.eleniharou.gr/osintori/
“Ήταν κάποτε ένας κυνηγός και γερακάρης, τον λέγανε Σονζό. Μια μέρα πήγε να κυνηγήσει, μα δε συνάντησε κανένα θήραμα. Στο δρόμο της επιστροφής, στην τοποθεσία Ακανούμα, πήρε το μάτι του ένα ζευγάρι πάπιες οσιντόρι. Κολυμπούσαν πλάι πλάι στα νερά του μικρού ποταμού, που έπρεπε να περάσει. Άν σκοτώσεις, λένε, ένα οσιντόρι θα σε βρει μεγάλη δυστυχία.Ο Σονζό όμως πεινούσε, σκόπευσε λοιπόν το ζευγάρι.Το βέλος τρύπησε το αρσενικό.Το θηλυκό ξέφυγε μέσα από τις καλαμιές της αντίπερα όχθης και χάθηκε…
Ο Σονζό ξαναπήγε στην Ακανούμα. Φτάνοντας στο ποτάμι είδε το θηλυκό οσιντόρι να κολυμπάει μόνο του. Την ίδια στιγμή τον διέκρινε και κείνο. Αντί να φύγει όμως κολύμπησε προς το μέρος του, κοιτάζοντάς τον συνέχεια με μια παράξενη προσοχή. Ξαφνικά, μ’ ένα χτύπημα του ράμφους άνοιξε πληγή στα πλευρά του κι έσβησε εκεί μπροστά στα μάτια του κυνηγού. Ο Σονζό ξύρισε το κεφάλι του και κλείστηκε σε μοναστήρι.”
Λευκάδιος Χερν
Παρασκευή 12 Φεβρουαρίου 2021
My nose is runny - Η μύτη τρέχει
My nose is runny
I have found a handkerchief
Too bad it is used
Η μύτη τρέχει
Βρήκα χαρτομάντηλο
Μα λερωμένο
Πρόλαβα να Ζήσω {ή Ανούσιες οι Φωτογραφίες}
https://searchingthemeaningoflife.wordpress.com/2021/02/10/before-i-lose-or-unneeded-photos/
Της μεγαλοψυχίας τα θλιμμένα μυστικά
ας μείνουνε ανείπωτα.
Αρκετές θλίψεις έχει αυτός ο κόσμος.
Τα αξιοποιημένα χρόνια νεότητας
δίνουν χαρά στον καθρέφτη.
Ήρθε η ώρα για ταξίδια στο απέραντο
του Ουρανού.
Χωρίς το χέρι των δειλών ερώτων.
Κάηκαν στις κρύες στάχτες των προγόνων,
μια και το θέλησαν.
Οι σπίθες του παρελθόντος δικαιώθηκαν.
Γίνανε τα χαμόγελα των άστρων.
Όσο συναντώ εχθρούς,
σιγουρεύομαι για το δρόμο.
Κανένα ρολόι δεν έδειξε χαμένο χρόνο.
Με την ευωδιά της βρεγμένης Γής
επιστρέφω απ’ το ταξίδι
μέσα από κάθε στίχο.
Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου 2021
Surprise - Έκπληξη haiku
Under the dog poop
A little yellow flower
A smile on my face
Μικρό λουλούδι
Στου σκύλου τα κακάκια
Χαμογελάω
Vote - Ψήφος senryu
Everybody knows
He's a ridiculous man
They voted for him
Όλοι γνωρίζουν
Πόσο γελοίος είναι
Τον ψηφίσανε
Τετάρτη 10 Φεβρουαρίου 2021
Τρίτη 9 Φεβρουαρίου 2021
Swordsman - Ξιφομάχος senryu
My sword is whistling
In a flash of silver light
Cutting my own hand
Λάμψη ασημιού
Το σπαθί μου σφυρίζει
Κατακόπηκα
No mirror - Χωρίς καθρέφτη
Searching in vain for
the world's most ludicrous man
He has no mirror
Χωρίς καθρέφτη,
τον πιο φαιδρό άνθρωπο
ψάχνει αδίκως
Δευτέρα 8 Φεβρουαρίου 2021
Slanderer's words - Συκοφαντίες hay(na)ku
Like
crow's croak
The slanderer's words
Σαν
κρώξιμο κόρακα
Ακούγονται οι συκοφαντίες
Κυριακή 7 Φεβρουαρίου 2021
Ο Γκιαούρ γέννησε τον Δράκουλα
Μία όμορφη κόρη πληρώνει με τη ζωή της την αγάπη της για έναν νέο. Εκείνος σκοτώνει τον εκτελεστή της και δέχεται την ειδεχθή κατάρα να ζει στο εξής τρεφόμενος από το αίμα των μελών της οικογένειάς του... Είναι ένας ζοφερός θρύλος, που κινείται ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα, αφού φαίνεται πως τα πρόσωπα, που τον συνθέτουν, υπήρξαν. Ο λόρδος Βύρων, πάντως, άκουσε την ιστορία σε ένα από τα ταξίδια του στην Ανατολή και εμπνεύστηκε από αυτήν το επικό ποίημά του με τίτλο «Γκιαούρ», από όπου αργότερα θα «γεννηθεί» ο διαχρονικός, πιο «κακός» χαρακτήρας της λογοτεχνίας και του σινεμά: ο κύριος Δράκουλας! Η ιστορία μάλιστα θα ταυτιστεί με την Ελλάδα, καθώς, εκεί στις αρχές του 19ου αι., σε εποχή έντονων ζυμώσεων προς τον σκοπό της απελευθέρωσης από τον οθωμανικό ζυγό, ο φιλλέλην λόρδος θα «δει» στο πρόσωπο της κοπέλας του θρύλου, τη βασανισμένη Ελλάδα, που διεκδικούν ως άλλοι παθιασμένοι αντεραστές, Χριστιανισμός και Ισλάμ και ευρισκόμενος ήδη στο κατώφλι της επανάστασης, θα διαβλέψει την υπερίσχυση του πρώτου.
Αλλά όσο πιο δυνατή η ψυχή του καταπιεζόμενου, τόσο πιο μανιασμένη η οργή του δυνάστη. Γι αυτό και η κατάρα της συντήρησης, στη ζωή, με αίμα παραμένει νωπή για περισσότερα από 200 χρόνια...
