Like a dying fly
Under the midsummer sun
I'm writing jisei
Ήλιος θερινός
Σαν μύγα που πεθαίνει
Γράφω τζισέι
jisei=Ιαπωνικό ποίημα που γράφεται πριν το θάνατο
Κυριακή 30 Ιουνίου 2019
I'm writing jisei - Γράφω τζισέι
Like a dying fly
Under the midsummer sun
I'm writing jisei
Ήλιος θερινός
Σαν μύγα που πεθαίνει
Γράφω τζισέι
jisei=Ιαπωνικό ποίημα που γράφεται πριν το θάνατο
Παλιά καλοκαίρια
http://www.agiazoni.gr/article.php?id=95684344545166912438
Παππᾶ Λένα
Καρπίζουν μέσα μου παλιά καλοκαίρια
ἀνάβουν ἀλλοτινά βλέμματα
θροΐζουν ἀγγίσματα
- τίποτα, τίποτα δὲ χάθηκε στ’ ἀλήθεια
ὅλα εἶναι ἐδῶ
ἡ παραμικρὴ σπίθα ἀνάβει πυρκαγιές
στίς θημωνιές τῆς μνήμης
κι ὁ ξυλοφάγος τοῦ χρόνου τίκ-τάκ
τίκ-τάκ δὲν μπόρεσε
τὸ παιδικό μου δάσος ν’ ἀφανίσει
ἀκόμα τρέχουν μέσα μου
σκιουράκια κι ἐλάφια ἀσημένια
στὰ δένδρα του λαλοῦν κρυστάλλινα πουλιά.
Ὅλα εἶναι ἐδῶ, πίσω ἀπ’ αὐτό
τὸ ποδοπατημένο στῆθος, πίσω
ἀπ’ τὴ σκουριασμένη ἀναπνοὴ
γέλια καὶ παραμύθια γαλανά
καὶ κόκκινες φωνὲς τοῦ ἔρωτα
δὲν μπόρεσε κανεὶς νὰ μοῦ τὰ πάρει
γιατὶ ὅ,τι ὑπῆρξε μία φορά, δέ γίνεται
νά πάψει νά ἔχει ὑπάρξει.
κι ἄν ἡ ἐλπίδα εἶναι αὐτὴ ποὺ συντηρεῖ τὸ μέλλον
ἡ μνήμη εἶναι αὐτὴ ποὺ τρέφει τό παρόν
τό παρελθόν μας δικαιώνοντας.
Σάββατο 29 Ιουνίου 2019
Ένα κουτάβι
http://www.wakapoetry.net/category/other-types-of-poems/hokku/
Ένα κουτάβι
Κοιμάται πάνω
Σε φύλλα ιτιάς.
Ίσσα
Αζάπης - Απτάλης - Σκαρτάδος - Ταμπής
Η ελληνική γλώσσα έχεις χιλιάδες λέξεις, πολλές από τις οποίες ούτε συμπεριλαμβάνονται σε λεξικά ούτε ακούγονται καθημερινά. Η Νίκος Σαραντάκος στο βιβλίο του «Λέξεις που χάνονται» κατέγραψε 366 σπάνιες λέξεις του παρελθόντος που πέρασαν από άλλες γλώσσες στην ελληνική και χρησιμοποιήθηκαν από τους συγγραφείς του περασμένου αιώνα.
Αζάπης ήταν ο ανύπαντρος και ατίθασος άντρας, αλλά και ο δυστυχισμένος. Προέρχεται από την αραβοτουρκική λέξη « azap-azap” που ήταν ο στρατιώτης ή ο Τούρκος ναύτης, ο οποίος ήταν υποχρεωμένος να μην παντρευτεί. Επίσης το αραβικό «azap” που σήμαινε τιμωρία και βασανιστήριο. Στον Ερωτόκριτο η λέξη «αζάπης» χρησιμοποιείται με τη σημασία του καημένου. «Σ’ τούτην την παίδαν ήτονε και ο Ερωτόκριτος ο αζάπης/θυμώντας τα συχνιά τα λόγια της Αγάπης’.
Η λέξη «απτάλης» σημαίνει ηλίθιος και προέρχεται από το τουρκικό «aptal”, το οποίο με τη σειρά του προέρχεται από τη λέξη abdal την οποία χρησιμοποιούσαν οι Σούφι, τα μυστικιστικά τάγματα του Ισλάμ. Στη φιλοσοφία των Σούφι, οι Αμπτάλ είναι οι σαράντα άγιοι που συμβάλλουν στη διατήρηση της τάξης του σύμπαντος και οι δερβίσιδες. Aργότερα, οι Τούρκοι αποκαλούσαν αμπντάλ τους τρελούς και η λέξη πήρε την έννοια του ηλίθιου.
Ο Σουρής στο ποίημά του με τίτλο «Ο σκαρτάδος» έγραφε: «Ένας σκαρτάδος Βρετανός προχθές ανέβη μόνος επάνω στην Ακρόπολη τη δόξα μας να ιδεί, κι όσο τα στήλας έβλεπε του θείου Παρθενώνος εσυγκινείτο και έκλαιγε σαν το μωρό παιδί». Η λέξη σκαρτάδος προέρχεται από το ενετικό scartado και έχει συγγένεια με τη λέξη «σκάρτος» αλλά έχει πιο θετική έννοια. Ενώ σκάρτος είναι ο ηθικά μεμπτός άνθρωπος, σκαρτάδος είναι ο ανισόρροπος, ο ιδιότροπος.
Στο βιβλίο «Γιούγκερμαν» του Καραγάτση, αναφέρεται ότι ο Βάσιας προκαλεί σε διαγωνισμό όλους του ταμπήδες της Ανατολής. Ο ταμπής εργαζόταν στα παλιά καφενεία και ήταν ο παρασκευαστής των καφέδων. Η λέξη προέρχεται από το τούρκικο «tabih” που σήμαινε ψήστης και χρησιμοποιήθηκε και στους παλιούς τεκέδες για να χαρακτηρίσει αυτόν που έφτιαχνε τον καπνό για τους ναργιλέδες, το τουμπεκί.
Αντλήθηκαν πληροφορίες από το βιβλίο του Νίκου Σαραντάκου «Λέξεις που χάνονται», εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου...
Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/ti-diafora-exei-o-skartos-apo-ton-skartado-kai-poios-itan-o-azapis-kai-o-tabis-lekseis-pou-xrisimopoiisan-oi-souris-kai-o-karagatsis-kai-exoun-xathei/
Παρασκευή 28 Ιουνίου 2019
«Ο Έλλην δύο δίκαια ασκεί φιλελευθέρως: Ουρείν τε και συνέρχεσθαι, εις όποιο θέλει μέρος» ...
Ο Γιώργος Σουρής έχει γράψει, ίσως, το πιο εύστοχο και διαχρονικό ποίημα για την κακοδαιμονία της ελληνικής πολιτικής σκηνής, που αντικατοπτρίζει όλα τα ελαττώματα της φυλής με απαράμιλλο σαρκασμό, αυτογνωσία και γλυκόπικρο χιούμορ. Συγκαταλέγεται στην ανθολογία της οικονομίας και έχει μείνει γνωστό ως «Δυστυχία σου Ελλάς».
Ποιος είδε κράτος λιγοστό σ’ όλη τη γη μοναδικό,
εκατό να εξοδεύει και πενήντα να μαζεύει;
Να τρέφει όλους τους αργούς, νά ‘χει επτά Πρωθυπουργούς, ταμείο δίχως χρήματα και δόξης τόσα μνήματα;
Νά ‘χει κλητήρες για φρουρά και να σε κλέβουν φανερά,
κι ενώ αυτοί σε κλέβουνε τον κλέφτη να γυρεύουνε;
Όλα σ’ αυτή τη γη μασκαρευτήκαν ονείρατα, ελπίδες και σκοποί, οι μούρες μας μουτσούνες εγινήκαν δεν ξέρομε τί λέγεται ντροπή. Σπαθί αντίληψη, μυαλό ξεφτέρι, κάτι μισόμαθε κι όλα τα ξέρει.
Κι από προσπάππου κι από παππού συγχρόνως μπούφος και αλεπού.
Θέλει ακόμα -κι αυτό είναι ωραίο- να παριστάνει τον ευρωπαίο.
Ο Σουρής ήταν γνωστός για τον αυτοσαρκασμό του
Στα δυό φορώντας τα πόδια που ‘χει, στο ‘να λουστρίνι, στ’ άλλο τσαρούχι.
Σουλούπι, μπόϊ, μικρομεσαίο, ύφος του γόη, ψευτομοιραίο.
Λίγο κατσούφης, λίγο γκρινιάρης, λίγο μαγκούφης, λίγο μουρντάρης.
Και ψωμοτύρι και για καφέ το «δε βαρυέσαι» κι «ωχ αδερφέ». Ωσάν πολίτης, σκυφτός ραγιάς σαν πιάσει πόστο: δερβέναγάς. Δυστυχία σου, Ελλάς, με τα τέκνα που γεννάς!
Ώ Ελλάς, ηρώων χώρα, τί γαϊδάρους βγάζεις τώρα;
Ο Σουρής ήταν πολυγραφότατος χρονικογράφος, εξαιρετικά ταλαντούχος και ευφυής. Δεν είναι τυχαίο ότι το 1906 είχε προταθεί για Νόμπελ Λογοτεχνίας με πρωτοβουλία της Βουλής. Ο θάνατός του στις 26 Αυγούστου 1919 προκάλεσε πανελλήνια συγκίνηση και η κηδεία του έγινε δημοσία δαπάνη. Η εξωτερική του εμφάνιση δεν ήταν ελκυστική, αλλά το πνεύμα του κάλυπτε όλες τις ατέλειες και με το παραπάνω, όπως μαρτυρούν τα αμέτρητα στιχάκια αυτοσαρκασμού που είχε γράψει.
Χαρακτηριστικό το ποίημα, «στον ίσκιο μου», που καταλήγει ως εξής:
«Βρε ίσκιε μου γιατί μ΄ ακολουθείς;
Βρε ίσκιε μου δεν πας να μου χαθείς…
Σε απαντώ στο σπίτι και στον δρόμο
και μου γεννάς πολλές φορές τον τρόμο»
Σε ηλικία 30 ετών, το 1883, ο ποιητής άρχισε να εκδίδει τον «Ρωμηό», έμμετρη εβδομαδιαία σατιρική εφημερίδα στην οποία σχολίαζε με καυστικό τρόπο την πολιτική ζωή και τα κοινωνικά δρώμενα. Την ίδια χρονιά απορρίφθηκε στις εξετάσεις στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, γεγονός το οποίο σατιρίζει φυσικά ο ίδιος σε κάποιο σημείο μια σύντομης αυτοβιογραφίας του στην Εστία το 1887:
«Προς τούτοις θα γνωρίζετε, πως σ’ ἄλλας περιστάσεις εἰς τον Σεμτέλον* ἔδωσα σπουδαίας ἐξετάσεις και ἀπερρίφθην παμψηφεί μετά πολλῶν ἐπαίνων γενόμενος ὑπόδειγμα τῶν ἐξεταζομένων» (Σημ. ο Δημήτριος Σεμτέλος ήταν καθηγητής της Μετρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Η προτομή του Γ. Σουρή στον Εθνκό Κήπο τοποθετήθηκε το 1932
Γεννήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου του 1853, στη Σύρο από εύπορη οικογένεια, αλλά κάποια στιγμή ο έμπορος πατέρας του χρεοκόπησε και αντί να γίνει παπάς, όπως σκεφτόταν, πήγε στη Ρωσία να δουλέψει σε ένα θείο του που ήταν έμπορος σιτηρών.
Ο νεαρός Σουρής έγραφε αδιάκοπα και κυνήγησε τον δρόμο της σατιρικής δημοσιογραφίας, στον οποίο αφιερώθηκε για όλη του τη ζωή.
Στα 36 και πλέον χρόνια που κυκλοφορούσε ο «Ρωμηός», από το 1883 έως το 1918, ο Σουρής δημοσίευσε 1.444 τεύχη από τα οποία δεν έλειψε ποτέ η σατιρική του πένα.
Οι τραπεζίτες στο στόχαστρό του
Σατίριζε, κυρίως, την επικαιρότητα μέσα από τους διαλόγους δύο χαρακτήρων, του Φασουλή και του Περίκλετου. Από τη σάτιρά του δεν ξέφευγε κανείς και γι΄αυτό εκτός από πολλούς θαυμαστές, είχε και αρκετούς πολέμιους.
Στο πρώτο κιόλας τεύχος του «Ρωμηού», που κυκλοφόρησε στις 2 Απριλίου, έδωσε στίγμα, «καρφώνοντας» τους τραπεζίτες με το ποίημά του «Πρωταπριλιά»:
«Εχθές που ήταν Πρωταπριλιά,
αποφασίσαν κι οι Τραπεζίτες,
να μη φτωχαίνουν τον κόσμο πλια,
και ούτε να ‘χουν κρυφούς μεσίτες•
κι απ’ τα καλά των και τους παράδες
να πάρουν μέρος κι οι φουκαράδες»
Η αριστοτεχνική μετάφραση πού έκανε στις «Νεφέλες» του Αριστοφάνη στάθηκε αφορμή για να τον αποκαλέσουν «Σύγχρονο Αριστοφάνη», χαρακτηρισμό που μπόρεσε να υποστηρίξει με το ταλέντο του να προκαλεί το γέλιο στους αναγνώστες του.
Ο Σουρής, δεύτερος από δεξιά δίπλα στον Α. Προβελέγγιο. Δίπλα του προς τα αριστερά: Κ. Παλαμάς, Ι. Πολέμης, Γ. Στρατήγης, και Γ. Δροσίνης.
Εκείνος βέβαια, όπως μαρτυρούν σύγχρονοί του, ήταν πάντα βυθισμένος στις σκέψεις του, κλειστός χαρακτήρας και μάλλον μελαγχολικός.
Ίσως άλλωστε δεν είναι τυχαίο το ύφος που έχει στον περίφημο πίνακα, «Οι σύγχρονοι ποιηταί», του Γ. Ροϊλού, στον οποίο απεικονίζεται δεύτερος από δεξιά, δίπλα από τον Αριστομένη Προβελέγγιο που απαγγέλει ένα έργο του.
Το 1881 παντρεύτηκε τη Μαρία Κωνσταντινίδου από τη Χίο με την οποία απέκτησαν πέντε παιδιά. Η γυναίκα του συνήθιζε να λέει πως έχει έξι παιδιά εξαιτίας του αυθορμητσμού του Σουρή και πολλοί υποστηρίζουν ότι για να δημοσιεύσει ένα ποίημα έπρεπε πρώτα να το διαβάσει εκείνη.
Η γρίπη τον κατέβαλλε το καλοκαίρι του 1919 και πέθανε στις 26 Αύγουστου στο εξοχικό του στο Νέο Φάληρο.
Αντί επιλόγου, το «Επίγραμμα» του Γιώργου Σουρή:
«Ο Έλλην δύο δίκαια
ασκεί φιλελευθέρως:
Ουρείν τε και συνέρχεσθαι,
εις όποιο θέλει μέρος» ...
Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/o-ellas-iroon-xora-ti-gaidarous-vgazeis-tora-giorgos-souris-o-poiitis-pou-protathike-gia-nobel-logotexnias-satirize-mesa-apo-ton-romio-tou-politikous-kai-trapezites/
Πικροί άνεμοι του χειμώνα
Πικροί άνεμοι του χειμώνα
αλλά μετά,
άνθισε ιτιά του ποταμού,
-Senryu (1790)
Τετάρτη 26 Ιουνίου 2019
Κλουζ , Ρουμανία : "Ελα στο χωριό"
Δέκα παραστάσεις όπερας σε ισάριθμα μικρά χωριά του νομού Κλουζ με μουσικούς από την ομώνυμη όπερα της Ρουμανικής πόλης, που συγκέντρωσαν το ενδιαφέρον 1.221 θεατών, οργάνωσε για το μουσικόφιλο κοινό η Μη Κυβερνητική Οργάνωση "Ελα στο χωριό", επισημαίνουν δημοσιεύματα του Ρουμανικού τύπου.
Η όπερα στη Ρουμανία είναι κάτι το εξαιρετικά διαδεδομένο και τα κομμάτια που παρουσιάστηκαν στις δέκα παραστάσεις, ήταν επιλεγμένα με τέτοιο τρόπο που να προσελκύσουν το ενδιαφέρον και όσων δεν είχαν ξανακούσει όπερα.
Ο Αλιν Ποπ, εκπρόσωπος της ΜΚΟ δήλωσε πως "σε αρκετά χωριά εντοπίζουμε υποτυπώδεις εγκαταστάσεις που επιτρέπουν να οργανώσουμε πολιτιστικές εκδηλώσεις. Συνήθως οι χώροι αυτοί χρησιμοποιούνται για...μνημόσυνα ! Εμείς συγκεντρώσαμε δωρεές και ξεκινήσαμε με παραστάσεις όπερας, με Verdi, La Traviata, Rigoletto και άλλα. Ακολουθούν θεατρικά έργα, μουσική jazz και άλλα. Θέλουμε να δώσουμε στους κατοίκους την ευκαιρία να ακούσουν και να δουν κάτι που δεν το βρίσκουν εύκολα. Τα πρώτα μηνύματα είναι εντυπωσιακά!".
Επίσης, επειδή το 2019 είναι το έτος Βιβλίου στη Ρουμανία, η ίδια ΜΚΟ "Ελα στο χωριό", ετοιμάζει και "βραδιές ανάγνωσης σε χωριά, με γνωστούς συγγραφείς που θα έρθουν και θα αναγνώσουν τα έργα τους", πρόσθεσε ο ίδιος.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Τρίτη 25 Ιουνίου 2019
seashell - κοχύλι
There is a seashell
On the seaside I left it
It's waiting for you
Should the waves take it away
Kiss the sea on my behalf
Ένα κοχύλι
Το άφησα στην ακτή
Σε περιμένει
Αν το πάρει το κύμα
Φίλα μου τη θάλασσα
Τελικά θα εκπληρώσω την επιθυμία μου.