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
ΠΩΣ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ Ο ΒΡΙΚΟΛΑΚΑΣ - Η ΚΑΡΑΜΠΟΛΑ ΠΟΥ ΤΟΝ... ΒΑΦΤΙΣΕ »ΔΡΑΚΟΥΛΑ» ΚΑΙ ΤΟΝ ... ΠΟΛΙΤΟΓΡΑΦΗΣΕ ΡΟΥΜΑΝΟ
Ο Ιρλανδός Μπραμ Στόκερ (Abraham Bram Stoker / 1847-1912), δημοσιογράφος και συγγραφέας, έχοντας γεννηθεί σε χρονική στιγμή που του επιτρέπει να εισπνέει την αντάρα μιας τεταμένης περιόδου ειδικά στην ανατολική Ευρώπη, όπου συντελούνται συμμαχίες καθοριστικές για το μέλλον της οθωμανικής επικράτειας, φαίνεται να κυριεύεται από ανησυχία για την εξέλιξη των γεγονότων. Ήδη, με το πρώτο του έργο υπό τον τίτλο «Το πέρασμα του φιδιού» δείχνει έντονο ενδιαφέρον για τις πολιτικές ζυμώσεις της εποχής και τη θέση της Ιρλανδίας στον τόπο και τον χρόνο.
Έχοντας ήδη μια μακρά θητεία ως δημοσιογράφος, Στόκερ «δουλεύει» μανιωδώς το επόμενο βιβλίο του, που φιλοδοξεί να ενταχθεί στη λογοτεχνία του συρμού της εποχής, τη γοτθική. Φαντάζεται, δηλαδή, μια ιστορία που συνδυάζει στοιχεία τρόμου (φυσικού και ψυχολογικού) και ρομαντισμού. Τα συστατικά ενός επιτυχημένου γοτθικού μυθιστορήματος είναι μυστήριο, στοιχειά, ζόφος, θάνατος, κατάρες που κληροδοτούνται από γενιά σε γενιά και κάπου ανάμεσα ένα ρομάντζο για να ... σπάει η μονοτονία... Έχει συγγράψει περισσότερο από το μισό πόνημα, με τον μύθο να εξελίσσεται στα Καρπάθια Όρη, στα σύνορα Τρανσυλβανίας, Βουκοβίνας και Μολδαβίας, περιοχή που επιλέγει προσεκτικά, επειδή μορφολογικά και κλιματολογικά υποστηρίζει τον γοτθικό σκοτεινό, μυστηριακό χαρακτήρα του βιβλίου.
Στο μεταξύ, σε αυτήν την ίδια περιοχή έχει δράσει δεκαετίες νωρίτερα ο βοεβόδας (αρχηγός στρατού - τοποτηρητής) πρίγκιπας Βλαντ Γ΄ Τσέπες (Vlad Țepeș - 1431-1476) της Βλαχίας (σημερινής Ρουμανίας). Είναι αυτός που κυνήγησε όσο κανείς και με παροιμιώδη αγριότητα τους Τούρκους και έμεινε στην ιστορία ως «παλουκωτής». Ενδεικτικά, οι ιστορικοί Φλορέσκου και ΜακΝάλι (Radu R. Florescu και Raymond T. McNally), στο έργο τους με τίτλο «Δράκουλας, ο πρίγκιπας με τα πολλά πρόσωπα», κάνουν λόγο για ένα «δάσος ανασκολοπισμένων Οθωμανών» μήκους 17 σταδίων και πλάτους επτά (!), αναφερόμενοι σε παραδουνάβια πόλη, από όπου είχε περάσει ο Βλαντ με τον στρατό του, προκειμένου να σκοτώσει τον Σουλτάνο. Όταν δεν τα κατάφερε, ξέσπασε την οργή του στη πόλη.
Η πλοκή του έργου του Στόκερ στρέφεται γύρω από τον δικηγόρο Χάρκερ, που φυλακίζεται στο κάστρο τού ευγενή «κόμη βρικόλακα», ο οποίος τρέφεται με ανθρώπινο αίμα. (Έτσι κι αλλιώς, ο «βαμπιρισμός» ως έννοια είναι ήδη γνωστός από τον καιρό της... λάσπης. Πάμπολλες αιμοδιψείς μορφές της ελληνικής μυθολογίας αποτυπώνονται σε έργα φιλοσόφων και ποιητών της αρχαίας Ελλάδας, με πρώτη και καλύτερη τη Λάμια, την πανέμορφη βασίλισσα της Λιβύης, την οποία ερωτεύτηκε ο Δίας, προκαλώντας τη ζήλια της Ήρας, που σκότωσε όλα τα παιδιά του ανόσιου ζεύγους και μεταμόρφωσε τη Λάμια σε τέρας. Κι εκείνη, από αβάσταχτη θλίψη για τον χαμό των παιδιών της, έκλεβε μωρά και έπινε το αίμα τους!)
Ωστόσο, λίγο πριν ο Ιρλανδός συγγραφέας βάλει την τελευταία τελεία στο έργο του και καθώς ερευνά για νέα στοιχεία, που θα εμπλουτίσουν τον μύθο, «σκοντάφτει» στην αναφορά του Βρετανού προξένου της Μολδοβλαχίας Γουίλιαμ Γουίλκινσον (William Wilkinson) με τίτλο «An Account of the Principalities of Wallachia and Moldavia» («Απολογισμός των Πριγκιπάτων της Βλαχίας και της Μολδαβίας») και από εκεί ενημερώνεται για τη σκοτεινή προσωπικότητα του Βλαντ Γ΄, ο οποίος όμως δεν αναφέρεται ως Τσέπες, αλλά ως πρίγκιπας Ντράκουλα, βάσει του θυρεού της οικογένειας και ως τέκνο του Βλαντ Β΄ Ντράκουλ (Drăcul). Στην πραγματικότητα, ο Στόκερ αγνοεί έως εκείνη τη στιγμή το εύρος της δράσης του πρίγκιπα με το ζοφερό πρόσωπο, αλλά δεν εντυπωσιάζεται και από αυτήν. Άλλωστε, η δική του φαντασία έχει ξεπεράσει την πραγματικότητα και έχει ήδη διαμορφώσει τον δικό του αποτρόπαιο ήρωα. Τον εντυπωσιάζει όμως η υποσημείωση στην τελευταία σελίδα της μακροσκελούς αναφοράς: «Δράκουλας» (Drăcul) = όνομα μεγάλης οικογένειας της Βλαχίας (μεταφράζεται ως «διάβολος»)! Το όνομα είναι «πιασάρικο» και η ερμηνεία του ακόμη περισσότερο! Το σημαντικότερο είναι ότι καθώς το Ντράκουλ αποτελεί μια απλή λέξη της Βλαχικής, ουδείς εκ των απογόνων της οικογενείας θα διεκδικήσει αποζημίωση ή και ποσοστά από τις πωλήσεις... Ο Στόκερ ξαναβαφτίζει τον ήρωά του! Πιάνει το βιβλίο του από την αρχή και όπου «κόμης βρικόλακας» βάζει «κόμης Δράκουλας»! Έτσι, από μία σύμπτωση, από μια βιαστική ματιά στις πηγές μιας προξενικής αναφοράς, το θρυλικό δημιούργημα του Στόκερ θα ταυτίζεται εις τους αιώνας με τους Τσέπες!