Τελικά θα εκπληρώσω την επιθυμία μου.
Δεν μετανιώνω καθόλου.
Προσεύχομαι για την υγεία όλων.
Σημαιοφόρος Hitoshi Kawai-αποχαιρετιστήρια επιστολή
Πέθανε σε ειδική επίθεση (αυτοκτονία) από την Οκινάουα στην ηλικία των 22 ετών στις 6 Απριλίου 1945 (Kamikaze Special Attack Corps 3rd Mitate Squadron)
http://www.kamikazeimages.net/writings/kawai/index.htm
Δευτέρα 24 Ιουνίου 2019
«O δωδεκάλογος του Γύφτου»
Ο δωδεκάλογος του Γύφτου» είναι ένα συνθετικό ποίημα που δημοσιεύτηκε το 1907. Σ’ αυτό ο Γύφτος παρουσιάζεται ως σύμβολο της ελεύθερης, αδούλωτης ψυχής και της δημιουργικής δράσης που δε σταματάει πουθενά, δεν υποτάσσεται σε τίποτε, αλλά προχωρεί συνεχώς γκρεμίζοντας τα παλιά και τα σάπια και χτίζοντας τα καινούρια και τα γερά.Ο Προφητικός είναι ο όγδοος από τους δώδεκα λόγους και ο πιο παλιός. Γράφτηκε το 1899, δηλαδή την επαύριο της εθνικής ταπείνωσης του ’97 . Σ’ αυτόν ο ποιητής, βαθιά πληγωμένος, εκφράζει τη συνείδηση του έθνους του.
Το σκηνικό τοποθετείται στο Βυζάντιο και τα γεγονότα μετατρέπονται σε προφητείες. Βλέπουμε στην Πόλη το βασιλιά να διασκεδάζει, να παίρνει μέρος σε αγώνες σαν άλλος Νέρωνας και να αποθεώνεται από τους κόλακες και τους αυλόδουλους. Ο Τούρκος πλησιάζει, αλλά όλοι μένουν αδιάφοροι, παραδομένοι στη διαφθορά. Κανένας δεν ακούει τη φωνή των ακριτών. Ο ποιητής-προφήτης τα βλέπει όλ’ αυτά, αγανακτεί και προλέγει το χαμό της πολιτείας. Ο πόνος του για τον ξεπεσμό και το κατάντημα που βλέπει, φτάνει ως τα όρια της απελπισίας και από κει αναδύεται ένα όραμα ελπίδας και αισιόδοξο μήνυμα εθνικής αναγέννησης.
| 5 | Μες τις παινεμένες χώρες, Χώρα παινεμένη, θα ‘ρθει κι η ώρα, και θα πέσεις, κι από σέν’ απάνου η Φήμη το στερνό το σάλπισμά της θα σαλπίσει σε βοριά κι ανατολή, νοτιά και δύση. |
| 10 | Πάει το ψήλος σου, το χτίσμα σου συντρίμμι. Θα ‘ρθει κι η ώρα· εσένα ήταν ο δρόμος σε βοριά κι ανατολή, νοτιά και δύση, σαν το δρόμο του ήλιου· γέρνεις· όμως το πρωί για σε δε θα γυρίσει. |
| 15 | Και θα σβήσεις καθώς σβήνουνε λιβάδια από μάισσες φυτρωμένα με γητειές· πιο αλαφρά του περασμού σου τα σημάδια κι από τις δροσοσταλαματιές· θα σε κλαίν’ τα κλαψοπούλια στ’ αχνά βράδια |
| 20 | και στα μνήματα οι κλωνόγυρτες ιτιές. …………………………… Και θα φύγεις κι απ’ το σάπιο το κορμί, ω Ψυχή παραδαρμένη από το κρίμα, και δε θα ‘βρει το κορμί μια σπιθαμή μες στη γη για να την κάμει μνήμα, |
| κι άθαφτο θα μείνει το ψοφίμι, να το φάνε τα σκυλιά και τα ερπετά, κι ο Καιρός μέσα στους γύρους του τη μνήμη κάποιου σκέλεθρου πανάθλιου θα βαστά. | |
| 25 | Όσο να σε λυπηθεί |
| 30 | της αγάπης ο Θεός, και να ξημερώσει μιαν αυγή, και να σε καλέσει ο λυτρωμός, ω Ψυχή παραδαρμένη από το κρίμα! Και θ’ ακούσεις τη φωνή του λυτρωτή, |
| 35 | θα γδυθείς της αμαρτίας το ντύμα, και ξανά κυβερνημένη κι αλαφρή, θα σαλέψεις σαν τη χλόη, σαν το πουλί, σαν τον κόρφο το γυναικείο, σαν το κύμα, και μην έχοντας πιο κάτου άλλο σκαλί |
| 40 | να κατρακυλήσεις πιο βαθιά στου Κακού τη σκάλα, – για τ’ ανέβασμα ξανά που σε καλεί θα αιστανθείς να σου φυτρώσουν, ω χαρά! τα φτερά, |
| τα φτερά τα πρωτινά σου τα μεγάλα! |
Φήμη: θεότητα των Ελλήνων και των Ρωμαίων, προσωποποίηση των διαδόσεων και αγγελιαφόρος των νικών.
μάισσες: μάγισσες.
γητειά: μάγια.
Ψυχή: εννοεί της χώρας.
μάισσες: μάγισσες.
γητειά: μάγια.
Ψυχή: εννοεί της χώρας.
Πηγή: Ανθολόγηση Νεοελληνκής Λογοτεχνίας
Ο Κωστής Παλαμάς ήταν απόγονος μιας παλαιάς οικογένειας που εμφανίσθηκε στις αρχές του 18ου αιώνα. Γενάρχης της υπήρξε ο Παναγιώτης Παλαμάρης. Γεννήθηκε στην Πάτρα το 1859. Σε ηλικία 7 χρονών έμεινε ορφανός και από τους δύο γονείς. Σε ηλικία μόλις 16 χρονών αρχίζει σπουδές νομικής, ακολουθώντας το επάγγελμα του πατέρα του. Το 1876 έρχεται στην Αθήνα όπου και γράφεται στη Νομική Σχολή της Αθήνας. Γρήγορα όμως θα εγκαταλείψει τη Νομική, και έτσι αποφασίζει να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία. Παρά το ότι θα ασχοληθεί με τη ΝΕΑ ελληνική λογοτεχνία, το πρώτο του έργο, που θα δημοσιευτεί το 1876 με τίτλο «Ερώτων `Eπη» θα γραφτεί σε υπερκαθαρεύουσα.
Το 1886 θα κυκλοφορήσει η πρώτη του συλλογή στη δημοτική και το 1889 δημοσιεύεται ένα από τα καλύτερα έργα του, ο «Ύμνος της Αθηνάς», ο οποίος θα βραβευτεί στο Φιλαδέλφειο ποιητικό διαγωνισμό. Αυτό είναι και το πρώτο του βραβείο. Εισηγητής του διαγωνισμού αυτού ήταν ο Νικόλαος Πολίτης. Το 1892 δημοσιεύει τη συλλογή «Τα μάτια της ψυχής μου», η οποία βραβεύτηκε και αυτή, το 1890. Το 1897 γίνεται γραμματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών, δουλειά για την οποία αμοιβόταν αρκετά καλά, και έτσι απέκτησε την οικονομική άνεση για να συνεχίσει το έργο του. `Ενα χρόνο αργότερα, το 1898, δημοσιεύει δύο ποιητικές συλλογές, το «`Αστυ» και τον «Τάφο».
Ακολουθεί μια περίοδος έμπνευσης και ο Παλαμάς γράφει το 1900 τους «Χαιρετισμούς της Ηλιογέννητης», το 1904 την «Ασάλευτη Ζωή», το 1907 τον «Δωδεκάλογο του Γύφτου», το 1910 την «Φλογέρα του Βασιλιά» και το 1919 «Τα Δεκατετράστιχα», τα οποία δημοσιεύονται και στην Αλεξάνδρεια. Το 1925 παίρνει το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών και με την ίδρυση της Ακαδημίας των Αθηνών γίνεται και ένα από τα βασικά στελέχη της. Το 1928 δημοσιεύει τους «Δειλούς και σκληρούς στίχους» (Σικάγο) και το 1930 ή, κατά άλλους, το 1931 γίνεται πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών. Πέθανε σε βαθιά γεράματα στις 27 Φεβρουαρίου του 1943 έπειτα από σοβαρή ασθένεια, 40 ημέρες μετά το θάνατο της συζύγου του.
Στή βίωση τῆς μοναξιᾶς μας.
Στή βίωση τῆς μοναξιᾶς μας.
Στή διάσπαση τοῦ προσώπου μας.
Στίς ἀντιπαλότητες καί στίς συγκρούσεις μας.
Μόνη ἐλπίδα μένεις ἐσύ, Πνεῦμα Ἅγιο!
Ἐσύ πού «εἰς ἑνότητα πάντας ἐκάλεσες»,
πού χάρισες στόν κόσμο τήν Ἐκκλησία γιά νά μᾶς ἑνώνει μεταξύ μας,
διαλύοντας τίς ψυχρότητες, τά μίση καί τίς ἔχθρες,
πού ἑνοποιεῖς «νοῦν, ψυχήν καί καρδίαν»,
ὥστε νά ἰσορροπεῖται τό ἀνθρώπινο πρόσωπο.
Ἔλα στήν καρδιά μας καί ἁγίασέ την.
Ἔλα στίς σχέσεις μας καί δυνάμωσέ τες.
Ἔλα στόν κόσμο μας καί εἰρήνευσέ τον.
Γίνε ἡ ζωή μας, ἡ χαρά καί ἡ ἀγαλλίασή μας.
Μεταμόρφωσε τήν ὕπαρξή μας σέ κατοικητήριο τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ καί χάριζε τήν ἀγάπη πού ἑνώνει καί τήν εἰρήνη πού γαληνεύει, ὥστε νά πορευόμαστε δυναμικά πρός τήν ἀσάλευτη Βασιλεία τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν.
π. Ανδρέας Αγαθοκλέους
Κυριακή 23 Ιουνίου 2019
A thousand flowers - Χίλια λουλούδια
A thousand flowers
And not even one haiku
Garden went to waste
Χίλια λουλούδια
κι ούτε ένα χαϊκού
Κρίμα τον κήπο
Καβάφης, μακράν ο καλύτερος, αλλά και ο ανασφαλέστερος. ...
Ο Κωνσταντίνος Καβάφης, όταν έγινε 40 χρόνων έχασε το ενδιαφέρον του για έντονη βραδινή ζωή, το ποτό, τον τζόγο και τις κρυφές νυχτερινές του περιπέτειες. Περνούσε πολλές ώρες στο μικρό του γραφείο και αφοσιωνόταν πλήρως στην ποίηση. Τα βράδια υποδεχόταν προσωπικότητες των γραμμάτων στο σαλόνι του για να προωθήσει το έργο του.
Πολλοί προσπάθησαν να τον δουν. Λίγοι τα κατάφεραν. Τους συναντούσε κατ’ επιλογή. Ο Γιώργος Λιβανός , σκηνοθέτης, επισημαίνει στη «Μηχανή του Χρόνου» ότι ακόμα και ο Καζαντζάκης τον είδε έπειτα από μεγάλη προσπάθεια και είναι χαρακτηριστικό ότι στην αρχή ήταν και πάρα πολύ επιθετικός όπως γράφει και ο ίδιος ο Καζαντζάκης στην μαρτυρία του.
Ο Καβάφης έστηνε ένα θεατρικό σκηνικό όταν υποδεχόταν τους επισκέπτες στο σαλόνι του. Δεν χρησιμοποιούσε ηλεκτρικό ρεύμα αλλά κεριά, υπό το φως των οποίων έγραφε τα ποιήματα του. Ο χώρος ήταν υποφωτισμένος. Ρύθμιζε τον φωτισμό στον χώρο ανάλογα με τον επισκέπτη.
Αν ο επισκέπτης ήταν της αρεσκείας του, καθόταν σε ένα ανάκλιντρο ή ένα είδος καναπέ σε φωτισμό επαρκέστατο. Αν δεν τον ενδιέφερε, η απόσταση ήταν τελείως διαφορετική και ο φωτισμός άλλαζε γινόταν πιο αχνός.
Μηχανισμοί άμυνας
Όταν είχε επισκέπτες οι οποίοι ήταν φλύαροι, τους διέκοπτε με ένα μπολ με ελιές και έλεγε «τσιμπάτε μια ελιά». Ο συνομιλητής έπαιρνε την ελιά, έπρεπε να σταματήσει για να φάει την ελιά, να βγάλει το κουκούτσι, να το αφήσει. Άρα σταμάταγε τη φλυαρία που ενοχλούσε τον ποιητή. Όταν ο καλεσμένος του επέμενε να συνεχίζει την πολυλογία ο Καβάφης ξανάβγαζε το μπολ και του έλεγε «τσιμπάτε μία ακόμη ελιά» και με αυτό τον τρόπο συνεχιζόταν μετ΄ εμποδίων η συνομιλία.
Μία άλλη τακτική ήτανε να αλλάζει το όνομα του εκάστοτε επισκέπτη. Αν λεγόταν για παράδειγμα Γαλανόπουλος μπορεί να τον ονομάσει Γαλανάκ ή Γαλανάδη ή οτιδήποτε άλλο έτσι ώστε να τον κάνει να νιώσει αμήχανα.
Σύμφωνα με τον συγγραφέα Θοδωρή Γρηγοριάδη, ο τρόπος που είχε διακοσμήσει το σπίτι του στην οδό Λέψιους 10 και ο τρόπος που το φώτιζε, που τοποθετούσε τα αντικείμενα, ήτανε καθαρά σκηνοθετημένος και είχε σχέση με τον κάθε καλεσμένο που θα ερχόταν και με το τι διεκδικούσε από αυτόν.
Ακόμα και στους δρόμους της Αλεξάνδρειας, όταν κάποιος τον ενοχλούσε, ο Καβάφης είχε μηχανισμούς άμυνας. Αν δεν συμπαθούσε αυτόν που συναντούσε, άλλαζε πεζοδρόμιο και έφευγε προς την αντίθετη κατεύθυνση για να τον κάνει να νιώσει άσχημα. Αν τον συμπαθούσε, περπάταγε μαζί του και συζητήσουν για το έργο του.
Συγχωρούσε ή έκανε ότι συγχωρούσε
Όσο μεγάλωνε, θύμωνε και τσακωνόταν εύκολα με τους συνομιλητές του. Αν είχε κάποιο ιδιαίτερο λόγο όμως, τους συγχωρούσε αμέσως. Για παράδειγμα, είχε συγκρουστεί με τον εκδότη Στέφανο Πάργα και το περιοδικό «Γράμματα». Τα ξαναβρήκανε όταν κατάλαβε ο Καβάφης ότι τα «Γράμματα» μπορούν να υπηρετήσουν την προβολή του.
Είχε τσακωθεί με τον Τίμο Μαλάνο και όχι μόνο μία φορά. Παρόλο που η σύγκρουση ήταν πολύ έντονη, τα ξαναβρήκανε γιατί ο Καβάφης θεώρησε ότι ο Μαλάνος στη συγκεκριμένη περίπτωση υπηρετεί τα συμφέροντα της τέχνης του. Δεν συγχωρούσε όμως αυτούς που του επιτίθεντο, αν δεν είχε κανένα όφελος.
Ο Καβάφης δεν ενθάρρυνε τους νέους ποιητές, καθώς τους έβλεπε ανταγωνιστικά. Ένας δημοσιογράφος έγραψε στην εφημερίδα «Ταχυδρόμος» ότι ο Σκήπης ήταν ο νέος Απόλλων. Μία μέρα συνάντησε στον κεντρικό δρόμο Rue Serif της Αλεξάνδρειας τον πρέσβη Πόλυ Μοδινό. Του είπε: «Ο Απόλλων πήρε το τραίνο για να πάει στο Κάιρο. Τι φοβερό να ταξιδεύει ο Απόλλων με ένα τραίνο». Με τέτοιου είδους ειρωνεία και χιούμορ προσπαθούσε να μειώσει τους άλλους ποιητές. Αν και δε χρειαζόταν. Ήταν μακράν ο καλύτερος, αλλά και ο ανασφαλέστερος. ...
Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/tsimpate-mia-elia-o-tropos-tou-kavafi-na-kovi-tous-fliarous-ke-varetous-sinomilites-tou-i-idiotropies-tou-ke-i-arnitiki-tou-stasi-apenanti-stous-neous-piitestsimpate-mia-elia-o-tropos-t/
Σάββατο 22 Ιουνίου 2019
Η επιστολή ενός kamikaze : Επιθυμώ να λουστώ με dharma μπροστά στον Βούδα
http://www.kamikazeimages.net/writings/koya/index.htm
Αγαπητοί Πατέρα και Μητέρα,
Καλωσορίζω τον Απρίλιο με άνθη κερασιού σε πλήρη άνθιση. Ένα νεαρό άνθος κερασιού 27 ετών επίσης θα πέσει όπως αυτά τα άνθη κερασιού.
Τώρα με σθένος θα κάνω μια εξόρμηση και μια επίθεση taiatari (σύγκρουση με το αεροπλάνο ) . Στις 6 Απριλίου, πρέπει να δώσω τη ζωή μου στον αυτοκράτορα εκείνη την τυχερή ημέρα .
Ξέρω ότι θα έπρεπε να στείλω προσωπικά γράμματα στα μικρότερα αδέλφια μου, αλλά τώρα έλαβα τη διαταγή. Παρακαλώ συγχωρέστε μου ότι ήμουν απασχολημένος. Ζητώ μόνο στο μέλλον να τους ενθαρρύνετε με το πνεύμα μου.
Θα συντριβώ και θα λάβω βροχή γλυκού dharma. Εάν δεν λάβετε νέα για το θάνατό μου στη μάχη, θα εκτελέσω μια επίθεση taiatari στις 1800 στις 6 Απριλίου. Επιθυμώ να λουστώ με dharma μπροστά στον Βούδα.