Έχει ήδη ξημερώσει το 1897. Ο Δράκουλας του Στόκερ εκδίδεται και το αποτέλεσμα εκπλήσσει και τον ίδιο. Το βιβλίο κυκλοφορεί με την ταχύτητα του ανέμου. Το περιεχόμενο που τρομοκρατεί και συνάμα σκανδαλίζει, καθιερώνει τον αιμοδιψή κόμη σε θρύλο που ζωντανεύει στους χειρότερους εφιάλτες των αναγνωστών...
Την επιτυχία πιστώνεται ασφαλώς ο δημιουργός συγγραφέας, που καταφέρνει να παρουσιάσει την ιστορία του κρατώντας την με εντυπωσιακή ικανότητα ανάμεσα σε φαντασιακό και ιστορικούς ακροβατισμούς. Το βιβλίο είναι γραμμένο επιστολικά (και πολύ σοφά, ως αποδεικνύεται), δηλαδή μέσα από γράμματα, καταχωρήσεις σε προσωπικά ημερολόγια αλλά και ημερολόγια πλοίων, των οποίων αφηγητές είναι οι πρωταγωνιστές του μυθιστορήματος. Πολλές φορές, η ιστορία συμπληρώνεται με αποκόμματα εφημερίδων που αφηγούνται περιστατικά, τα οποία συνέβησαν χωρίς την παρουσία αυτόπτη μάρτυρα (άρα, ενδεχόμενες φαντασιοπληξίες της εποχής). Τα δε γεγονότα που αποτυπώνονται στις σελίδες του βιβλίου, παρατίθενται κατά χρονολογική σειρά, μεταξύ 3 Μαΐου και 6 Νοεμβρίου μιας συγκεκριμένης χρονιάς της δεκαετίας του 1890. Όλα έχουν μία αληθοφανή βάση.
Ο κόμης Δράκουλας είναι πια εδώ και σαν αυθεντική νεκροζώντανη φιγούρα, που κρατιέται με κάθε (ανθρωπο)θυσία ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο, δεν θα πεθάνει ποτέ. Ως είθισται, το κοινό διαποτίζεται από την ανάγκη να αρπάξει τον ήρωα από το φαντασιακό και να τον τοποθετήσει στην πραγματικότητα. Τόσο το όνομα και η τρομακτική προσωπικότητα του ευγενή βρικόλακα όσο και το υποβλητικό τοπίο των Καρπαθίων, συνηγορούν στο να πολιτογραφηθεί Ρουμάνος ο δημοφιλής κόμης. Αλλά, φυσικά, το έρεισμα του Στόκερ τοποθετείται αρκετά μακριά από τα βαλκάνια... Ας γυρίσουμε τον χρόνο ακόμα πιο πίσω.
ΜΥΣΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ - Ο ΕΛΛΗΝΑΣ «ΓΚΙΑΟΥΡ» ΤΟΥ ΛΟΡΔΟΥ ΒΥΡΩΝΑ ΕΜΠΝΕΥΣΗ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ... ΒΡΙΚΟΛΑΚΩΝ;
Ιούνιος του 1816 στη Villa Diodati, το σπίτι του λόρδου Βύρωνα στη λίμνη της Γενεύης. Είναι καλεσμένοι ο προσωπικός γιατρός του λόρδου και συγγραφέας Τζον Γουίλιαμ Πολιντόρι (John William Polidori), ο φίλος του λόρδου, ποιητής, Πέρσυ Σέλλεϋ (Percy Bysshe Shelley), και η 19χρονη σύντροφος του τελευταίου και κατοπινή σύζυγός του, Μαίρη Γουόλστονκραφτ (Mary Wollstonecraft). Είναι μια περίεργη χρονιά, που θα μείνει στην ιστορία ως «το έτος χωρίς καλοκαίρι». Κατά τη θερινή σεζόν, οι θερμοκρασίες κρατιούνται σε εξωπραγματικά χαμηλά επίπεδα και οι βροχές δεν έχουν σταματημό. Στο αρχοντικό του λόρδου, απλωμένα γύρω από το τζάκι, κάτω από τα μονότονα μπουμπουνητά του ουρανού, τα μέλη της συντροφιάς έχουν πιάσει κουβέντα ζόφου, διαβάζοντας φοβιστικές ιστορίες από την παγκόσμια λογοτεχνία. Ο Βύρων ρίχνει την ιδέα, αφού όλοι οι παρευρισκόμενοι είναι λάτρεις της γραφής (η Μαίρη έχει ήδη αρχίσει να συγγράφει), να στήσει ο καθείς τη δική του τρομακτική ιστορία. «Θα είναι ένας πρωτότυπος διαγωνισμός συγγραφής!» λέει με ενθουσιασμό στους φίλους του, των οποίων η λογοτεχνική δραστηριότητα περιστρέφεται ως εκείνη τη στιγμή αποκλειστικά γύρω από τη ρομαντική ποίηση. Στην αρχή δυσανασχετούν. Εντέλει, τους πείθει.
Η βραδιά γεννά θαύματα... Ο Πολιντόρι συγγράφει την περίφημη νουβέλα "Vampyre" («Βρικόλακας») με κεντρικό ήρωα, τον λόρδο Ruthven, που ζει από το αίμα των θυμάτων του (στο πρόσωπο του λόρδου ήρωα αναγνωρίζεται ο Βύρων και η... νεκροζώντανη παρουσία του αποδίδεται συμβολικά στην ακροβασία του ανάμεσα στην Αγγλία και την Ελλάδα). Αλλά το πρόσωπο του αιμοσταγή Ruthven «πατάει» στον ήδη γνωστό «Γκιαούρ», έργο του λόρδου Βύρωνα, που κυκλοφορεί στην Ευρώπη με τεράστια επιτυχία. Γι αυτό, ο πνευματικός δημιουργός του "Vampyre" θα αμφισβητηθεί, γεγονός που θα αναγκάσει αργότερα τον Πολιντόρι να δηλώσει με θυμό: «αν το θεμέλιο της νουβέλας είναι ο λόρδος Βύρων, η ανάπτυξη της ιστορίας είναι δική μου!»