Σας παρακαλώ να προσέχετε.
Κάνω την υπηρεσία μου λίγο πριν από σας. Θα περιμένω τον ερχομό όλων. Πατέρα, παρακαλώ ανέφερε αυτήν την επιστολή στον παππού.
Tetsuro
Αύριο πέφτω
Χωρίς μια προσδοκία
Άνθος κερασιάς
Σμηνίας Tetsurō Koya
Destination - Προορισμός
little snail
Where are you going ?
Σαλιγκαράκι
στο κατακαλόκαιρο
Πού θες να φτάσεις;
Μα πού έστριψα λάθος ;
Μια αδέσποτη πολική αρκούδα περπατά σε έναν δρόμο στις παρυφές της βιομηχανικής ρωσικής πόλης Norilsk στις 17 Ιουνίου 2019. - Μια πεινασμένη πολική αρκούδα έχει εντοπιστεί στις παρυφές του Norilsk, εκατοντάδες μίλια από τον φυσικό οικότοπό της , δήλωσαν οι αρχές στις 18 Ιουνίου 2019.
https://sputniknews.com/photo/201906211076002205-week-in-pictures/
Παρασκευή 21 Ιουνίου 2019
Ο ποιητής που ακολουθούθησε τον ελληνικό στρατό σε όλους τους πολέμους και με τα ποιήματά του εμψύχωνε τους στρατιώτες
Ο ποιητής Σπύρος Ματσούκας δεν ήταν τόσο γνωστός όσο άλλοι λογοτέχνες της εποχής του, αλλά η προσφορά του στην Ελλάδα και κυρίως στον στρατό σε αρκετούς πολέμους υπήρξε καθοριστική.
Το φοιτητικό κίνημα, η Κρήτη και ο ελληνοτουρκικός πόλεμος
Ο Σπύρος Ματσούκας γεννήθηκε το 1873 στην Υπάτη Φθιώτιδας και μετά το σχολείο εγκαταστάθηκε στην Αθήνα για να σπουδάσει στη νομική. Στο πανεπιστήμιο ήρθε σε επαφή και με άλλους ποιητές, όπως ο Μιλτιάδης Μαλακάσης. Ενεπλάκη στο φοιτητικό κίνημα και οι σπουδές πέρασαν σε δεύτερη μοίρα. Όταν ξέσπασε ο απελευθερωτικός αγώνας της Κρήτης, ο Ματσούκας και άλλοι συμφοιτητές του δεν έμειναν στα λόγια αλλά κατατάχθηκαν εθελοντικά για να πολεμήσουν στην πρώτη γραμμή. Χαρακτηριστικά ήταν τα λόγια του Μαλακάση για τον ακούραστο αγωνιστή ποιητή:
«Ο Ματσούκας βρέθηκε από τους πρώτους στην Κρήτη και πολέμησε με ανδρεία με τους υπόλοιπους εξεγερμένους. Στις μάχες τραγουδούσε θούρια άσματα, άνοιγε πρώτος το «χορό» των τουφεκισμών και πήγαινε τελευταίος να ξεκουραστεί μετά από κάθε μάχη…»
Ο Ματσούκας από την Κρήτη εμπνεύστηκε το ποίημα «Ονειρεμένη κόρη» που άρχιζε με τους στίχους:
«Στο γάμο σου ήρθανε, ακριβή κι ονειρεμένη Κόρη, απ’ τα βουνά η παλληκαριά. Κι η λεβεντιά απ’ τα όρη και σώφεραν χαρίσματα από μια άκρη σ’ άλλη, χαρίσματα πρωτάκουστα για τα δικά σου κάλλη…»
Το 1897 ο ποιητής κατατάχθηκε στον ελληνικό στρατό και πολέμησε στον ελληνοτουρκικό πόλεμο εγκαταλείποντας τα πάντα. Στις ώρες που οι άλλοι στρατιώτες ξεκουράζονταν ο Ματσούκας έγραφε ποιήματα και τραγουδούσε, ενώ πάντα βρισκόταν στην πρώτη γραμμή του μετώπου.
Οι περιοδείες, οι έρανοι και τα αντιτορπιλικά
Μετά την κήρυξη του ελληνοτουρκικού πολέμου, η απροετοίμαστη Ελλάδα ηττήθηκε, κλήθηκε να πληρώσει αποζημιώσεις και παραχώρησε μικρό κομμάτι της Θεσσαλίας στην Τουρκία. Ο Ματσούκας έκανε περιοδείες ανά τον κόσμο, αλλά και εντός συνόρων κάνοντας εράνους για να ενισχύσει τον ελληνικό στρατό.
To 1901 ο Ματσούκας πήγε πάλι στην Κρήτη για να κάνει έρανο με σκοπό την ενίσχυση του Ναυτικού. Από τις διαλέξεις του στα Χανιά, Ρέθυμνο, Ηράκλειο και τις άλλες πόλεις της Κρήτης συγκεντρώθηκαν 5.000 χρυσές δραχμές, οι οποίες δόθηκαν στο Υπουργείο Ναυτικών της Ελλάδας.
Το 1902 πήγε στην Αίγυπτο για τον ίδιο σκοπό και κατάφερε να μαζέψει 3000 φράγκα τα οποία είχαν σταλεί στο ταμείο του Εθνικού Στόλου. Σε κάθε πόλη και σε κάθε χώρα που πήγαινε ο ποιητής, η υποδοχή ήταν πάντα θριαμβευτική, ενώ πάντα φώναζε το σύνθημα «Αδελφοί αδελφοί μη λησμονάτε τον στόλο!»
Αμέσως μετά την Αίγυπτο, ο Σπύρος Ματσούκας ανηφόρισε για την Κύπρο αυτή τη φορά, όπου οι περιοδείες του κράτησαν δύο χρόνια. Χαρακτηριστικά περιέγραφε τους κατοίκους του νησιού ως «γαϊδουράδες» και από όποιο χωριό περνούσε οι καμπάνες ηχούσαν χαρμόσυνα.
Στα δύο χρόνια που βρέθηκε στην Κύπρο κατάφερε να συγκεντρώσει 5.000 χρυσές λίρες, με τις οποίες παραγγέλθηκε το αντιτορπιλικό «Κεραυνός». Από τις περιοδείες του μέχρι εκείνη την περίοδο, ο Ματσούκας έκανε δωρεές ύψους 200.000 φράγκων και 5.000 λιρών Αγγλίας.
Η Αμερική και το αντιτορπιλικό «Νέα Γενεά»
Η σπίθα του μεγάλου Έλληνα ποιητή δεν έσβησε. Τον Μάιο του 1909 ξεκίνησε για το μεγάλο ταξίδι με προορισμό την Αμερική, ενώ οι ομογενείς της Νέας Υόρκης στο άκουσμα της άφιξής του, του επιφύλαξαν αποθεωτική υποδοχή.
Όσο βρισκόταν στην Αμερικανική μεγαλούπολη, οι ελληνικές εφημερίδες δημοσίευαν παλιά ποιήματα του, με τη φήμη του να εξαπλώνετααι ραγδαία. Ο Ματσούκας από τους εράνους στις ΗΠΑ, κατάφερε να μαζέψει ένα τεράστιο ποσό με το οποίο αγοράστηκε το αντιτορπιλικό «Νέα Γενεά». Ο πρωθυπουργός, υπουργοί και άλλοι αξιωματούχοι του κράτους έστελναν ευχαριστήρια τηλεγραφήματα στον ποιητή, ενώ ο ελληνικός Τύπος μιλούσε διθυραμβικά για τον ίδιο και το μεγάλο του έργο.
Ο Σπύρος Ματσούκας. Ο ποιητής που ακολουθούθησε τον ελληνικό στρατό σε όλους τους πολέμους και με τα ποιήματά του εμψύχωνε τους στρατιώτες / Αρχείο Μουσείου Μπενάκη
Οι πόλεμοι και τα ποιήματα στους Έλληνες στρατιώτες
Με την έναρξη των Βαλκανικών Πολέμων ο Σπύρος Ματσούκας ζήτησε να γίνει εθελοντής σαλπιγκτής. Έμπαινε μαζί με τα στρατεύματα στα χωριά και τις πόλεις που απελευθερώνονταν, απαγγέλλοντας ποιήματα και τραγουδώντας. Επίσης, πριν από κάθε μεγάλη μάχη ο ποιητής τραγουδούσε στους στρατιώτες για να τους εμψυχώσει. Τιμητικά οι διοικητές των μονάδων, κάποιες φορές διέτασσαν τους φαντάρους να πυροβολήσουν στον αέρα φωνάζοντας το όνομα του Ματσούκα ως ένδειξη ευγνωμοσύνης. Στην πορεία προς την Ήπειρο ο Σπύρος Ματσούκας τραγουδούσε «Επέσανε τα Γιάννενα, επέσανε τα Κάστρα. Τα πήραν τα ευζωνάκια μας με τα σπαθιά στα χέρια».
Έλληνες στρατιώτες στο Στρυμόνα, 1913 / Flickr.com
Το 1913 ο Ματσούκας ίδρυσε τον «Λευκό Σταυρό» οραματιζόμενος τη συνέχεια του Ερυθρού Σταυρού. Όπως ο ίδιος έλεγε ο Λευκός Σταυρός «θα συμπλήρωνε τα κενά που είχε αφήσει ο πόλεμος», ενώ προικοδότησε και αποκατέστησε 16.000 ορφανά κορίτσια. Ο ίδιος κατάφερε να προσεγγίσει τη Βασίλισσα Όλγα και την έπεισε να θέσει υπό την προστασία της τους εράνους.
Στο πλευρό των προσφύγων της Μικρασιατικής καταστροφής
Ο μεγάλος Έλληνας δε θα μπορούσε να λείψει από τη χειρότερη στιγμή της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδας. Για να εμψυχώσει τον κυνηγημένο ελληνικό στρατό απάγγελε ποιήματα και μερικές φορές με κίνδυνο τη ζωή του προσπαθούσε να βοηθήσει τους κατοίκους που προσπαθούσαν να σωθούν από την πύρινη κόλαση της Σμύρνης.
Μετά την τραγωδία της Μικρασιατικής καταστροφής, ο Έλληνας ποιητής συγκέντρωσε πολλά χρήματα, πάλι από εράνους, για να βοηθήσει τους πρόσφυγες. Έκτισε σπίτα και αγόραζε τροφή για τον πληθυσμό που έπαιρνε κατά χιλιάδες τον δρόμο της προσφυγιάς.
Να ο δρόμος
Ένας δρόμος σε προσμένει
Λεβεντιά καμαρωτή
Που περνούν οι δοξασμένοι
Που τραβούν οι δυνατοί
Αν θελήσεις, μη δειλιάσεις
Προδομένη Λεβεντιά,
Να το πάρεις, για να φτάσεις
Στην παλιά σου αρχοντιά
Στης ντροπής το δρόμο μένεις…
Δες της Σμύρνης το σεισμό,
Μιας ζωής ξερριζωμένης
Από τον Ελληνισμό…
Οργάνωνε μνημόσυνα με δικά του έξοδα για τους νεκρούς της καταστροφής, ενώ συχνά οι τοπικές αρχές τον τιμούσαν με κάθε ευκαιρία για το τεράστιο έργο του.
Οι «πληγές» του μεγάλου ποιητή από τη Μικρασιατική καταστροφή δεν επουλώθηκαν ποτέ. Είχε εισαχθεί αρκετές φορές σε νοσοκομεία λόγω καρδιακών προβλημάτων, ωστόσο συνέχιζε τις περιοδείες του στην Ελλάδα με γνώμονα πάντοτε το καλό του έθνους.
Ο Σπύρος Ματσούκας άφησε την τελευταία του πνοή τον Νοέμβριο του 1928 μετά από ανακοπή καρδιάς, όταν επέστρεφε από επίσκεψη στην Κηφισιά. Στην κηδεία του τον «συνόδευσε» πλήθος κόσμου τιμώντας έναν μεγάλο ποιητή και έναν μεγάλο άνθρωπο. Ο Σπύρος Ματσούκας δεν διεκδίκησε ποτέ δάφνες και τιμές και δεν είχε επωφεληθεί ο ίδιος οικονομικά από τα τεράστια χρηματικά ποσά που είχε μαζέψει για το καλό της χώρας του.
Τραγουδιστή κοιμήσου
Είχε καιρό να κοιμηθεί
Η άγρυπνος ψυχή σου
Πηγή αρχικής εικόνας: Αρχείο Μουσείου Μπενάκη...
Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/o-ellinas-poiitis-poy-ekane-ametritoys-eranoys-gia-ton-strato-agorase-dyo-antitorpilika-gia-ton-ethniko-stolo-kai-polemise-ethelontika-stin-proti-grammi-stin-kideia-toy-dakryse-oli-i-chora/
Πέμπτη 20 Ιουνίου 2019
θάλασσα παρά βουνό
Αυτές τις μέρες
θάλασσα παρά βουνό
άνθη κερασιάς
Μονάδα Hayate
Δεύτερος υποσμηναγός Harada
Τετάρτη 19 Ιουνίου 2019
Ice sheet is melting - Λιώνουν οι πάγοι
Λιώνουν οι πάγοι
Παγώνουν οι καρδιές μας
Τι θ' αφήσουμε;
Ice sheet is melting
Our hearts are getting frozen
Nothing will be left !
Πως, με ποιόν τρόπο;
https://edromos.gr/me-ochima-tin-poiisi-mpertolt-mprecht-1898-1956-4/
Πως, με ποιόν τρόπο, Θέ μου, να ξεφύγει
Απ’ των σκυλιών κι απ’ των ανθρώπων το κυνήγι;
Ύπνο δεν έχουν όσοι κατατρέχουν
Και στα σκοτάδια ξέρουν κι απαντέχουν.
Μπέρτολτ Μπρεχτ
Γλώσσα και πολιτισμός
https://antifono.gr/%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7-%CE%B3%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1/
Πριν από λίγο καιρό έγραψα ένα σημείωμα για τη γλώσσα. Ίσως οι σκέψεις που εξέθεσα νάναι χρήσιμες για ορισμένους νέους σε ηλικία φίλους. Γι’ αυτό και τις αναρτώ.
Ξεκινώ από τη διάχυτη πλέον αντίληψη πως η γλώσσα μας, όπως και ο πολιτισμός μας εξ άλλου, έχει λάβει την κατιούσα. Παρά την αισιοδοξία ορισμένων πως η γλώσσα διαθέτει ακόμη μεγάλες αντοχές, ο προσεκτικός παρατηρητής διαπιστώνει πως ο δημόσιος λόγος (όπως τουλάχιστον εκφέρεται από τα σύγχρονα ψηφιακά μέσα μεταδόσεως των πληροφοριών) έχει φτωχύνει σημαντικά, όχι μόνο στο νόημα αλλά και στο λεξιλόγιο. Ίσως η γλώσσα της ποίησης και της καλής πεζογραφίας να αντιστέκονται, όμως το μικρό μέγεθος του αναγνωστικού τους κοινού αποτελεί αψευδή μαρτυρία της περιορισμένης τους εμβέλειας. Δεν είναι η δική τους γλώσσα που διαμορφώνει το κοινό γλωσσικό αίσθημα, αλλά η γλώσσα των ΜΜΕ και του Διαδικτύου.
Πώς θα ήταν άλλωστε δυνατόν η παρατηρούμενη στα καθ’ ημάς έκπτωση του νοήματος να μην συνοδευόταν και από έκπτωση της γλώσσας, δεδομένης της αλληλεξαρτήσεως γλώσσας και νόησης -όπως τουλάχιστον έχουν καταδείξει έγκυροι γλωσσολόγοι και ψυχολόγοι; Το ένα συμπαρασύρει αναγκαστικά και το άλλο. Δεν μπορούμε πλέον να σκεφθούμε και να εκφράσουμε την ποικιλία και πολυπλοκότητα του σύγχρονου γίγνεσθαι στα ελληνικά. Εξ ου και η εισαγωγή αγγλικών όρων και, το χειρότερο, φράσεων. Ο σύγχρονος κόσμος απαιτεί νέες έννοιες και νέους τρόπους για τη σύλληψη και έκφρασή του, γεγονός ωστόσο που προσκόπτει στην όλο και επεκτεινόμενη απαιδευσία μας η οποία δεν επιτρέπει τον εμπλουτισμό και την περαιτέρω εξέλιξη του γλωσσικού μας οργάνου.
Πριν 20 χρόνια περίπου, ο Γιάννης Καλιόρης (στις Παρεμβάσεις, 1981, τ. Α, «Διδάγματα του αδιεξόδου»), έγραφε πως «αν μιλάμε σήμερα ευρω-αγγλο-ελληνικά είναι γιατί σκεφτόμαστε κι έτσι, και σκεφτόμαστε έτσι γιατί θέτουμε και ανάλογους σκοπούς και διαμορφώνουμε αντίστοιχη βιοτροπία που πλήττουν τη γλώσσα στην εσωτερική της διάσταση». Πράγμα που ισχύει, διότι ο αγγλοσαξωνικός πολιτισμός, όπως διαχέεται από τις ΗΠΑ μαζί με τα τεχνολογικά μέσα που τον υποστηρίζουν, είναι πανίσχυρος. Κι είναι πανίσχυρος διότι διαμορφώνει τις σύγχρονες ανάγκες μας, τις αισθητικές μας συγκινήσεις, τα ιδεώδη και τις προσδοκίες μας, ενώ, ταυτόχρονα, τα γλωσσικά του σύμβολα, αφενός λόγω της διεθνούς τους αποδοχής και, αφετέρου, λόγω της απαλλαγής τους από δεσμευτικούς γραμματικούς κανόνες -άρα λόγω της ευχέρειας της αγγλικής γλώσσας να προσαρμόζεται στα νέα επικοινωνιακά δεδομένα-, προσφέρεται για την ανάδυση χρηστικών σημασιών. Όταν απαιτούνται σημασίες φιλοσοφικού περιεχομένου ή ακριβολόγου επιστημονικού προσδιορισμού, τότε, συχνά, η ελληνική επιστρατεύεται ώστε το σημαίνον να υποβάλλει το βάθος του σημαινομένου.