Ο Σέλλεϋ από την πλευρά του δυσκολεύεται να ακροβατήσει ανάμεσα στον έμφυτο ρομαντισμό του και στον ζόφο, που απαιτεί ο παράξενος διαγωνισμός και βάζει ένα... χεράκι στο δημιούργημα της Μαίρης, που εκείνο το βράδυ θα συλλάβει την ιδέα τού «Frankenstein», σφραγίζοντας την υστεροφημία της...
Όσο για τον οικοδεσπότη λόρδο, συγγράφει το "Fragment of a Novel" («Απόσπασμα από μια νουβέλα»), μια ημιτελή ιστορία βαμπιρισμού με κεντρικό ήρωα τον αριστοκράτη βρικόλακα Augustus Darvell (τα έργα των Πολιντόρι και Βύρωνα θα τυπωθούν αργότερα σε μία κοινή έκδοση). Άλλωστε, για τον λόρδο, το θέμα είναι οικείο. Ο γκιαούρης του θα αποτελέσει ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης τόσο για όλα τα κατοπινά γοτθικά λογοτεχνήματα, όσο και για τον περίφημο ζωγράφο Ευγένιο Ντελακρουά, που θα αποτυπώσει αριστουργηματικά στον καμβά τμήμα της ιστορίας του λόρδου.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ, ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ, ΑΥΤΟΣ Ο «ΓΚΙΑΟΥΡ»;
Ο θρύλος επικεντρώνει στη μέχρις εσχάτων μονομαχία για τα μάτια μιας γυναίκας. Αγαπημένη του Βενετού άπιστου στρατιώτη («γκιαούρ» κατά την τουρκική αφήγηση στον λόρδο Βύρωνα, όπως όλοι οι μη μουσουλμάνοι) είναι η όμορφη Λεϊλά, που καταλήγει σκλάβα στο χαρέμι του Χασάν, ο οποίος την ερωτεύεται παράφορα αλλά όταν πληροφορείται ότι εκείνη αγαπά τον Βενετό πολεμιστή, την κλείνει σε ένα τσουβάλι και την ρίχνει στη θάλασσα. Ο «γκιαούρ» κυνηγάει τον Χασάν και σε μια άγρια αναμέτρηση τον σκοτώνει. Η κατάρα του Οθωμανού στοιχειώνει τον γκιαούρη... Για τον λόρδο Βύρωνα, η ιστορία των αντεραστών κρύβει έναν ισχυρό συμβολισμό. Στο ποίημά του, που αριθμεί περισσότερους από 1.300 στίχους, βλέπει στη μορφή του κεντρικού χαρακτήρα τη δράση του Φεραίου, του Κατσώνη, των σουλιωτών οπλαρχηγών και άλλων πολλών ηρώων του αγώνα, αρκετούς από τους οποίους γνώρισε και προσωπικά. Η Λεϊλά ενσαρκώνει την Ελλάδα. Τη διεκδικούν μετά μανίας Χριστιανισμός και Ισλαμισμός, αλλά εκείνη αφανίζεται μέσα σε μια ιστορική συγκυρία που κορυφώνεται δραματικά με την αποτυχία των Ορλοφικών, το 1770. Ωστόσο, το πάθος των Ελλήνων πολεμιστών για λευτεριά είναι άσβεστο («Αυτός είναι! καλώς ήλθε! Δέξου τώρα τα πληγάς μου, ω Γιαούρ κατηραμένε! Ω ληστά της Λεϊλάς μου!»)
Το εμβληματικό ποίημα του λόρδου Βύρωνα (γράφτηκε το 1813 και εκδόθηκε τον επόμενο χρόνο) μεταφράζεται αριστουργηματικά από τη λόγια φαναριώτισσα Αικατερίνη Μαυροκορδάτου - Δοσίου (μικρανεψιά του πρωθυπουργού Αλ. Ν. Μαυροκορδάτου, σύζυγος του υπουργού Κων. Δοσίου και μάνα του επίδοξου εκτελεστή της βασίλισσας Αμαλίας, Αριστείδη), η οποία γοητεύεται από την ποίηση του λόρδου Βύρωνα. Με όλη τη μαστοριά της πλούσιας γλωσσικής φαρέτρας της μεταφέρει υπέροχα στην Ελληνική τούς αγγλικούς στίχους, που διαποτίζονται από δυνατό πάθος. Αλλά όταν αποπερατώνει τη μετάφραση, το 1843, και η μητέρα της την παροτρύνει να την εκδώσει, εκείνη δειλιάζει. Κρίνει ότι είναι «ανάξια τέτοιας τιμής». Αξιολογεί τη δουλειά της ως «φτωχή» και ξαναμεταφράζει το έργο. Εντέλει, η ελληνική έκδοση του «Γκιαούρ» κυκλοφορεί το 1857, με πρωτοβουλία του συζύγου της, αφού η Δοσίου έχει αποδημήσει.
Οι οθωμανικές κατάρες που περιβάλλουν τον γκιαούρη, έτσι όπως αποτυπώνονται στο ποίημα του λόρδου, προκαλούν ανατριχίλα. Είναι η πρώτη φορά στα παγκόσμια λογοτεχνικά χρονικά, που η τρομακτική μορφή και αγωνία, για ζωή, ενός βρικόλακα περιγράφονται με τέτοιες αποτρόπαιες λεπτομέρειες...
«Πρώτον όμως θα εξέλθης από της ταφής τον λάκκον,
και την γην θα περιτρέχης μορφήν έχων βρυκολάκων,
εις τα δώματα θα έμβης της πατρώας σου οικίας,
θέλων, τέρας, να ροφήσεις αίμα της οικογενείας.
Περί μέσας νύκτας πίνεις την ζωήν της θυγατρός σου,
Την ζωήν της αδελφής σου και αυτής της γυναικός σου,
της τροφής αηδιάζεις και το πρόσωπόν σου στρέφεις
το ημισαπές πλην σώμα πρέπει εξ αυτής να τρέφεις.
[......................................................................]
Μία όμως ήτις θύμα πρέπει και αυτή να γένη,
νεωτέρα μεν τα έτη, πλέον δε ηγαπημένη,
θνήσκουσα θα κράζη, Πάτερ! κ΄ ενταυτώ θα σ΄ ευλογήση
θα σε καυσ΄ αυτή η λέξις και τα σπλάχνα σου θα σχίσει.