Σήμερα, στην Ελλάδα, όπως και σε όλον τον δυτικό κόσμο, κυριαρχεί ο σκεπτικισμός με αποτέλεσμα να ακυρώνεται κάθε κανονιστική αξία όπως και κάθε υψηλό, συλλογικό ιδεώδες, ενώ κάθε έκφανση του οργανωμένου βίου να διαποτίζεται με την αίσθηση της αβεβαιότητας, της ματαιότητας και της ατομικιστικής απόλαυσης. Οι κεντρικές νοηματοδοτήσεις της νόησης και της γλώσσας υποκλίνονται στη λειτουργική λογική των μέσων – ΜΜΕ και διαδικτυακά Κοινωνικά Μέσα- που τις διακινούν, όσων δηλαδή συμβάλλουν στην επικοινωνιακή τους εξάπλωση.
Εξ αιτίας των τεχνολογικών εξελίξεων, στις μέρες μας, αντί να μιλάμε για διπλή άρθρωση γλώσσας και νόησης, μιλάμε για υποταγή της γλώσσας στην τεχνολογία. Η παλιά ρήση του Καστοριάδη για τη σύζευξη λέγειν και τεύχειν (η οποία προσπαθεί να συλλάβει την ιστορική διάσταση του κοινωνικού πράττειν), έχει παραχωρήσει τη θέση του τεύχειν στην τεχνολογία, σ’ έναν δηλαδή παράγοντα ο οποίος είναι ταυτόχρονα και λέγειν καθώς περικλείει και τον λόγο της επιστήμης. Βεβαίως, ένα μέρος της γλώσσας εξακολουθεί να αρδεύεται από τον βιόκοσμο (όπως για παράδειγμα η γλώσσα της λογοτεχνίας), όμως η επιρροή της στο κοινωνικό πράττειν διέρχεται σήμερα μέσα από τη διεπιφάνεια μέσων – χρήστη, ώστε να επιτυγχάνεται η ροή της πληροφορίας.
Βάσει των παραπάνω, στην εποχή μας, η κοινωνία που προηγείται στην τεχνολογία είναι εκείνη η οποία καθιστά τη γλώσσα της lingua franca και επηρεάζει με τις δικές της σημασίες την παγκόσμια κουλτούρα, άρα και κάθε ατομική και συλλογική συνείδηση. Η αγγλική θα παραμένει lingua franca όσο οι ΗΠΑ κρατούν τα τεχνολογικά πρωτεία και θα ασκεί καταλυτική επιρροή στα πολιτισμικά πρότυπα των λαών.
Με το να υποκύπτει η εθνική γλώσσα στα γλωσσικά συμβολικά συστήματα της κυρίαρχης τεχνολογικής δύναμης, μειώνεται η ικανότητά της να λειτουργεί και ως οικοδομικό υλικό της εθνικής συνείδησης και ταυτότητας. Η συμμετοχή διαφορετικών ατομικών ταυτοτήτων στην ίδια γλώσσα, ανήγαγε την τελευταία σε συστατικό της κοινής τους αναγνώρισης πως ανήκουν στο ίδιο έθνος. Άρα, η γλώσσα, λειτουργούσε, από το ένα μέρος, ως ιμάντας μεταφοράς των κοινών παραδόσεων, ως μέσον συγγραφής και διατηρήσεως της ιστορικής βιογραφίας του έθνους και, από το άλλο, ως ο τόπος του συνανήκειν. Σε κοινωνίες όπου σημειώνεται ύφεση στη δυναμική της γλώσσας τους, τα άτομα χάνουν την προσωπική τους αίσθηση του συνανήκειν, οδηγούμενα εκόντα άκοντα σε οντολογική ανασφάλεια ικανή να τα καταστήσει ευάλωτα απέναντι σε εχθρικές επιβουλές.
Ζώντας σε εποχή παρακμής των συλλογικοτήτων, το μετανεωτερικό ελληνικό υποκείμενο, εφόσον αποκόπτεται σιγά, σιγά, από τις ρίζες της γλώσσας του, κινδυνεύει να απολέσει τη συλλογική του μνήμη, άρα να απομακρυνθεί από το παρελθόν του, με αποτέλεσμα η συνείδησή του να στερείται βασικών ερεισμάτων της εθνικής του ταυτότητας. Ένα τέτοιο υποκείμενο, αιωρούμενο σ’ ένα ατομικιστικό σύμπαν, είναι πρόθυμο να μεταναστεύσει και να εγκολπωθεί τον τρόπο ζωής μιας οποιασδήποτε κοινωνικής ομάδας που θα του εξασφαλίζει τη ναρκισσιστική επιβεβαίωση των επαγγελματικών του δεξιοτήτων. Αφ’ ης στιγμής οικειοποιηθεί μια ξένη γλώσσα, η σχέση του με τον ελληνικό πολιτισμό γίνεται σχέση παρατηρητή με το αντικείμενό του, όχι σχέση πάσχοντος με το πάθος του.
Θα μπορούσε βεβαίως κάποιος να ισχυριστεί, πως υπάρχει συγγένεια μεταξύ των γλωσσών, όπως μαρτυρεί τουλάχιστον το ενέργημα της μετάφρασης. Οι γλώσσες είναι εσωτερικά συνάλληλες μέσα σε αυτό που θέλουν να εκφράσουν (κατά τη γνωστή ρήση του Μπένγιαμιν, στο Δοκίμια φιλοσοφίας της γλώσσας). Κατά συνέπεια, η αφομοίωση και χρήση μιας ξένης γλώσσας δεν οδηγεί αναπόφευκτα στην αδυναμία του ομιλούντος ή του γράφοντος να συλλάβει τα νοήματα που μεταφέρει η γενέθλια γλώσσα του. Εκείνο που εδώ υποστηρίζεται είναι πως ο ετερόγλωσσος χρήστης μιας γλώσσας δεν μπορεί να αντιληφθεί τον τρόπο με τον οποίο υποφώσκει εντός της η εθνική μνήμη και τον οποίο συλλαμβάνει ο ομόγλωσσος όντας μέτοχος της εθνικής συνείδησης. Σε αυτήν την εθνική, ιστορική συνείδηση παραπέμπει η εθνική γλώσσα, εφόσον, βεβαίως, μιλιέται και, κυρίως, γράφεται στη ζωντανή της εκδοχή, υπό την προϋπόθεση πως ο κληρονομημένος ιστορικός της πλούτο δεν έχει περισταλεί από μισαλλόδοξες περικοπές.
Στην εικαστική πλαισίωση της σελίδας, έργο του Ιωάννη Μητράκα.
Το βαλς της γειτονιάς - Λάκης Παπαδόπουλος
εγώ είμ' εδώ, τί με κοιτάς,
έφυγε το σύννεφο, έφυγε το σύννεφο,
έφυγε το σύννεφο μακριά.
Εγώ είμ' εδώ, αλλού μην ψάχνεις,
εγώ είμ' εδώ, πίσω μην κοιτάς,
έφυγε το σύννεφο, έφυγε το σύννεφο,
έφυγε το σύννεφο μακριά.
Εγώ είμ' εδώ να το ξέρεις,
εγώ είμ' εδώ, αλλού μην κοιτάς
κι έχω να σου πω χιλιάδες πράγματα,
έλα τώρα μικρή μου και πάρε με αγκαλιά.
Καρκίνο του λαιμού ο Dave Mustaine
Η είδηση είναι σοκαριστική από μόνη της: Ο Ντέιβ Μαστέιν, ένας από τους «ιερείς» της χέβι μέταλ σκηνής με παρελθόν στους Metallica και τους Megadeth αποκάλυψε ότι ξεκίνησε να δίνει μάχη ζωής κόντρα στον καρκίνο:
«Διαγνώστηκα με καρκίνο του λαιμού. Είναι σίγουρα κάτι που πρέπει να το αντιμετωπίσω, όπως έχω αντιμετωπίσει και άλλα εμπόδια στο παρελθόν. Συνεργάζομαι στενά με τους γιατρούς μου και έχουμε φτιάξει ένα πρόγραμμα θεραπείας, που έχει ποσοστό επιτυχίας στο 90%. Η θεραπεία έχει ήδη αρχίσει. Δυστυχώς αυτό σημαίνει πως θα ακυρώσουμε τα περισσότερα φετινά shows. Το Megacruise 2019 θα γίνει και η μπάντα θα είναι μέρος της περιοδείας αυτής με κάποια μορφή. Όλες οι απαραίτητες πληροφορίες θα ανακοινωθούν στο megadeth.com όπως θα τις έχουμε. Θα είμαστε ξανά στον... δρόμο και σύντομα.
Στο μεταξύ οι Kiko, David, Dirk και εγώ είμαστε στο studio. Δουλεύουμε στην συνέχεια για το Dystopia, δουλειά που ανυπομονούμε να την ακούσουν όλοι. Είμαι ευγνώμων για όλη την ομάδα μου: οικογένεια, γιατρούς, μέλη της μπάντας και άλλους. Θα σας ενημερώνουμε όλους.