Πλην τι όφελος; να πίης πρέπει και αυτής το αίμα,
να ιδείς απεσβεσμένον το ακτινοβόλον βλέμμα,
βαθμηδόν των παρειών της μαραινόμενον το χρώμα,
κρυσταλλούμενον εκείνο το λαμπρόν, γλαυκό της όμμα.
[......................................................................]
Οι οδόντες σου θα τρίζουν από τ΄ άσαρκά σου χείλη,
Των αιμάτων σου θα στάζη η καθαροτέρα ύλη.
Τέλος, ύπαγε και κλείσου εις τον σκοτεινόν σου λάκκον,
φύγε, - και μετά δαιμόνων χοροπήδα των παγκάκων,
Πλην και ούτοι βλέποντές σε, φεύγουσι τον μιαιφόνων,
Επειδή συ τέρας είσαι βδελυρότερον δαιμόνων!»
Στην Αγγλία το ποίημα αγαπιέται τόσο πολύ που σε δύο χρόνια από την έκδοσή του κυκλοφορεί σε 15 ανατυπώσεις. Η δε φήμη του απλώνεται εκτός της χώρας τόσο γοργά που ταυτόχρονα με τις επανεκδόσεις στην Αγγλική, μεταφράζεται την Ιταλική, τη Γερμανική και τη Ρωσική. Ο ίδιος ο δημιουργός, πάντως, δεν εμφανίζεται περήφανος από το συγκεκριμένο έργο του. Κάποιες φορές μάλιστα εκφράζεται ευθέως αρνητικά. Ως φανατικός φιλέλλην, ο Βύρων από τη μία αισθάνεται αμήχανος με την έμπνευση που του έχει προκαλέσει μια τουρκική ιστορία απροσμέτρητης αγριότητας, και από την άλλη νιώθει σχεδόν υπόλογος έναντι εκείνων που σπεύδουν αβασάνιστα να τον κατηγορήσουν ότι περιβάλλει με ζόφο τον κεντρικό ήρωα με τον οποίο ταυτίζει την υπόθεση της Ελλάδας. Ωστόσο αργότερα, ο «Γκιαούρ» θα αξιολογηθεί ως ίσως το αντιπροσωπευτικότερο δείγμα φιλελληνισμού, το οποίο μάλιστα συνετέλεσε σοβαρά στη μεταστροφή της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης υπέρ της Ελλάδας, στα δύσκολα χρόνια που θα ακολουθούσαν.
Για κάμποσα χρόνια ο Έλληνας «Γκιαούρ» του λόρδου Βύρωνα «κατατρύχει» τις συνειδήσεις ολόκληρης της Ευρώπης. Στο μήνυμά του το έργο είναι βαθιά φιλελληνικό και ψυχωφελές, αλλά η εικόνα του βαμπιρισμού, που ξεδιπλώνεται σε περισσότερους από 30 στίχους (!) μετατρέπεται με τη σειρά της σε έμπνευση της γοτθικής λογοτεχνίας και «γεννά» έναν από τους μακροβιότερους «κακούς»...
Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ
Σάββατο 6 Φεβρουαρίου 2021
Humble man - Άνθρωπος ταπεινός hay(na)ku
Humble
he is
Full of pride
Άνθρωπος
είναι ταπεινός
Με περηφάνια περισσή
In the break of day - Ξυπνά χαράματα
In the break of day;
The busy city awakes
Scent of a graveyard
Ξυπνά χαράματα·
Πολυάσχολη πόλη
Με οσμή τάφου
Παρασκευή 5 Φεβρουαρίου 2021
O Πούσκιν για την ελληνική γλώσσα
https://ardin-rixi.gr/archives/231489
Κύριε διευθυντά
Με αφορμή την πρόσφατη κυκλοφορία του βιβλίου «Ο δικός μου Πούσκιν» της σπουδαίας Ρωσίδος συγγραφέως και κορυφαίας ποιήτριας Μαρίνας Τσβετάγιεβα (1892-1941), αναφερόμενο στον μέγιστο ποιητή της Ρωσίας Αλέξανδρο Πούσκιν (1799-1837), θα ήθελα να αναφερθώ στον έκδηλο θαυμασμό που εξέφραζε ο Αλ. Πούσκιν για την ελληνική γλώσσα.
Ετσι η αθηναϊκή εφημερίδα «Νέα Εφημερίς» της 16.2.1884 έγραφε:
«Επιστέλλουσιν εξ Οδησσού. Την 2αν Φεβρουαρίου 1884 εωρτάσθη πανηγυρικώς υπό των Ρώσων λογίων η εκατονταετηρίς της γεννήσεως του ποιητού Νικολάου Γνεδίτσου, όστις απέθανε εν Πετρουπόλει την 2αν Φεβρουαρίου 1833. Ο ανήρ κατέκτησε επιφανή θέσιν εν τη ρωσική φιλολογία δι’ άλλων μεν έργων του, αλλ’ ιδίως διά της μεταφράσεως της “Ιλιάδος” εις ην αφιέρωσεν 20 έτη του βίου του. Περί της μεταφράσεως ταύτης έγραψε ο μέγας ποιητής Πούσκιν.
– Αισθάνομαι τα θέλγητρα της ουρανίου γλώσσης, εν η ο Ελλην έμελπε μεθ’ αρμονίας τόσης».
Επειδή ουδέν εγνώριζον περί του μεταφραστού της «Ιλιάδος» εις την ρωσικήν γλώσσα, ερώτησα περί τούτου τον διδάκτορα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Λομονόσοφ της Μόσχας, Γεώργιο Σοφ. Δημητρακόπουλο, ο οποίος μου ενεχείρησε σχετικό σημείωμα, κατά το οποίο «Νικολάι Γκνέτιτς (1784-1833), Ρώσος ποιητής και επιφυλλιδογράφος, περισσότερο γνωστός ως μεταφραστής της “Ιλιάδος” στη ρωσική γλώσσα (…)».
Τη μετάφραση υποδέχθηκαν θερμά οι καλύτεροι συγγραφείς, ιδιαίτερα ο Πούσκιν, αλλά και ο σπουδαιότερος κριτικός λογοτεχνίας της Ρωσίας Βησσαρίων Μπελίνσκι, ο οποίος έγραψε μεταξύ άλλων για τη μετάφραση της «Ιλιάδος» του Γκνέτιτς:
«Να συλλάβει το πνεύμα, τη θεϊκή απλότητα και πλαστική ομορφιά των αρχαίων Ελλήνων έμελλε στη Ρωσία μόνο στον Γκνέτιτς».
Και ο Πούσκιν έγραψε στη «Λογοτεχνική εφημερίδα:
– Ακούω τον σιγασμένο ήχο της θεϊκής ελληνικής γλώσσας. Του μεγάλου γέροντα τη σκιά αισθάνομαι με ψυχή αναστατωμένη».
– Η μεγάλη και ευαίσθητη ποιήτρια Μαρίνα Τσβετάγιεβα προέβλεψε το τέλος της στη Ρωσία των Μπολσεβίκων, των οποίων η υπέρτατη αρετή ήταν η μπολσεβίκικη τραχύτητα. Ετσι έγραφε:
«Πώς σκοτεινιάζει ο ουρανός,
σε ποιαν αχτίδα να πιστέψω –
Ηρθε ο καιρός, ήρθε ο καιρός
το εισιτήριο στον πλάστη να επιστρέψω».
Η Μαρίνα Τσβετάγιεβα, εξόριστη στο εσωτερικό, της «Μεγάλης χώρας των Σοβιέτ» αυτοκτόνησε το 1941…
Αντώνης Ν. Βενέτης,Μοναστηράκι Δωρίδος
Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου 2021
Power cut - Διακοπή ρεύματος
Power cut again.
Will we see any babies
When nine months will pass?
Ρεύμα κομμένο.
Θα δούμε μωρά μετά
Εννέα μηνών;
A misanthropic senryu - Ένα μισάνθρωπο σενρυού
I love this city
But it has only one flaw
It's inhabited
Λατρευτή πόλη
Μ' ένα μειονέκτημα
Έχει κατοίκους
Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου 2021
Annoyance - Ενόχληση
I love wintertime!
People are less annoying
With my windows closed
Αχ! Ο χειμώνας!
Με κλειστά παράθυρα
Δεν με ενοχλούν
The sun has risen - Βγήκε ο ήλιος
The bald old man's head
Is shining like a bright star
The sun has risen
Σαν άστρο λάμπει
Του γέρου η καράφλα
Βγήκε ο ήλιος
Τρίτη 2 Φεβρουαρίου 2021
Medical report - Ιατρική εξέταση senryu
Medical report
"Total lack of seriousness"
And my doctor laughs
Με εξέτασαν
"Σοβαρότητα λειψή"
Ο γιατρός γελά
Δευτέρα 1 Φεβρουαρίου 2021
Βύρωνας και Μεσολόγγι
Υπάρχουν πόλεις άσημες, προορισμένες με τις γνωρίζουν μόνο οι κάτοικοι τους και κάποιοι γειτονικοί τόποι. Υπάρχουν πόλεις σημαντικές εξαιτίας της θέσης τους, είτε γιατί βρέθηκαν εν μέσω σημαντικών εμπορικών δρόμων, είτε διότι η θέση τους επέτρεπε οχύρωση που υπερασπίστηκε μία ευρύτερη περιοχή. Υπάρχουν πόλεις που οι ιστορικές συγκυρίες τις έκαναν ξακουστές και τους προσέδωσαν μία φήμη που αναπτύχθηκε σιγά-σιγά σε βάθος αιώνων. Και τέλος, υπάρχουν πόλεις που από μία και μόνον ιστορική στιγμή ή από μία και μόνον προσωπικότητα τις έκανε ξακουστές στα πέρατα του κόσμου.
Σε αυτήν την τελευταία κατηγορία ανήκει το Μεσολόγγι. Ένα πρόσωπο, ο Λόρδος Βύρων, και ένα ιστορικό γεγονός, η έξοδος, ήταν αρκετά για να οδηγήσουν την μικρή αυτή πόλη στο πάνθεον των ιερών τόπων της παγκόσμιας ιστορίας.
Από το πρωί της Δευτέρας, 5ης Ιανουαρίου του 1824, πολίτες και αγωνιστές, άντρες και γυναίκες, περίμεναν την άφιξη ενός προσώπου, πού, ήδη πριν φτάσει, είχε ενδυθεί την αίγλη ενός ήρωα και ενός αγγέλου. Κατά τις 11:00, το σπετσιώτικο πλεούμενο διέσχισε τη λιμνοθάλασσα και αποβίβασε τον George Gordon Byron στην αποβάθρα του Μεσολογγίου. Τα καριοφίλια βρόντηξαν, οι καμπάνες αντήχησαν και μπροστά στους μεγαλόσωμους αγωνιστές παρουσιάστηκε μία φιγούρα μικροκαμωμένη και εξαιρετικά αδύνατη, με μαύρα μαλλιά που έμελλε να γκριζάρουν μέσα στους επόμενους δύο μήνες. Aμέσως έγινε το κεντρικό πρόσωπο του Μεσολογγίου και, από την πρώτη στιγμή που αποβιβάστηκε, άρχισε να δέχεται οπλαρχηγούς και πολιτικούς άρχοντες, αναλαμβάνοντας το έργο που του είχε υποδείξει το Ελληνικό Κομιτάτο στο Λονδίνο, αλλά –κυρίως- τα ενδόμυχα της ψυχής του.
Ο Λόρδος Βύρων δεν περίμενε να αποκτήσει φήμη από την ανάμειξη του στην Ελληνική Επανάσταση. Κατά γενική ομολογία πολιτικών παρατηρητών αλλά και κορυφαίων εκπροσώπων του ευρωπαϊκού πνεύματος όπως ο Γκαίτε, ήταν ήδη ο σπουδαιότερος Άγγλος του δέκατου ένατου αιώνα και, οπωσδήποτε, μέσα στην πρώτη τριάδα, αν όχι ο κορυφαίος, των πιο αξιόλογων Ευρωπαίων. Η άφιξη του στο Μεσολόγγι θα ενταχθεί στις μεγάλες αφίξεις σπουδαίων πολιτικών ανδρών που η ιστορία τους ταύτισε με μία πόλη, όπως τον Κένεντι με το Βερολίνο και τον Ντε Γκολ με το Παρίσι.