Τα λέμε σύντομα, Dave Mustaine», έγραψε ο ίδιος στο Instagram.
Δευτέρα 17 Ιουνίου 2019
Η ώρα που θα πέσω
Εκ των προτέρων
Η ώρα που θα πέσω
Είναι εμφανής
Corporal Yasuo Fukushima
Γράμμα τοῦ Ρουμάνου Ὁμολογητοῦ Βαλέριου Γκαφένκου ἀπὸ τὴν φυλακή
29 Ἰανουαρίου 1946
Ἡ ζωὴ εἶναι διαφορετικὴ ἀπὸ ὅπως τὴ φαντάζονται οἱ ἄνθρωποι. Καὶ ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος εἶναι διαφορετικὸς ἀπὸ ὅ,τι φαντάζεται αὐτὸς ὅτι εἶναι. Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὄντως διαφορετικὴ ἀπὸ τὸ πῶς τὴν θεωρεῖ συνήθως ὁ ἀνθρώπινος νοῦς.
Θέλω νὰ εἶμαι εἰλικρινὴς καὶ ἀνοιχτὸς μέχρι τὰ βάθη τῆς ψυχῆς μου. Μὲ τὸ πρῶτο βῆμα ποὺ ἔκανα στὴ φυλακὴ ἀναρωτιόμουνα γιατί εἶχα φυλακιστεῖ.
Στὸ κοινωνικὸ ἐπίπεδο πάντα μὲ θεωροῦσαν πολὺ καλό, ἕνα παράδειγμα ἠθικῆς ἀγωγῆς. Ἂν βρισκόμουν σὲ σύγκρουση μὲ κάποιον, θὰ ἦταν μόνο γιὰ τὴν ἀλήθεια.
Μετὰ ἀπὸ πολλὴ ἀνησυχία καὶ πολὺ πόνο, ὅταν τὸ ποτήρι τῶν βασάνων εἶχε γεμίσει, ἦρθε μιὰ ἅγια ἡμέρα, τὸν Ἰούνιο τοῦ 1943, ὅταν ἔπεσα μὲ τὸ πρόσωπο στὸ ἔδαφος, γονατισμένος, μὲ συντετριμμένη καρδιά, κλαίγοντας μὲ λυγμούς. Παρακαλοῦσα τὸν Θεὸ νὰ μοῦ δωρίσει τὸ φῶς. Ἐκείνη τὴν περίοδο εἶχα χάσει ὅλη τὴν ἐμπιστοσύνη μου στοὺς ἀνθρώπους. Ἔνιωθα ὅτι βρισκόμουν στὴν ἀλήθεια. Ἀλλὰ τότε γιατί ὑπέφερα; Στὴν ψυχή μου, κάποτε γεμάτη ἀπὸ ἐνθουσιασμό, παρέμεινε μόνο ἡ ἀγάπη. Κανένας δὲ μὲ καταλάβαινε.
Ταυτόχρονα μὲ τὸ κλάμα ἄρχισα νὰ κάνω μετάνοιες. καὶ ξαφνικὰ -ὧ Κύριε, τί μεγάλος εἶσαι, Κύριε! Εἶδα ὅλη τὴν ψυχή μου γεμάτη ἀπὸ ἁμαρτίες.
Βρῆκα μέσα μου τὴ ρίζα ὅλων τῶν ἀνθρώπινων ἁμαρτιῶν. Ἀλίμονο, ἦταν τόσες οἱ ἁμαρτίες, ἀλλὰ τὰ μάτια τῆς πωρωμένης λόγῳ τῆς ὑπερηφάνειας ψυχῆς μου δὲν τὶς ἔβλεπαν! Τί μεγάλος εἶναι ὁ Θεός!
Βλέποντας λοιπὸν ὅλες τὶς ἁμαρτίες μου, αἰσθάνθηκα τὴν ἀνάγκη νὰ φωνάξω δυνατὰ καὶ νὰ ζητήσω ἔλεος, ὁπότε μιὰ βαθιὰ εἰρήνη, ἕνα ἀπέραντο φῶς καὶ πολλὴ ἀγάπη πλημμύρισαν τὴν καρδιά μου.
Μόλις ἀνοίχθηκε ἡ πόρτα, βγῆκα ταχύτατα ἀπὸ τὸ κρατητήριο καὶ πῆγα στοὺς ἀνθρώπους ποὺ τοὺς ἤξερα ὅτι μὲ ἀγαποῦν περισσότερο καὶ σ' ἐκείνους ποὺ μὲ μισοῦσαν καὶ εἶχαν ἁμαρτήσει ἐναντίον μου πιὸ πολὺ καὶ τοὺς εἶπα στ' ἀνοιχτὰ καὶ ἀπερίφραστα: «Εἶμαι ὁ πιὸ ἁμαρτωλὸς ἄνθρωπος. Δὲν ἀξίζω τὴν ἐμπιστοσύνη οὔτε τοῦ τελευταίου ἄνθρωπου. Εἶμαι εὐτυχής!».
Ὅλοι ἔμειναν κατάπληκτοι. Μερικοὶ μὲ κοίταξαν περιφρονητικά, ἄλλοι ἀψήφιστα, ὁρισμένοι μὲ κοίταξαν μὲ μία ἀγάπη ποὺ οὔτε οἱ ἴδιοι δὲν μποροῦσαν νὰ τὴν ἐξηγήσουν. Μόνο ἕνας ἄνθρωπος μοῦ εἶπε; «Ἀξίζεις νὰ σὲ ἀσπασθοῦμε!»" ἀλλὰ ἐγὼ ἔτρεξα γρήγορα στὸ κρατητήριό μου, ξάπλωσα στὸ κρεβάτι μου καὶ συνέχισα τὰ κλάματά μου, εὐχαριστώντας καὶ δοξάζοντας τὸν Θεό....
Ἀπὸ τότε ἄρχισα ἐνσυνείδητα τὴ μάχη ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας. Ἀλλά, ἂν ξέρατε τί δύσκολη εἶναι ἡ μάχη μὲ τὴν ἁμαρτία! Θέλω νὰ ξέρετε ὅτι ὄχι μόνο ἐδῶ, ἀλλὰ καὶ ὅταν ἤμουν ἔξω, πολεμοῦσα πάρα πολὺ μὲ τὴν ἁμαρτία.
Στὴ φυλακὴ ἔχω ἐξετάσει τὴν ψυχή μου καὶ κατάλαβα ὅτι, ἔστω κι ἂν δὲν εἶχα ἁμαρτήσει στὴν πράξη, ἀλλὰ μὲ τὸ στόμα καὶ μὲ τὸ νοῦ εἶχα ἀνομήσει. Πῆγα στὸν ἱερέα καί, μετὰ ἀπὸ μιὰ βαθιὰ ἐξέταση τῆς συνείδησής μου, ἐξομολογήθηκα. Ἡ ἐξομολόγηση μὲ ξεφόρτωσε ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες μου.
Καὶ ἀγωνίζομαι ἀδιαλείπτως. Ἡ μάχη δὲ σταματάει, μέχρι τὸ θάνατο. Χωρὶς μετάνοια κανένας ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ προχωρήσει οὔτε ἕνα βῆμα. Τί εἶναι ἡ ζωή; Εἶναι ἕνα δῶρο τοῦ Θεοῦ γιά μᾶς, τοὺς ἀνθρώπους, γιὰ νὰ καθαρίζουμε τὶς ψυχές μας ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ νὰ ἑτοιμαστοῦμε, διὰ τοῦ Χριστοῦ, νὰ δεχτοῦμε τὴν αἰώνια ζωή. Τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος; Ἕνα πλάσμα ποὺ ἔχει δημιουργηθεῖ ἀπὸ τὴν ἀπροσμέτρητη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, στὸν ὁποῖο τέθηκαν μπροστὰ ἢ εὐτυχία καὶ ὁ θάνατος, γιὰ νὰ διαλέξει τί θέλει....
Νὰ εἶστε πολὺ προσεκτικοί! Στὴν κοινωνική τους ζωὴ οἱ ἄνθρωποι κοιτάζονται καὶ ἐκδικάζονται ὄχι μὲ βάση τί εἶναι αὐτοὶ οὐσιαστικά, ἀλλὰ μὲ ἐξωτερικὰ κριτήρια. Μὴν ἔχετε ἀπαιτήσεις ἀπὸ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους, διότι ὅποιος κάνει ἔτσι θὰ ὑποφέρει πικρά. Ἀλλὰ ἀγαπῆστε τους. Ἕνας μόνος εἶναι τέλειος, ἕνας μόνο εἶναι ἀγαθὸς καὶ ἁγνός: ὁ Χριστὸς-Θεός!
Καὶ τώρα: τί εἶναι ἡ ἀλήθεια; Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὁ Χριστός, ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ. Προσπαθῆστε νὰ πλησιάσετε εἰλικρινὰ τὸν Χριστὸ καὶ ἀφῆστε τὸν κόσμο μὲ τὶς ἁμαρτίες του!