Για τον Βύρωνα, το Μεσολόγγι ήταν η αιτία να ανακεφαλαιώσει όλη του τη σοφία της μέχρι τότε βιωτής του και όλα του τα χαρίσματα, προκειμένου να ανταποκριθεί στην κορυφαία πρόκληση της ζωής του. Συγχρόνως, η μικρή αυτή πόλη, μεταβλήθηκε σε κολυμβήθρα της καθάρσεως του από αμαρτήματα, πάθη, απογοήτευση και πόνο πολύ, ανυψώνοντας τον πρώτα στην ίδια του τη συνείδηση και κατόπιν σε όλη την ευρωπαϊκή κοινωνία που τον παρακολουθεί κατά βήμα. Αυτός ο ονειροπόλος ρομαντικός ποιητής, αποδεικνύεται και άριστος φορέας της αγγλικής πολιτικής σκέψης και οργανωτικότητας: Αποφεύγει επιδέξια και αποφασιστικά τον προσεταιρισμό με συγκεκριμένες πολιτικές φατρίες, τάσσεται υπέρ της νόμιμης ελληνικής κυβέρνησης, σχεδιάζει ο ίδιος τις συνθήκες και τις ανάγκες στρατιωτικών και πολιτικών χειρισμών και αναλαμβάνει να συντηρήσει μόνος του έναν μικρό στρατό από 500 Σουλιώτες, μεταβάλλοντας τους σκληροτράχηλους αγωνιστές σε αφοσιωμένους του ακόλουθους.
Διατηρεί στενή επαφή με τον Μαυροκορδάτο, στο πρόσωπο του οποίου βρίσκει έναν συνομιλητή που μπορεί να επικοινωνήσει σε ένα υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο, ενώ σταδιακά βλέπει μέσα του να φουντώνει μία νέα φλόγα ζωής και δημιουργικότητας, ένα νέο νόημα ζωής το οποίον σταδιακά τον είχε εγκαταλείψει πριν φτάσει στο Μεσολόγγι. Παρόλα αυτά, οι καθημερινές προστριβές δεν λείπουν: Γίνεται μάρτυρας φατριασμών, συγκρούσεων μεταξύ των οπλαρχηγών, μικροτήτων για την επίτευξη ατομικών συμφερόντων. Σε όλα αυτά προστίθενται και προβλήματα στην υγεία του, όπως η κρίση σπασμών που του συνέβη στις 15 Φεβρουαρίου, ημέρα Κυριακή, την οποία οι γιατροί, αν και δεν ήξεραν από τι προέρχεται, την αντιμετώπισαν με αφαίμαξη με βδέλλες.
Κατά την περίοδο αυτή, το Μεσολόγγι μόνον κατάλληλο δεν είναι για να ενισχύσει το ηθικό του και να βελτιώσει την υγεία του: Η πόλη αποτελεί ένα καταθλιπτικό περιβάλλον με ετερόκλητο πληθυσμό και φήμες για πανώλη. Οι συνθήκες υγιεινής δεν είναι καλές, βρέχει διαρκώς, η ψυχολογία των ανθρώπων είναι διαποτισμένη από φόβο, απογοήτευση και κατήφεια από τις κάθε είδους συγκρούσεις, ενώ η Τουρκική απειλή γίνεται όλο και εφιαλτικότερη.
Ο Βύρων όμως παραμένει αισιόδοξος. Ελπίζει σε συνένωση των οπλαρχηγών και βασίζει πολλά στη συνάντηση στην οποία ο Οδυσσέας Ανδρούτσος τον καλεί. Πρόκειται για σύναξη όλων των οπλαρχηγών που θα πραγματοποιηθεί στην Άμφισσα, με σκοπό την συγκρότηση κοινά αποδεκτής πολιτικής και στρατιωτικής διοίκησης. Δυστυχώς, η αναμονή για την συνάντηση αυτή φτάσει μέχρι τον θάνατό του.
Αντίθετα, οι εμφύλιες συγκρούσεις, μόλις και μετά βίας δεν οδήγησαν, στις 3 Απριλίου, σε πολιορκία του Μεσολογγίου από τον ίδιον τον Καραϊσκάκη, ο οποίος, με πρόσχημα τον τραυματισμό ενός ανιψιού του, επεδίωκε την ανατροπή του Μαυροκορδάτου. Ακριβώς τις μέρες εκείνες, ο καιρός βελτιώνεται και ο Βύρων σκέφτεται σοβαρά να αποχωρήσει προσωρινά. Πείθεται όμως πως μία τέτοια αποχώρηση θα εκληφθεί ως εγκατάλειψη και έτσι παραμένει. Η εμφύλια πολιορκία αποτρέπεται με επικράτηση του Μαυροκορδάτου και ο Βύρων χάνει την τελευταία ευκαιρία να φύγει από το Μεσολόγγι ζωντανός.
Ποιο είναι το αντίκτυπο της παρουσίας του Λόρδου Βύρωνος στο Μεσολόγγι αυτές τις 100 παρά μία εβδομάδα ημέρες που παρέμεινε εκεί;
Σε στρατιωτικό επίπεδο, τίποτε δεν άλλαξε ριζικά. Οι στρατιωτικές αλλά και οι πολιτικές εξελίξεις συνεχίστηκαν στους ίδιους εμφυλιοπολεμικούς ρυθμούς παρά το πνεύμα συμφιλίωσης που ο Λόρδος Βύρων προσπάθησε να μεταδώσει. Οπωσδήποτε όμως βοήθησε στην εμπέδωση της ανάγκης για στιβαρή πολιτική και στρατιωτική διοίκηση. Επίσης, η παρουσία του επιτάχυνε τις διαδικασίες οικονομικής ενίσχυσης του αγώνα εκ μέρους της Αγγλίας, που αποτελούσε προτεραιότητα του ελληνικού κομιτάτου στο Λονδίνο.
Σε ψυχολογικό όμως επίπεδο – αυτό που σήμερα θα ονομάζαμε «επικοινωνιακό επίπεδο» -, η συνεισφορά του Λόρδου Βύρωνα ήταν κολοσσιαία. Καταρχάς, σε αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα, στα μάτια των Ευρωπαίων, ο Λόρδος Βύρων έπαψε να είναι ένας ρομαντικός ποιητής ή ένας ονειροπόλος ταξιδευτής που αναζητά την περιπέτεια. Γίνεται πλέον αποδεκτός ως ένας συνειδητός φιλέλληνας πού αγωνίζεται για κεφαλαιώδη ιδεώδη του ευρωπαϊκού πολιτισμού, με κορυφαίο την ελευθερία.
Αυτή ακριβώς η καταξίωση του Βύρωνα αναβαθμίζει και την θέση του αγώνα των Ελλήνων στα μάτια των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Η ελληνική επανάσταση εντάσσεται πλέον στους αγώνες που προετοιμάζουν μία νέα Ευρώπη, ελεύθερη από τις δυναστείες και τις ισορροπίες των Μεγάλων Δυνάμεων. Ιδιαίτερα το Μεσολόγγι μεταβάλλεται σε σύμβολο όχι μόνο του ελληνικού αγώνα αλλά του αγώνα όλων των λαών για αποτίναξη της τυραννίας.
Στις 11 Απριλίου, ημέρα Κυριακή, ο Λόρδος Βύρων αποφασίζει να πάει μία βόλτα με το άλογό του. Η βροχή τον μουσκεύει, αλλά αποφασίζει να συνεχίσει τη μέρα του με μία βόλτα με βάρκα στη λιμνοθάλασσα. Επιστρέφει πλήρως εξασθενημένος. Η αδιαθεσία του συνεχίζεται και την Μεγάλη Παρασκευή, 16 του μηνός, οπότε είναι πια εμφανής η σοβαρότητα της κατάστασής του. Η Κυριακή του Πάσχα της χρονιάς εκείνης είναι μία σιωπηλή μέρα για το Μεσολόγγι, με την αναστάσιμη χαρά να συνυπάρχει με την αγωνία για την ζωή του. 6:15, Δευτέρα του Πάσχα, 19 Απριλίου, ο γιατρός του δεν βρίσκει πλέον σφυγμό. Ο Λόρδος Βύρων είναι νεκρός. Τα συναισθήματα όλων των Μεσολογγιτών ανεξαιρέτως συνοψίζονται σε μια λέξη: Ορφάνια.
Δυο βδομάδες μετά, την Κυριακή, 2 Μαΐου, η σωρός του Λόρδου Βύρωνα εγκαταλείπει το Μεσολόγγι.
Στα τελευταία ημιτελή γράμματα που βρέθηκαν προς φίλους του αλλά και πολιτικά πρόσωπα της Αγγλίας, είναι διαρκές το μοτίβο της έκκλησης για υποστήριξη του ελληνικού αγώνα. Όσο ήταν εν ζωή, οι εκκλήσεις αυτές είχαν σημαντικό αντίκτυπο. Με τον θάνατό του όμως, το φιλελληνικό κίνημα στην Ευρώπη παίρνει νέες διαστάσεις.
Η μεγάλη όμως κληρονομιά του Βύρωνα φάνηκε δύο χρόνια μετά, 10 προς 11 Απριλίου 1826, τη νύχτα της μεγάλης εξόδου. Τη νύχτα που απετέλεσε την αυγή της αποθέωσης αυτής της μικρής πόλης της Αιτωλοακαρνανίας, αλλά μεγάλης και ιερής πόλης της παγκόσμιας ιστορίας. Η πανευρωπαϊκή, γιατί όχι και παγκόσμια αναγνώριση του Μεσολογγίου ως βωμού της ελευθερίας ήρθε ως αναγνώριση μιας διαρκούς ενασχόλησης της ευρωπαϊκής κοινωνίας με το Μεσολόγγι, εξαιτίας του Λόρδου Βύρωνος. Το Μεσολόγγι γέμισε τα πρωτοσέλιδα των ευρωπαϊκών εφημερίδων, τις διακηρύξεις φίλελληνικών συλλόγων, τα διαβήματα πολιτών προς τις κυβερνήσεις τους. Η πόλη αυτή, εξαιτίας του Λόρδου Βύρωνα, κατέστη ουσιαστικά μία ευρωπαϊκή πόλη που κράτησε προσηλωμένα πάνω της τα μάτια εκατομμυρίων ανθρώπων και συγκίνησε με τις περιπέτειες, την πολιορκία και τέλος την ηρωική της έξοδο, ολόκληρους λαούς.
Υπάρχει και μία ακόμη διάσταση της παρουσίας του Λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι: Στο πρόσωπό του, ο αγγλικός παράγοντας «κέρδισε πόντους» στην εκτίμηση των Ελλήνων. Η παρουσία του απετέλεσε ένα διαχρονικό αντιστάθμισμα στην πικρία που συχνά προκάλεσε από τότε μέχρι τις μέρες μας η αγγλική στάση σε όλα τα εθνικά μας θέματα. Και είναι αλήθεια, πως η πολιτική δεν έχει ούτε συναισθήματα ούτε ιδεώδη. Το δήλωσε άλλωστε και ο πολύς Κόδριγκτον, ο άγγλος ναύαρχος του Ναυαρίνου, μετά τη ναυμαχία:
«Ούτε φιλανθρωπος είμαι ούτε κατ’ ελάχιστον φιλέλληνας. Δεν τιμώ ιδιαίτερα ούτε Έλληνες ούτε Τούρκους, ούτε τρέφω προσωπικά συναισθήματα για κανέναν από τους δύο. Είμαι απλά ένας άνθρωπος του καθήκοντος ως Άγγλος αξιωματικός».
Με τα δεδομένα αυτά, ο Λόρδος Βύρων διέσωσε έναν ελάχιστο αξιακό και ανθρωπιστικό χαρακτήρα της αγγλικής παρέμβασης στην ελληνική επανάσταση, αν και είναι βέβαιο πως η δαιμόνια αγγλική πολιτική το ενέταξε και αυτό στο σύνολο των μέσων για όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ανάμειξη στις πολιτικές εξελίξεις που ακολούθησαν.
Ένα είναι το παρήγορο: Οι σκοπιμότητες έρχονται και παρέρχονται εναλλασσόμενες. Οι κάθε είδους πράκτορες κάποια στιγμή εισέρχονται στο προσκήνιο της ιστορίας μέσω της πύλης των συγκυριών και γρήγορα αποχωρούν μέσω της πύλης της λήθης. Ο Λόρδος Βύρων όμως, και όλα εκείνα τα ιστορικά πρόσωπα που δεν απαρνήθηκαν το όραμα της σύζευξης πυγμής και ανθρωπισμού, πολιτικής και ηθικής, τέχνης και πράξης, στέκονται ενώπιον μας και κρίνουν το κάθε παρόν.
Λόρδος Βύρων και Μεσολόγγι συνέγραψαν από κοινού μια σελίδα-ορόσημο για την παγκόσμια ιστορία και απέδειξαν πως καμμία ανθρώπινη μικρότητα και καμμία πολιτική σκοπιμότητα δεν θα μπορέσουν ποτέ να αμαυρώσουν το μεγαλείο και τον ηρωισμό.